Αλεξάνδρα του Ανοβέρου, η άγνωστη συγγενής της βασίλισσας Φρειδερίκης

Toυ Νίκου Παπακωνσταντίνου

Την 1η Ιουνίου πέθανε στην Φρανκφούρτη η τελευταία θεία του Βασιλέως Κωνσταντίνου, της Βασίλισσας Σοφίας της Ισπανίας και της Πριγκίπισσας Ειρήνης, η Πριγκίπισσα Αλεξάνδρα του Ανοβέρου, χήρα του μικρότερου αδερφού της Βασίλισσας Φρειδερίκης, του Πρίγκιπα Γουέλφου-Ερρίκου του Ανοβέρου, Δούκα του Μπρούνσβικ και του Λούνεμπουργκ. Τελευταία την είχαμε δει, τον Μάρτιο του 2014, στην επέτειο των 50 χρόνων από τον θάνατο του Βασιλέως Παύλου, τόσο στην προβολή της ταινίας «Παύλος, ένας ασυνήθιστος Βασιλιάς», στην Γεννάδειο Βιβλιοθήκη, όσο και στο μνημόσυνο, στο Τατόι.

                                  

Η Πριγκίπισσα Αλεξάνδρα γεννήθηκε στην Φρανκφούρτη στις 23 Οκτωβρίου 1937. Έλαβε τα ονόματα Σοφία-Αλεξάνδρα-Καικιλία-Άννα-Μαρία-Φρειδερίκη-Μπενίγκνα-Δωροθέα! Επικράτησε να την φωνάζουν Αλεξάνδρα. Ήταν η μοναχοκόρη ανάμεσα στα πέντε παιδιά του Πρίγκιπα Όθωνα του Ύζενμπουργκ-Μπύντινγκεν, Αρχηγού του Πριγκιπικού Οίκου, και της Πριγκίπισσας Φελισιτάς Ρους.

Η οικογένεια είναι γνωστή από το έτος 963 και είναι μια από τις πριγκιπικές οικογένειες που βασίλευαν σε ανεξάρτητα πριγκιπάτα, στα πλαίσια της Αγίας Ρωμαϊκής Γερμανικής Αυτοκρατορίας.

Μεγάλωσε στο Κάστρο του Μπύντινγκεν, στην ομώνυμη πόλη, περιστοιχισμένη από την αγάπη των γονέων της, των αδερφών της, αλλά και όλων των κατοίκων του παλιού πριγκιπάτου, που την θεωρούσε πάντα πριγκίπισσα του και την καμάρωνε. Στα 23 της χρόνια παντρεύτηκε τον Πρίγκιπα Γουέλφο-Ερρίκο του Ανοβέρου. Γεννημένος στις 11 Μαρτίου 1923, ήταν 14 χρόνια μεγαλύτερος της και ήταν ο τελευταίος γιος  του Πρίγκιπα Ερνέστου-Αυγούστου,  Αρχηγού του Βασιλικού Οίκου του Αννοβέρου, Δούκα του Μπρούνσβικ και του Λούνεμπουργκ και της Πριγκίπισσας Βικτωρίας-Λουίζας της Πρωσσίας, δηλαδή ο μικρότερος από τους τέσσερις αδερφούς της Βασίλισσας Φρειδερίκης.

Ο γάμος Αλεξάνδρας- Γουέλφου-Ερρίκου έγινε στο Μπύντινγκεν, στον τόπο της νύφης, ο πολιτικός γάμος 20 Σεπτεμβρίου και ο θρησκευτικός, την επόμενη 21 Σεπτεμβρίου 1960. Η Βασίλισσα Φρειδερίκη είχε έρθει με όλη την οικογένειά της, για τους γάμους του μικρότερου αδερφού της.

Το πριγκιπικό ζευγάρι, μετά τον πολιτικό γάμο, στην διαδρομή από το Δημαρχείο μέχρι το Κάστρο, στο στολισμένο μεσαιωνικό Μπύντινγκεν, υπό τις επευφημίες και τις ευχές όλων των κατοίκων. Πίσω από τον ώμο της νύφης, η πριγκίπισσα Βικτωρία-Λουίζα, μητέρα του γαμπρού και οι γονείς της νύφης, ο Όθων και η Φελισιτάς του Ύζενμπουργκ-Μπύντινγκεν (καταπληκτική η ομοιότητα της Αλεξάνδρας με την μητέρα της!) Ποιο πίσω την Βασίλισσα Φρειδερίκη  κρύβει η πριγκίπισσα Φελισιτάς, αλλά μπορούμε να θαυμάσουμε τον Βασιλέα Παύλο με το άψογο εγγλέζικο κουστούμι του. Διακρίνουμε λίγο από την κόρη τους πριγκίπισσα Σοφία, ενώ το άλλο ζευγάρι είναι ο δεύτερος αδερφός Γεώργιος-Γουλιέλμος με την σύζυγό του πριγκίπισσα Σοφία της Ελλάδος (κόρη του Ανδρέα και της Αλίκης). Όλοι οι κύριοι φορούν άσπρο γαρίφαλο στο πέτο.

Ο θρησκευτικός γάμος έγινε με μεγαλοπρέπεια στην όμορφη μπαρόκ εκκλησιά του Μπύντινγκεν, όπου είναι ο χώρος για κάθε ευτυχές ή δυσάρεστο γεγονός για την πριγκιπική οικογένεια. Η εκκλησία της Μαρίας ήταν καταστολισμένη με λουλούδια. Ο Διάδοχος Κωνσταντίνος, δεξιά, εκτελούσε χρέη μάρτυρα για τον γαμπρό και καθότανε στο υψηλό επίπεδο. Η υπόλοιπη οικογένεια, με επικεφαλής την μητέρα Βικτωρία-Λουίζα, τον Αρχηγό του Οίκου Ερνέστο-Αυγούστο με την σύζυγό του και τους Βασιλείς της Ελλάδος ήταν στην πρώτη σειρά δεξιά.

Μετά το μυστήριο το ζευγάρι αποχωρεί. Εδώ περνά μπρος από τον Δημήτριο Λεβίδη, Μεγάλο Αυλάρχη, που συνόδευε τους Βασιλείς. Φορά την αυλική στολή και όλα τα παράσημα του! Ας προσέξουμε την κορώνα της Αλεξάνδρας.

Η άμαξα θα τους μεταφέρει μέχρι το Κάστρο, κατοικία της οικογένειας, μέσα σε χειροκροτήματα, ζητωκραυγές κι ευχές όλων  των κατοίκων, αλλά και πλήθους που είχε έρθει ακόμα και από μακριά. Το μικρό στέμμα από διαμάντια,  το φορούν όλες οι πριγκίπισσες των Γουέλφων όταν παντρεύονται και επίσης όλες οι πριγκίπισσες που παντρεύονται πρίγκιπα των Γουέλφων. Η Αλεξάνδρα ήταν πολύ υπερήφανη που ήταν άξια να το φορέσει!

Η Βασίλισσα Φρειδερίκη φορούσε επίσης την ίδια νυφιάτικη κορώνα στον γάμο της, στην κορυφή της κεφαλής της, ενώ φορούσε συγχρόνως και το ωραίο διαμαντένιο διάδημα της πεθεράς της, Βασίλισσας Σοφίας.

 Το πριγκιπικό ζευγάρι, μετά τον γάμο, εγκαταστάθηκε στην Φρανκφούρτη. Ο Γουέλφος-Ερρίκος ήταν νομικός, και εργαζότανε πρώτα σαν δικηγόρος και μετά σαν διευθυντής μιας μεγάλης επιχείρησης εισαγωγών και εξαγωγών. Το 1972 εξελέγη βουλευτής στο Γερμανικό Κοινοβούλιο, αντιπροσωπεύοντας την Κάτω Σαξωνία, αλλά η πολιτική του καριέρα έληξε γρήγορα. Αντίθετα η Αλεξάνδρα εκλεγόταν από το 1980 και μέχρι τον θάνατό της, δημοτική σύμβουλος στο δημοτικό συμβούλιο της Φρανκφούρτης, όπου αντιπροσώπευε το προάστιο Νιεντερράντ, όπου ήταν και η κατοικία τους. Με κάθε ευκαιρία ταξίδευαν στην Ελλάδα. Ήταν στην Αθήνα τον Δεκέμβριο του 1961, για τις γιορτές για τα 60 χρόνια του Βασιλέως Παύλου που συνεορτάστηκαν με τους αρραβώνες Σοφίας – Χουάν Κάρλος, τον Μάιο του 1962 για τους γάμους της Σοφίας, τον Μάρτιο του 1964 για την κηδεία του Βασιλέως Παύλου, τον Σεπτέμβριο του 1964 για τους γάμους Κωνσταντίνου-Άννας-Μαρίας. Η Αλεξάνδρα, παρ’ όλη την γνώση της ζωής στις διάφορες γερμανικές αυλές, εντυπωσιαζόταν πάντα εδώ με αυτό το κράμα επισημότητας και βυζαντινής χλιδής, συνδυασμένο με τον μεσογειακό ενθουσιασμό του ελληνικού λαού, την αγάπη του για τους Βασιλείς του και την ειλικρινή συμμετοχή του σε κάθε ευτυχές ή θλιβερό γεγονός της Βασιλικής Οικογένειας.

Έξοδος από την Μητρόπολη Αθηνών μετά την δοξολογία για τα 60 χρόνια του Βασιλέως Παύλου. Ο Πρίγκιπας Γεώργιος- Γουλιέλμος (ο δεύτερος σε ηλικία αδερφός, αλλά ο πιο συνδεδεμένος με την Βασίλισσα Φρειδερίκη) και η σύζυγός του Πριγκίπισσα Σοφία της Ελλάδος (κόρη του Ανδρέα και της Αλίκης, «η καλύτερη μου φίλη» κατά την Βασίλισσα Φρειδερίκη) έχουν στην μέση την Πριγκίπισσα Ειρήνη της Ολλανδίας και περιμένουν να επιβιβαστούν στο αυτοκίνητο τους. Πίσω απ ‘αυτούς η Αλεξάνδρα (κομψή κυρία…24 ετών) και ο Γουέλφος-Ερρίκος, περιμένουν την σειρά τους για το επόμενο αυτοκίνητο.

Αλεξάνδρα και Γουέλφος-Ερρίκος σε πρώτο πλάνο, δεξιά η Πριγκίπισσα Μαργαρίτα της Ελλάδος (η μεγαλύτερη κόρη του Ανδρέα και της Αλίκης) και ο γιος της, Πρίγκιπας Κραφτ του Χοχενλόχε-Λάνγκενμπουργκ, Αρχηγός του Οίκου μετά τον θάνατο του πατέρα του.

Δεκέμβριος 1961. Πάντα από τα 60 χρόνια του Βασιλέως Παύλου, αυτή την φορά από την δεξίωση στα Ανάκτορα της Ηρώδου Αττικού. Η κάθοδος των προσκεκλημένων από την μεγάλη κλίμακα έχει πάντα μια μεγαλοπρέπεια μοναδική! Να τολμήσουμε να δώσουμε ένα όνομα σε κάθε ένα από τους προσκεκλημένους; Στο κέντρο ο εορτάζων Βασιλεύς Παύλος και η Βασίλισσα Φρειδερίκη. Μπροστά-μπροστά, οι αδερφές του Παύλου, αριστερά η Βασίλισσα Ελένη της Ρουμανίας, Βασίλισσα-Μητέρα, και δεξιά η Δούκισσα Ειρήνη της Αόστης. Πίσω από την Ειρήνη η τρίτη αδερφή Πριγκίπισσα Αικατερίνη. Ανάμεσα στο βασιλικό ζεύγος η Πριγκίπισσα Μαρία Βοναπάρτη, τελευταία εκπρόσωπος της γενιάς της. Ο Παύλος κρύβει μερικώς την εξαδέλφη του Μαρίνα, Δούκισσα του Κεντ, που δίπλα της έχει την αδερφή της, την περίκομψη Όλγα της Γιουγκοσλαβίας (οι δυο κόρες του Νικολάου). Η Πριγκίπισσα Σοφία με το ένα χέρι στηρίζεται στο βραχίονα του αδερφού της Κωνσταντίνου και με το άλλο στον βραχίονα του μνηστήρα της Χουάν-Κάρλος. Στον άλλο βραχίονά του στηρίζεται η Πριγκίπισσα Ειρήνη. Το εντυπωσιακό διάδημα της Μαργαρίτας του Χοχενλόχε- Λάνγκενμπουργκ (κόρης του Ανδρέα) λίγο ακόμη και θα έκρυβε το πρόσωπο της Ειρήνης. Δεξιά, πίσω από την Ειρήνη, η Βεατρίκη και η Ειρήνη της Ολλανδίας. Αριστερά του Κωνσταντίνου, η Ευγενία της Ελλάδος (κόρη του Γεωργίου «της Κρήτης»), ο Κωνσταντίνος κρύβει την Σοφία (του Ανδρέα), η οποία με την σειρά της κρύβει το σαγόνι του κουνιάδου της, Γουέλφου-Ερρίκου του Ανοβέρου. Ανάμεσα στον σύζυγο της και τον αδερφό του Γεώργιο-Γουλιέλμο, η Αλεξάνδρα. Με λαμπερά γαλανά μάτια, με ωραίο διάδημα, με την ταινία του Μεγαλόσταυρου του Βασιλικού Τάγματος της Αγίας Όλγας και της Αγίας Σοφίας, που της είχε απονέμει ο Βασιλεύς Παύλος, λάμπει με τα 24 χρόνια της. Οι υπόλοιποι νεαροί πρίγκιπες και πριγκίπισσες είναι από αριστερά η Άννα της Γαλλίας, η Μαρία- Πιλάρ της Ισπανίας, ο Μιχαήλ της Ελλάδος, η Κλαρίσα της Έσσης, η Αλεξάνδρα του Κεντ, ο Κάρολος της Έσσης, ο Χάραλντ της Νορβηγίας,  η Βεατρίκη του Χοχενλόχε-Λάνγκενμπουργκ, η Χριστίνα της Αόστης, η Τατιάνα Ράντζιβιλ (εγγονή της Μαρίας Βοναπάρτη).

Μάιος 1962. Το πριγκιπικό ζευγάρι φθάνει στο Αεροδρόμιο Ελληνικού για τους γάμους Σοφίας-Χουάν-Κάρλος. Οι ΕΙΚΟΝΕΣ της εποχής, από τις οποίες «δανείστηκα» την φωτογραφία, έγραφαν, «ο αδελφός της Βασιλίσσης Φρειδερίκης, πρίγκιψ Γουέλφος του Αννοβέρου, και η σύζυγός του έφθασαν σαν δυο απλοί ταξιδιώτες.»

Ο Γουέλφος-Ερρίκος και η Αλεξάνδρα δεν απέκτησαν ποτέ παιδιά. Εκείνος πέθανε στις 12 Ιουλίου 1997. Η Αλεξάνδρα κράτησε τις επαφές της με τα παιδιά της Βασίλισσας Φρειδερίκης, τα οποία συναντούσε όποτε μπορούσε. Με χαρά δέχτηκε να έρθει στην Αθήνα, τον Μάρτιο του 2014, για τα 50 χρόνια από τον θάνατο του Βασιλέως Παύλου, να τιμήσει την μνήμη του, να συναντήσει τα παιδιά του, και να ξαναζήσει στην Αθήνα, που τόσα έχουν αλλάξει από την εποχή της Βασιλείας.

Εντυπωσιακά κομψή και ωραία κυρία, φθάνει στην Γεννάδειο Βιβλιοθήκη για να παρακολουθήσει την πανηγυρική προβολή του εξαιρετικού ντοκιμαντέρ «Παύλος, ένας ασυνήθιστος Βασιλιάς»του Νίκου Πολίτη. Την συνοδεύουν ο Μαργκράβος και η Μαργκραβίνη της Βάδης, ο πρωτοτόκος γιος της Θεοδώρας της Ελλάδος και η σύζυγός του. (φωτογραφία που παραχώρησε ευγενώς ο Ν. Πολίτης)

Η Αλεξάνδρα, πίσω από την Αλεξία και την Θεοδώρα και δίπλα στον Μαργκράβο της Βάδης, συμβουλεύεται το πρόγραμμα πριν αρχίσει η προβολή. Σίγουρα την παρακολούθησε με ενδιαφέρον και συγκίνηση και ξανάζησε ωραίες στιγμές από το παρελθόν, με πρόσωπα που δεν υπάρχουν πια. (φωτογραφία που παραχώρησε ευγενώς ο Ν. Πολίτης.)

Συνάντηση θείας-ανεψιάς. Η θεία είναι ένα χρόνο ακριβώς μεγαλύτερη από την ανεψιά!  Επομένως καλύτερα δυο φίλες που συναντούνται πάντα με μεγάλη χαρά. (φωτογραφίες που παραχώρησε ευγενώς ο Ν. Πολίτης).

Μετά το μνημόσυνο των Βασιλέων Παύλου και Φρειδερίκης, στο Τατόι. Πώς να αισθάνθηκε άραγε όταν είδε το φιλόξενο σπίτι της κουνιάδας της, το περιποιημένο δάσος με τα υποστατικά να έχουν περιέλθει σ’ αυτήν την εγκατάλειψη;

Η Αλεξάνδρα, πέθανε φέτος, την 1η Ιουνίου. Στην ανακοίνωση του θανάτου της αναφέρεται ότι πάλεψε με την αρρώστια, την οποία αντιμετώπισε με στωικότητα. Την ανακοίνωση κάνει από τον Πύργο του Μάριενμπουργκ, ο Αρχηγός του Οίκου του Ανοβέρου, ο ανεψιός της Ερνέστος-Αυγούστος, και εξ ονόματος της συζύγου του, της Πριγκίπισσας του Ανοβέρου (ναι, εννοεί την εν διαστάσει σύζυγό του, Καρολίνα του Μονακό) και εξ ονόματος των αδερφών του, και εξ ονόματος των αδερφών της Αλεξάνδρας. Η νεκρώσιμη ακολουθία εψάλει στις 6 Ιουνίου, στο  Μπύντινγκεν, στην πόλη που πέρασε τα ξένοιαστα παιδικά της χρόνια παρά τον πόλεμο και  στους δύσκολους μεταπολεμικούς καιρούς, περιτριγυρισμένη από αγάπη, σαν μοναχοκόρη μέσα σε τέτοια πολυμελή οικογένεια. Είχε ζητήσει και ετάφη στο οικογενειακό κοιμητήριο, στο δάσος του Μπύντινγκεν. Λόγω της πολυετούς δράσης της στο δημοτικό συμβούλιο της Φρανκφούρτης, για πολλές ημέρες γινόταν εκτενής αναφορά στην ζωή και το έργο της, σε όλο τον τοπικό τύπο. Άφησε την ανάμνηση μιας ιδιαίτερα αξιοπρεπούς κυρίας σε όλους όσους είχαν την τύχη να την συναντήσουν.

 

Ευχαριστώ τον Νίκο Πολίτη για την προσφορά των φωτογραφιών. Ευχαριστώ τον Δημήτρη Κοκκαλάκη για την βοήθεια στην κατανόηση των γερμανικών. Ευχαριστώ την Μαριάνα Τσαμάκου για όλη την πολύτιμη βοήθεια.

Το Royal Chronicles ευχαριστεί  τον κύριο Νίκο  Παπακωνσταντίνου για την συνεργασία του.