Γεώργιος ΣΤ΄: Το πρότυπο ενός λαοφιλούς βασιλιά

Στις επτά και μισή το πρωί της 6ης Φεβρουαρίου 1952, ο καμαριέρης του βασιλιά του Ηνωμένου Βασιλείου, εισήλθε στο δωμάτιο του κυρίου του. Διαπίστωσε έκπληκτος πως δεν ανέπνεε. Η βασιλεία του Γεωργίου Στ΄ ανήκε πλέον στην ιστορία ….

Tην επόμενη  ημέρα ο πρωθυπουργός  Ουίνστον Τσώρτσιλ δήλωνε συντετριμμένος : «Η πορεία  και η διαγωγή του βασιλιά Γεωργίου Στ΄στο θρόνο της Αγγλίας πρέπει να καταστεί πρότυπο για τις  Μοναρχίες σ΄ όλο τον κόσμο, τόσο στη  σημερινή γενιά όσο και στις επόμενες».

Ο Αλβέρτος, Φρειδερίκος, Αρθούρος, Γεώργιος, γεννήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 1895 στο Γιορκ Κότατζ του Σάντριγκχαμ. Η ημερομηνία της γέννησής του συνέπεσε να είναι η ίδια με αυτή του θανάτου του προπάππου του, πρίγκιπα Αλβέρτου (14-12-1861), συζύγου της βασίλισσας Βικτωρίας και προς τιμήν του οποίου έφερε το όνομά του. Ήταν ο δεύτερος γιος του δούκα της Υόρκης, Γεωργίου (μετέπειτα βασιλιά Γεωργίου Ε΄) και της δούκισσας της Υόρκης, Μαρίας, γεννημένης πριγκίπισσας του Τεκ. Όταν γεννήθηκε ήταν τέταρτος στην σειρά διαδοχής στον θρόνο της Αγγλίας και τίποτε δεν προμήνυε  πως θα βασίλευε μετά από τέσσερις  δεκαετίες. Την εποχή που γεννήθηκε η βασιλεία της προγιαγιάς του Βικτωρίας έμοιαζε αιώνια και η Αγγλία ετοιμαζόταν να γιορτάσει  (1897) το Αδαμάντιο Ιωβηλαίο της.

Πριν από τον Αλβέρτο είχε γεννηθεί ο πρίγκιπας Εδουάρδος (1894-1972), μετέπειτα βασιλιάς Εδουάρδος Η΄. Μετά τον Αλβέρτο γεννήθηκαν: η πριγκίπισσα  Μαρία (1897-1965), κόμισσα του Χέαργουντ  και βασιλική πριγκίπισσα από το 1932, ο Ερρίκος (1900-1974), δούκας του Γκλόστερ, ο Γεώργιος (1902-1942), δούκας του Κεντ και ο πρίγκιπας Ιωάννης του Ηνωμένου Βασιλείου (1905-1919).

Tα παιδικά χρόνια του Αλβέρτου, που οι οικείοι του τον αποκαλούσαν  Μπέρτι, δεν ήσαν ευτυχισμένα. Μαζί με τον μεγαλύτερο αδερφό του Ντέιβιντ, βλέπουν καθημερινώς μόνο μισή ώρα τους γονείς τους. Όταν η γκουβερνάντα τους, τους οδηγεί στα ιδιαίτερα διαμερίσματα των γονέων τους, οι δύο αδερφοί παραμένουν όρθιοι, ακίνητοι και σιωπηλοί. Η παρουσία του πατέρα τους, τους γεμίζει φόβο, ενώ η μητέρα τους, τους χαιρετά με χειραψία φορώντας τα γάντια της. Οι νεαροί πρίγκιπες υποκλίνονται και αποχωρούν. Την ανατροφή τους έχει αναλάβει η τυραννική κυρία Γκριν. Ξεχνάει να ταΐσει τους πρίγκιπες και όταν το θυμάται τους προσφέρει μπαγιάτικη πουτίγκα ή στην καλύτερη περίπτωση κακομαγειρεμένα  φασόλια. Τις περισσότερες φορές ο Αλβέρτος κοιμάται εντελώς νηστικός σ’ ένα παγωμένο κρεβάτι. Κάποιες φορές η κυρία Γκριν τσιμπά με δύναμη τα μπράτσα των παιδιών πριν παρουσιασθούν στους γονείς τους, ώστε τα ανεξήγητα κλάματά τους, να  υποχρεώσουν  τους γονείς τους να την φωνάξουν για να τα πάρει γρήγορα από κοντά τους.

Το μαρτύριο τους θα κρατήσει μερικά χρόνια, μέχρι την στιγμή που μία βοηθός της, πληροφορεί τους γονείς του Αλβέρτου για την κακόβουλη συμπεριφορά της. Η βάρβαρη κυρία Γκριν απολύθηκε αλλά η κακομεταχείριση που είχε υποστεί ο Αλβέρτος είχε αφήσει τα ίχνη της στην υγεία του. Το στομάχι του τον πονά και θα υποφέρει σε όλη του την ζωή. Επιπλέον  τα γόνατά του παρουσιάζουν ορθοπεδικά προβλήματα και πρέπει να κοιμάται με νάρθηκες. Ένας  υπηρέτης, εισέρχεται κρυφά στο υπνοδωμάτιο του μικρού πρίγκιπα, και με κίνδυνο να χάσει την δουλειά του, ξεσφίγγει  τους νάρθηκες για να μειώσει τους πόνους του. Καθώς μεγαλώνει, η προσοχή των γονέων του στρέφεται στον πρωτότοκο αδερφό του. Ο Ντέιβιντ ( Έντουαρντ) είναι υποχρεωμένος να  είναι σε όλους τους τομείς άριστος. Ο Αλβέρτος  από το 1909 σταματά τα ιδιαίτερα μαθήματα στο παλάτι και παρακολουθεί μαθήματα στο Ναυτικό Βασιλικό Κολλέγιο του Όσμπορν, αλλά στις εξετάσεις κατατάχθηκε τελευταίος στην τάξη του. Συνέχισε τις σπουδές του και στο Ναυτικό Κολλέγιο στο Ντάρτμουθ. Παρακολούθησε διάφορες μάχες στον Α΄Παγκόσμιο Πόλεμο αλλά αναγκάστηκε να αποσυρθεί εξαιτίας των προβλημάτων υγείας με το στομάχι του. Επιπλέον πάσχει από σοβαρή βραδυγλωσσία γεγονός που αυξάνει την ντροπαλότητα και την εσωστρέφεια του. Προς το τέλος του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου υπηρέτησε  στην Βασιλική Αεροπορία που μόλις είχε συσταθεί.

Από τον Οκτώβριο του 1919  φοίτησε για ένα χρόνο στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, όπου παρακολούθησε μαθήματα  ιστορίας, οικονομίας και αστικού δικαίου.

Μια συνάντηση θα προβεί μοιραία για την ζωή του. Συνοδευόμενος από τον καλύτερο φίλο του  Τζέιμς Στιούαρτ, προσέρχεται στον χορό της Βασιλικής Αεροπορίας. Συναντά μια νέα χαμογελαστή κοπέλα με ωραία γαλανά μάτια. Ο Αλβέρτος γοητεύεται και της ζητά να χορέψουν. Την συνοδεύει στο τραπέζι της,  υποκλίνεται και επιστρέφει στο δικό του. Σκύβοντας στον ώμο του καλύτερου  φίλου του τον ρωτά χαμηλοφώνως – «Ποια είναι αυτή η  κοπέλα, την γνωρίζεις ;» – «Φυσικά» του απαντά ο Τζέιμς. «Είναι η λαίδη Ελισάβετ Μπόους-Λάιον. Με τον αδερφό μου πηγαίνουμε συχνά στο κάστρο Γκλάμις  στην Σκωτία, που κατοικεί με την οικογένεια της.» Η Ελισάβετ είναι μια εύθυμη νέα κοπέλα που έχει πολλούς θαυμαστές. Τότε ο Αλβέρτος ενημερώνει τον φίλο του πως επιθυμεί να την ξανασυναντήσει το συντομότερο δυνατόν. Οι γονείς της Ελισάβετ προσκαλούν τον πρίγκιπα στην Σκωτία. Ο Άλμπερτ περνά τρεις ευτυχισμένες μέρες. Για πρώτη φορά στην ζωή του μοιράζεται την καθημερινότητα μιας πραγματικά ευτυχισμένης οικογένειας. Κάνουν μακρινούς περιπάτους, ψαρεύουν στα κοντινά ποτάμια, παίζουν τένις. Όταν επιστρέφει στο Λονδίνο ο πρίγκιπας αισθάνεται ερωτευμένος. Με την συγκατάθεση της μητέρας της Ελισάβετ, αρχίζει ν΄αλληλογραφεί με την εκλεκτή της καρδιάς του. Στις 27 Φεβρουαρίου 1921 συντάσσει μια επιστολή όπου την πληροφορεί πως επιθυμεί να την παντρευτεί. Η Ελισάβετ  αρνείται την πρότασή του γιατί δεν θέλει να χάσει την ελευθερία της. Η βασίλισσα Μαίρη προσκαλεί την Ελισάβετ να παραστεί στους γάμους της κόρης της, πριγκίπισσας Μαίρης,  με τον Χένρι Λάσελς που τελέστηκαν στις 28 Φεβρουαρίου 1922 στο Λονδίνο. O Αλβέρτος επαναλαμβάνει την πρόταση γάμου. Αντιμετωπίζει για δεύτερη φορά  την άρνηση της Ελισάβετ. Ο πρίγκιπας καταρρέει και απογοητεύεται. Συνεχίζει όμως να αλληλογραφεί , να της στέλνει μικρά δωράκια και να της εκφράζει τα αισθήματά του. Στα τέλη του 1922 η βασίλισσα Μαίρη πληροφορεί την μητέρα της Ελισάβετ για την άσχημη ψυχολογική κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει ο γιος της.  Της ζητά να μεσολαβήσει ώστε η  κόρη της να επανεξετάσει την πρόταση γάμου του Αλβέρτου. Τελικά στις 16 Ιανουαρίου 1923, το παλάτι ανακοινώνει τους αρραβώνες του πρίγκιπα Αλβέρτου με την Λαίδη Ελισάβετ Μπόους-Λάιον. O Αλβέρτος είναι πολύ ευτυχισμένος.

                                                     

Στις 26 Απριλίου 1923 τελούνται οι γάμοι τους στο Αββαείο του Ουέστμινστερ. Ο βασιλιάς Γεώργιος Ε΄είναι ενθουσιασμένος με την νύφη του. Την βρίσκει έξυπνη, εκλεπτυσμένη, με εξαιρετική ανατροφή και με υπέροχο χιούμορ. Αν και είχε αριστοκρατική καταγωγή η Ελισάβετ, δεν διέθετε  υψηλούς βασιλικούς τίτλους.  Ο Αλβέρτος δεν είναι διάδοχος του θρόνου και οι γονείς του είναι πιο ελαστικοί στις απαιτήσεις τους για την καταγωγή της συζύγου του. Την αυστηρότητά τους την εκδηλώνουν στον πρωτότοκο Ντέιβιντ που παραμένει εργένης. Δύο χαριτωμένες πριγκίπισσες γεννιούνται. Η Ελισάβετ το 1926 και η Μαργαρίτα τέσσερα χρόνια αργότερα. Ο Αλβέρτος είναι ένας πολύ στοργικός πατέρας και αφιερώνει όλον τον ελεύθερο χρόνο του στην ανατροφή τους.

 Η ευτυχισμένη οικογένεια εγκαθίσταται στην μοντέρνα συνοικία στο Πικαντίλι. Αλλά κάποια σύννεφα πυκνώνουν… Η ιδιωτική ζωή του πρίγκιπα της Ουαλίας απειλεί τον θρόνο. Το ειδύλλιό του με μια κοινή θνητή, την Γουόλις Σίμπσον, που είναι ακόμη παντρεμένη με τον δεύτερο σύζυγό της, συνεχίζεται. Γίνεται κρατική υπόθεση  όταν μετά τον θάνατο του Γεωργίου Ε΄, στις 20 Ιανουαρίου 1936, 0 Ντέιβιντ ανήλθε στο θρόνο ως βασιλιάς Eδουάρδος Η΄. Στις 11 Δεκεμβρίου 1936  ανακοινώνει την παραίτησή του από τον θρόνο της Μεγάλης Βρετανίας για να  μπορέσει να ζήσει ανεμπόδιστα με την Γουόλις Σίμπσον.

Ο πρίγκιπας Αλβέρτος όταν πληροφορείται την παραίτηση του αδερφού του από τον θρόνο καταρρέει. Αναρωτιέται πώς θα αντιμετωπίσει αυτήν την τεράστια αλλαγή στην ζωή του.  Πώς θα μπορέσει να ανταποκριθεί στο ύψος των απαιτήσεων του αγγλικού λαού;  Για το καλό της αυτοκρατορίας πρέπει να θυσιάσει την ήρεμη και ευτυχισμένη οικογενειακή του ζωή. -«Με διακατείχε ένα έντονο συναίσθημα πως θα χάσω τις αισθήσεις μου» έγραφε στο ημερολόγιο του στις 12 Μαΐου 1937, την ημέρα της Στέψης του. Γίνεται βασιλιάς με το όνομα Γεώργιος Στ΄. Χάρη στην πολύτιμη  βοήθεια του Λάιονελ Λογκ, ενός καθηγητή ορθοφωνίας  από την Αυστραλία, και με την αμέριστη συμπαράσταση  της συζύγου του, κατορθώνει να βελτιώσει αισθητά την εκφορά  του λόγου του.

                                            

 Ο Βασιλιάς Γεώργιος Στ΄ στην διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου θα επιδείξει μεγάλο κουράγιο και αυταπάρνηση.  Η Ελισάβετ με το χαμόγελο της θα καθησυχάζει τον λαό, αρνούμενη να εγκαταλείψει την Αγγλία  και να καταφύγει με τις δύο πριγκίπισσες στον Καναδά . Παραμένει στο Λονδίνο που δέχεται συνεχείς βομβαρδισμούς, επισκέπτεται τα  ερείπια των γκρεμισμένων σπιτιών, για να δει το μέγεθος των καταστροφών, και προσπαθεί να απαλύνει   τον πόνο των πληγέντων. Παραμένει στο πλευρό του συζύγου της, βασιλιά Γεωργίου Στ΄,  ηρεμεί τις αγωνίες του, τις αϋπνίες του,  του δίνει δύναμη και κουράγιο. Ποτέ  βασιλική οικογένεια δεν υπήρξε τόσο λαοφιλής….

                                          

              

Στις 8  Μαΐου 1945, το πλήθος συγκεντρώνεται έξω από το παλάτι του Μπάκιγχαμ και φωνάζει «Θέλουμε τον βασιλιά μας» . Εμφανίζεται στο μπαλκόνι των ανακτόρων  με την οικογένειά του αλλά και τον Πρωθυπουργό Ουίνστον Τσώρτσιλ για να γιορτάσουν την ημέρα της Νίκης.

               

Το 1947 ο βασιλιάς Γεώργιος ευτύχισε να δει την πρωτότοκη κόρη του Ελισάβετ να παντρεύεται τον πρίγκιπα Φίλιππο της Ελλάδος. Πρόλαβε να γνωρίσει τα δυο πρώτα εγγόνια του, τον πρίγκιπα  Κάρολο και την πριγκίπισσα Άννα.

Από τον Μάρτιο του 1951 η υγεία του άρχισε να παρουσιάζει σοβαρά προβλήματα. Στις 23 Σεπτεμβρίου υποβλήθηκε σε δεύτερη εγχείρηση στους πνεύμονες  η οποία ήταν επιτυχής. Η ανάρρωσή του κυλούσε ομαλά. Πέρασε τις γιορτές των Χριστουγέννων στο  Σάντριγκχαμ με την βασίλισσα και την πριγκίπισσα Μαργαρίτα. Πήγαινε συχνά για κυνήγι που ήταν πάντα το αγαπημένο του σπορ. Τις τελευταίες ημέρες του Ιανουαρίου επέστρεψε στο Λονδίνο για να περάσει μερικές ημέρες με την Ελισάβετ και τον Φίλιππο που επρόκειτο προσεχώς να  ξεκινήσουν την περιοδεία τους σε χώρες της Κοινοπολιτείας.

                                  

Την τελευταία ημέρα του Ιανουαρίου 1952, παρακούοντας  τις οδηγίες των ιατρών του, συνόδευσε την κόρη του Ελισάβετ και τον γαμπρό του Φίλιππο, στο αεροδρόμιο του Λονδίνου, για να τους αποχαιρετίσει, πριν αναχωρήσουν για την  Κένυα. Ήταν ο πρώτος  τους σταθμός  πριν  ξεκινήσουν την περιοδεία τους στην Αυστραλία και την Νέα Ζηλανδία. Το πρόσωπο του βασιλιά φαινόταν κουρασμένο  και ο ίδιος έδειχνε καταβεβλημένος.

Την Τρίτη 5 Φεβρουαρίου ο βασιλιάς πέρασε μια ήρεμη  ημέρα με την  οικογένειά του  στο Σάντριγκχαμ όπου είχε μεταβεί για  να συνεχίσει την ανάρρωσή του. Είχε πληροφορηθεί πως η  Ελισάβετ περνούσε υπέροχα στην Κένυα με τον σύζυγό της και ήταν χαρούμενος. Κατά τις δέκα το βράδυ καληνύχτισε τα δύο αγαπημένα του εγγόνια, τον πρίγκιπα Κάρολο και την πριγκίπισσα Άννα, την σύζυγό του και πήγε να κοιμηθεί. Πέθανε από καρδιακή προσβολή στον ύπνο του. Ήταν μόνο 56 ετών.

Η κηδεία του έγινε με μεγαλοπρέπεια στις 15 Φεβρουαρίου. Παρέστησαν η οικογένειά του,  συγγενείς, αρχηγοί κρατών, βασιλείς και πρίγκιπες. Πιο πολύ τον θρήνησε ο λαός. Ο Γεώργιος Στ΄ στην διάρκεια της σύντομης βασιλείας του είχε κερδίσει τον σεβασμό και την αγάπη όλων.

                                     

                

                    

Ο πρίγκιπας Αλβέρτος,  υιοθέτησε το ίδιο όνομα με αυτό που έφερε ως βασιλιάς και ο  πατέρας του, για να τονίσει την συνέχιση της δυναστείας, μετά την απρόσμενη παραίτηση του αδερφού του, βασιλιά  Εδουάρδου Η΄. Εκσυγχρόνισε  την εικόνα της αγγλικής μοναρχίας διεθνώς. Άλλαξε την εικόνα που είχαν δημιουργήσει  οι προγονοί του με τα ανέκφραστα – αυστηρά- πρόσωπα στις δημόσιες εμφανίσεις τους,  προσφέροντας την σιγουριά της σταθερότητας  στον λαό.

Τα δεινά που πέρασε στην παιδική του ηλικία από μια ανισόρροπη ψυχικώς γκουβερνάντα, την έλλειψη στοργής από την οικογένειά του, το πρόβλημα της βραδυγλωσσίας που το ταλαιπώρησε,  η εύθραυστη  υγεία του, δεν αλλοίωσαν την προσωπικότητα του. Αντιθέτως τον έκαναν έναν δυνατό και προσγειωμένο βασιλιά.

                                                   

Όταν αποχαιρετούσε την Ελισάβετ και τον Φίλιππο για τελευταία φορά στο αεροδρόμιο στις 31 Ιανουαρίου 1952, αγνοούσε πως  ήταν ο τελευταίος αποχαιρετισμός με την αγαπημένη του κόρη  και τον γαμπρό του.

                   

Στις 7 Φεβρουαρίου, με το ίδιο αεροπλάνο, η κόρη του θα επέστρεφε εκτάκτως στο Λονδίνο. Θα υποδεχόντουσαν την νέα βασίλισσα του Ηνωμένου Βασιλείου ο Πρωθυπουργός, τα μέλη της Κυβέρνησης και άλλοι επίσημοι. Ήταν η αρχή μιας νέας βασιλείας της οποίας είχε κτίσει γερά θεμέλια ο ίδιος.

                        

 

Eπιμέλεια κειμένου: Τέπη Πιστοφίδου

βιβλιογραφία: His Majesty King George VI, A Daily Express Publication, 1952

Point de Vue, Νο 3266, Μάρτιος 2011