Τατόι, μεγαλοστομίες και ιδεοληψίες

Το κτίριο του Ανακτόρου στο Τατόι κακοποιήθηκε μορφολογικά στη διάρκεια της δεκαετίας του 1930.

 Κείμενο : Νίκος Βατόπουλος

 Η κινητικότητα γύρω από το μέλλον του πρώην Βασιλικού Κτήματος Τατοΐου είναι ένα σίριαλ με το οποίο έχουμε μάθει να ζούμε πολλά χρόνια. Ανήκει στο ελληνικό Δημόσιο από το 2003 και σταδιακά, μόλις τα τελευταία χρόνια, έχουν γίνει ορισμένες, μόνο, αναστηλωτικές εργασίες, καταγραφή μεγάλου μέρους κινητών αντικειμένων (το ανάκτορο έχει αδειάσει) και εκπόνηση μελετών για επτά κτίρια (από τα 40 και πλέον), τέσσερις από τις οποίες έχουν συνταχθεί χάρη στον Σύλλογο Φίλων Τατοΐου, με πολύ κόπο για την οικονομική αποπληρωμή τους από μια κοινωνία σε κρίση, αλλά με αγάπη για το κτήμα. Μία ακόμη, εκπονήθηκε από την Ελληνική Εταιρεία για την Κιθάρα.

Κατά τα άλλα, το μέλλον του Κτήματος Τατοΐου, το μοναδικό βασιλικό κτήμα αυτού του χαρακτήρα σε όλη την Ευρώπη, έχει τεθεί σε διαβούλευση από το υπ. Περιβάλλοντος, ώστε να εκδοθεί Κοινή Υπουργική Απόφαση και να το βαφτίσουμε «Μητροπολιτικό Πάρκο Τατοΐου». Η προχθεσινή ξενάγηση του αν. υπουργού Πολιτισμού στο κτήμα από υπηρεσιακούς παράγοντες δεν έδωσε ειδήσεις και πώς να δώσει, αφού η χώρα είναι στον… πάγο και όσα θετικά έχουν γίνει άρχισαν από τις προηγούμενες ηγεσίες του ΥΠΠΟ. Πολλά οφείλονται στο προσωπικό ενδιαφέρον της κ. Λ. Μενδώνη και αυτό το έργο δεν χρειάζεται να το οικειοποιείται κανείς. Η ουσία είναι ότι το «Τατόι» πάει και έρχεται χωρίς σκέψη, χωρίς αγάπη και κυρίως χωρίς κατανόηση του χαρακτήρα του. Δεν μπορείς να νιώσεις αυτόν τον τόπο αν δεν συγκινηθείς από την ιστορία του, εκτός αν θέλεις να το μετατρέψεις διά παντός σε λαϊκό πικ νικ και χώρο εστίασης μέσα στο δάσος.

Η χρήση του Ανακτόρου και η μετατροπή του σε Μουσείο της Ιστορίας του Βασιλικού Κτήματος και κατ’ επέκτασιν της ιστορίας της βασιλικής οικογένειας είναι κεντρικό ζήτημα και γι’ αυτό ανέκαθεν, ακόμη και οι δεξιές κυβερνήσεις, φοβούνταν να το αγγίξουν. Σήμερα έχουμε και τη θεσμοθετημένη ιδεοληψία που μιλάει γενικώς, ενώ το θέμα είναι ένα. Το Τατόι δημιουργήθηκε από τον Γεώργιο Α΄ και αν αποσπάσεις αυτή τη γενεσιουργό ιδέα από το Κτήμα, έχεις χάσει την ουσία και σου μένει η ταβέρνα, ο καφές και το κυνήγι της παράνομης στάθμευσης.

Το κτίριο του Ανακτόρου κακοποιήθηκε από τις παρεμβάσεις που είχε παραγγείλει ο Γεώργιος Β΄ στη δεκαετία του 1930. Η επαναφορά της όψης του κτιρίου σύμφωνα με τα αρχικά σχέδια πρέπει να είναι προτεραιότητα και όχι πολυτέλεια. Όπως σημαντική είναι, και αυτό ελέχθη, η αναγέννηση της ιδέας του κτήματος με το κρασί και τα γαλακτοκομικά. Αλλά πώς θα λειτουργήσουν όσα λειτουργήσουν κάτω από μία κρατική ομπρέλα ενός χρεοκοπημένου κράτους που δεν ξέρει τι θέλει από αυτό το Μητροπολιτικό Πάρκο, που δεν μπορεί να ξεκολλήσει από τον ιδεοληπτικό κρατισμό και την ιστορική αγκύλωση; Δεν ακούσαμε για την αξία του βασιλικού κοιμητηρίου ούτε για τις άμαξες και τα οχήματα που είναι πλέον και διατηρητέα μνημεία. Το Τατόι είναι, όπως είπε ο αν. υπουργός Πολιτισμού, μουσείο του εαυτού του. Μόνο που αυτός ο «εαυτός» προκαλεί αλλεργία σε όσους διαχειρίζονται την τύχη του. Οι σχοινοτενείς φλυαρίες και η φιλολογία περί ανάπτυξης Μητροπολιτικού Πάρκου προσκρούει στην απουσία λειτουργών που γνωρίζουν την ιστορία του Τατοΐου και τη διεθνή εμπειρία. Ας οργανώσουν τα συναρμόδια υπουργεία μια διεθνή ημερίδα και ας καλέσουν όλους όσοι εμπλέκονται ν’ «ακούσουν» και μετά ας αρχίσουν τη διαβούλευση. Σήμερα, η συζήτηση για το Τατόι γίνεται σε κενό γνώσης, με τα ταμεία άδεια και με τους υπαλλήλους κουρασμένους. Σε αυτό το κενό, οι μεγαλοστομίες έχουν ένα έργο να επιτελέσουν.