Το Ρώσικο Νοσοκομείο Πειραιά

Η ιστορία κατά ένα παράξενο τρόπο συνέδεσε τον Πειραιά με την παρουσία Ρωσικής κοινότητας στις γειτονιές του.

Το 1902 η Βασίλισσα Όλγα, σύζυγος του Γεωργίου Α′, γνωστή και ως Όλγα Κωνσταντίνοβα της Ρωσίας, κόρη του Μεγάλου Δούκα Kωνσταντίνου Νικολάγιεβιτς και της Μεγάλης Δούκισσας Αλεξάνδρας της Ρωσίας, υποστήριξε με προσωπικά κεφάλαια τη δημιουργία Ρωσικού Νοσοκομείου, του οποίου το προσωπικό θα αποτελείτο από Ρώσους. Έτσι δημιουργήθηκε το Ρωσικό Νοσοκομείο που εγκαταστάθηκε σε πρώην κτίρια του Μελετόπουλου στον Πειραιά και το οποίο έμελλε να γίνει ένα από τα κύρια κέντρα των Ρώσων στην Ελλάδα.

Το Ρώσικο Νοσοκομείο Πειραιά (τότε και σήμερα)

Παρείχε τρόφιμα, κατάλυμα και βοηθούσε τους Ρώσους που επιθυμούσαν να εγκατασταθούν στον Πειραιά να νομιμοποιήσουν την παρουσία τους και να αποκτήσουν και απασχόληση.

Στις 19 Φεβρουαρίου του 1902 το νοσοκομείο εγκαινιάσθηκε από την Βασιλική Οικογένεια, η οποία αποβιβάστηκε στον Λιμένα Ζέας με τη θαλαμηγό «Αμφιτρίτη». Για τα εγκαίνια δε είχε προσέλθει επίσης όλο το προσωπικό της Ρωσικής Πρεσβείας καθώς και του Ρωσικού προξενείου που υπήρχε στον Πειραιά. Η τελετή εγκαινίων έγινε στις 04.00 ώρα μ.μ. ώστε να υπάρχει χρόνος έγκαιρης προσέλευσης και αποβίβασης εκ των πλοίων. Δήμαρχος Πειραιά τότε ήταν το Τρύφων Μουτζόπουλος. Έξω από το Νοσοκομείο την ημέρα εκείνη είχε παραταχθεί άγημα από Ρώσους Ναύτες, έγινε έπαρση τριών σημαιών, της Ρωσίας της Ελλάδος και αυτής του Ερυθρού Σταυρού.

Τους Έλληνες Βασιλείς κατά την άφιξή τους (Γεώργιο Α΄και Όλγα) συνόδευαν οι υπασπιστές τους (Βουδούρης και Κουντουριώτης).

Την δοξολογία τέλεσε εντός του Ναού που υπάρχει μέχρι σήμερα εντός του Νοσοκομείου ο Σέρβος ιερέας Μύρωνας ο οποίος γνώριζε ρωσικά γιατί κανείς εκ των Ελλήνων ιερέων που είχαν προσφερθεί δεν γνώριζε τη γλώσσα αυτή.

ΡΩΣΣΙΚΟΝ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΝ ΕΝ ΠΕΙΡΑΙΕΙ Διευθυντής του Νοσοκομείου ο Κωτάνωφ

Η εκκλησία που προαναφέραμε ότι υπάρχει εντός του νοσοκομείου δεν είναι άλλη από την σημερινή Αγία Όλγα, η οποία ονομάστηκε έτσι προς τιμή βέβαια της Βασίλισσας Όλγας που πρωτοστάτησε για την κατασκευή της. Αυτό που δεν είναι γνωστό για το Ρωσικό Νοσοκομείο είναι ότι αν και κατασκευάστηκε από την Βασίλισσα Όλγα, αφιερώθηκε εξ ολοκλήρου στην κόρη της Αλεξάνδρα (Δούκισσα Αλεξάνδρα), η οποία πέθανε στις 24 Σεπτεμβρίου 1891 σε ηλικία 21 ετών μόλις.

Η Αλεξάνδρα στην παιδική της ηλικία, παραθέρισε ένα καλοκαίρι σε οικία της Συνοικίας Τσίλερ στην Καστέλλα, γεγονός που εξιστορεί η ίδια η Πηνελόπη Δέλτα. Μετά το θάνατο της Αλεξάνδρας το όνομά της δόθηκε και στην έναντι της οικίας πλατεία που έκτοτε ονομάστηκε «Πλατεία Αλεξάνδρας». Μέλημα της μητρός της Όλγας ήταν και το Νοσοκομείο να μείνει με το όνομα της θυγατέρας της «Νοσοκομείο Δουκίσσης Αλεξάνδρας», που τελικά όμως έμεινε γνωστό ως «Ρωσσικό Νοσοκομείο».

Εντός του νοσοκομείου κατασκευάστηκαν διαμερίσματα για τη διαμονή του ψάλτη και του ιερέα για κάλυψη των θρησκευτικών αναγκών των Ρώσων ναυτικών. Τα πρόσωπα αυτά έζησαν επί 22 χρόνια στα διαμερίσματα αυτά και στις αρχές του 1926, το Υπουργείο Ναυτικών κατέλαβε τα διαμερίσματα αυτά και ανάγκασε σε απομάκρυνση τους 48 Ρώσους εργαζόμενους.

Λιμένα Ζέας ναυλοχούσαν πλοία του Ρωσικού στόλου.

Το προσωπικό του Ρωσικού Νοσοκομείου Πειραιώς μαζί με τραυματίες των Βαλκανικών Πολέμων

Ένα από τα πλοία αυτά ήταν και το «Κουμπάνιετς» το οποίο από τις 21 Νοεμβρίου του 1907 και μετά, έδενε λίγα μέτρα έξω από τον σημερινό φάρο στη Φρεαττύδα. Επίσης χαρακτηριστική ήταν και η περίπτωση του θανάτου του Κυβερνήτη του σκάφους «Χιβίνιετς», η σωρός του οποίου ταριχεύθηκε στο Ρωσικό Νοσοκομείο και απεστάλη στην Οδησσό για να ταφεί στον οικογενειακό του τάφο. Οι εργαζόμενοι στο νοσοκομείο αυτό, άπαντες ρωσικής καταγωγής, διέμεναν στους δρόμους πέριξ αυτού, όπου είχε δημιουργηθεί μια μικρή ρωσική συνοικία, που χαρακτηρίζονταν από πλούτο και χρήμα. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι είμαστε ακόμα την εποχή της Τσαρικής Ρωσίας.

Οι σχέσεις της με τους Πειραιώτες ήταν σε γενικές γραμμές καλή, αν εξαιρέσουμε ορισμένες αντιδικίες Ελλήνων που εργάζονταν εντός του νοσοκομείου με Ρώσους προϊσταμένους, κυρίως βοηθητικό προσωπικό όπως μάγειροι κ.λ.π. Αξιοσημείωτη είναι η ιστορία εκείνη όταν πανέμορφη Ρωσίδα, σύζυγος αξιωματικού που υπηρετούσε στη Μαύρη Θάλασσα, γνωστή για τις αγαθοεργίες της, κάηκε εξαιτίας αναμμένου κεριού βυθίζοντας σε θλίψη όλη την περιοχή της Φρεαττύδας. Βέβαια την εποχή εκείνη Ρώσοι είχαν ιδρύσει νοσοκομεία και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας όπως αυτό στη Θεσσαλονίκη, προσπαθώντας ίσως να θεμελιώσουν μια μορφή προστατευόμενης δύναμης.

Το 1912 και το 1913 το νοσοκομείο διετέθη ολόκληρο για την νοσηλεία αξιωματικών και οπλιτών του ελληνικού στρατού. Σε αυτό το χρονικό διάστημα το νοσοκομείο παρείχε ιατρική κάλυψη και περίθαλψη σε 29.646 ασθενείς, μέλη οικογενειών των επιστρατευμένων ανδρών.

Μερικά στοιχεία για να καταλάβουμε τη συμβολή του νοσοκομείου αυτού, στην υγειονομική κάλυψη του Πειραιά είναι και τα παρακάτω:
Κατά το διάστημα 1902-1923 νοσηλεύτηκαν 5.399 ασθενείς. Κατά το διάστημα 1904-1925 παρασχέθηκε ιατρική βοήθεια σε 924.091 ασθενείς. Την 9 Νοεμβρίου του 1925 εκδόθηκε διάταγμα για την μετατροπή του σε νοσοκομείο του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού με ημερομηνία αναδρομική (προγενέστερη δηλαδή του διατάγματος), όπου οριζόταν η 25η Μαρτίου του 1924 ως ημερομηνία από την οποία το πολεμικό ναυτικό είναι αρμόδιο για την λειτουργία του.

Το 1981 λόγω ζημιών από τους τότε σεισμούς σταμάτησε να λειτουργεί. Από το 1985 και μετά, το Γενικό Επιτελείο Ναυτικού ανέλαβε πρωτοβουλία και προέβη σε ενέργειες για την ανακαίνιση και επαναλειτουργία του Ναυτικού Νοσοκομείου Πειραιά, ως Παραρτήματος του Ναυτικού Νοσοκομείου Αθηνών. Με δαπάνη 1,7 δισεκατομμυρίων δραχμών έγινε ανακαίνιση που περατώθηκε το 2000 και δημιουργήθηκαν 39 κλίνες.

Πηγή: http://pireorama.blogspot.gr/

Ευχαριστούμε θερμά τον κ. Στέφανο Μίλεση