Φέτος, είχα οργανώσει και πέρασα τις πασχαλινές μου διακοπές στην Βουλγαρία. Το Μεγάλο Σάββατο ήμουν στο Τίρνοβο και έκανα Ανάσταση μέσα στο Κάστρο των Τσάρων της Βουλγαρίας, του Δευτέρου Βασιλείου, που κατελήφθη από τους Τούρκους στα 1393.
Του Νίκου Παπακωνσταντίνου
Τις μέρες εκείνες δεν έφευγε από την σκέψη μου ο τελευταίος Πρίγκιπας του Τίρνοβο, ο Καρντάμ, διάδοχος της Βουλγαρίας, που είχε πεθάνει μερικές ημέρες πριν, την Μεγάλη Τρίτη 7 Απριλίου, στην Μαδρίτη. Ας ξετυλίξουμε το κουβάρι της σύντομης ζωής του από την αρχή εδώ…
Ο Καρντάμ γεννήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 1962 στην Μαδρίτη. Ήταν ο πρωτότοκος γιος και διάδοχος του Βασιλέως Συμεών ΙΙ και της Βασίλισσας Μαργαρίτας.
Σεπτέμβριος 1964. Ο Συμεών και η Μαργαρίτα στην Αθήνα για τους γάμους του βασιλέως Κωνσταντίνου με την πριγκίπισσα Άννα-Μαρία.
Ο Συμεών έγινε Βασιλιάς το 1943, σε ηλικία 6 ετών, μετά τον πρόωρο και μυστηριώδη θάνατο του πάτερα του Μπόρις ΙΙΙ. Ένα χρόνο μετά, τον Σεπτέμβριο του 1944, τα σοβιετικά στρατεύματα κατέλαβαν την χώρα, εγκατέστησαν κομμουνιστική κυβέρνηση, εκτέλεσαν τον Αντιβασιλέα-Πρίγκιπα Κύριλο, θείο του Συμεών και έθεσαν υπό περιορισμό τον ίδιο, την μητέρα του και την αδελφή του. Αυτό κράτησε δύο χρόνια, ως τον Σεπτέμβριο του 1946 που κηρύχθηκε και επίσημα η Λαϊκή Δημοκρατία της Βουλγαρίας και στην Βασιλική Οικογένεια εδώθει άδεια και αναχώρησαν την επομένη. Η Μαργαρίτα ήταν κόρη του τραπεζίτη Manuel Gomez-Acebo y Modet από τους μαρκησίους της Cortina και της Mercedes Cejuela y Fernandez. Και οι δύο γονείς της εκτελεστήκαν από τους ”δημοκρατικούς” κατά την διάρκεια του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου, στα 1936. Ο πατέρας της ήταν 47 χρονών και η μητέρα της 32. Η Μαργαρίτα έμεινε ορφανή και από τους δύο γονείς σε ηλικία 1,5 ετών. Την μεγάλωσε, μαζί με τον μεγαλύτερο αδελφό της η γιαγιά της μαρκησία της Cortina.
Ο γάμος τους προκάλεσε πολλά προβλήματα λόγω του ότι ο Συμεών ήταν ορθόδοξος και η Μαργαρίτα καθολική. Είναι ένας ευτυχισμένος γάμος που κρατά κιόλας 53 χρόνια. Ο Συμεών στην αυτοβιογραφία του ”Ένα παράδοξο πεπρωμένο” που κυκλοφόρησε πρόσφατα, κάνει μια δημόσια αναγνώριση του ρόλου της Μαργαρίτας στην ζωή του. ” Αυτή η παράδοξη ζωή δεν θα ήταν έτσι χωρίς την υπομονή της Μαργαρίτας που κατάφερε να παραμείνει η ίδια όλα αυτά τα χρόνια” έγραψε.
Ο Καρντάμ βαφτίστηκε ορθόδοξος. Έλαβε το όνομά του από έναν παλιό Βούλγαρο τσάρο που βασίλευσε πριν από τον Συμεών τον Μεγάλο και έλαβε και τον τίτλο του Knyaz του Τίρνοβο (το σλαβικό Knyaz μεταφράζεται αρκετά ελεύθερα σε Πρίγκιψ). Ακολούθησε ο Κύριλος, επίσης ορθόδοξος, ο Κουμπράτ, ο Κωνσταντίνος και η Καλίνα, οι τρεις τελευταίοι καθολικοί. Για γούρι ο Συμεών και η Μαργαρίτα βάφτισαν και τα πέντε παιδιά τους με ονόματα που αρχίζουν από Κ.
Οι βασιλόπαιδες πήγαν στο Γαλλικό Λύκειο της Μαδρίτης και χρησιμοποιούσαν το επίθετο Rylski που χρησιμοποιείτο πάντα στην οικογένεια όταν ήθελαν να κρατήσουν το ινκόγκνιτο. Ήταν ”απάτριδες” γιατί δεν μπορούσαν να είναι υπήκοοι παρά μόνο του Βασιλιά πάτερα τους. Μετά την σταθεροποίηση της Ισπανικής Μοναρχίας, ο βασιλιάς Συμεών παρουσιάσθηκε στον φίλο του βασιλιά Χουάν Κάρλος και του προσέφερε επίσημα πέντε καινούργιους υπηκόους. Ο Ισπανός Βασιλεύς του απάντησε γελώντας “ε όχι και καινούργιους, με μητέρα Ισπανίδα, γεννημένους εδώ, τρέξε να υποβάλεις την σχετική αίτηση και αμέσως θα πολιτογραφηθούν Ισπανοί”. Τότε αποφάσισαν να αλλάξουν και το επίθετο από Rylski σε Sajonia-Comburgo. Οι συμμαθητές τους δυσκολεύτηκαν να καταλάβουν ότι πρόκειται για τους ίδιους φίλους. Οι πρίγκιπες είχαν πολλούς φίλους, ήταν όμως και είναι πολύ συνδεδεμένοι με τον Φελίπε, την Έλενα και την Χριστίνα αλλά και με τα μεγάλα παιδιά του βασιλιά Κωνσταντίνου, Αλεξία, Παύλο και Νικόλαο. Όλοι μαζί συναντιούνται από μικρά στην Μαδρίτη αλλά και στις διακοπές.
Στα 1977 ο Συμεών έψαχνε να αγοράσει ένα μεγάλο τροχόσπιτο για να χωρά όλη την οικογένεια για τις οικογενειακές διακοπές τους. Όταν έπεσε πάνω σε ένα autobus-caravana, λευκό με περιμετρικά μια πλατιά ρίγα κόκκινη και πράσινη, ενθουσιάστηκε και το αγόρασε αμέσως. Ήταν σαν ειδική παραγγελία, είχε τα χρώματα της Βουλγαρίας, ιδανικό για την Βασιλική Οικογένεια της Βουλγαρίας! Την επόμενη δεκαετία, μ’αυτήν την caravana, πέρασαν όλες τους τις διακοπές, μένοντας στα διάφορα κάμπινγκ και γυρίζοντας πολλές ευρωπαϊκές χώρες, συνδυάζοντας διακοπές, μπάνια αλλά και πολιτιστικές μορφωτικές επισκέψεις.
Η μόρφωση των βασιλοπαίδων ήταν πλήρης και απέβλεπε στο να γίνουν άνθρωποι χρήσιμοι που να μπορούν να κερδίσουν την ζωή τους. Ο σκοπός αυτός πέτυχε. Ο Καρντάμ σπούδασε αγροτική οικονομία στις ΗΠΑ (ο Κύριλος σπούδασε Φυσική αλλά εργάζεται σαν οικονομολόγος στο Λονδίνο, ο Κουμπράτ είναι γιατρός, ο Κωνσταντίνος είναι οικονομολόγος, διευθυντής μεγάλης Τράπεζας στην Μαδρίτη, και η Καλίνα είναι καλλιτεχνικός τύπος.
Αυτόγραφο του βασιλιά Συμεών. “Καλή Χρονιά ΄86, Συμεών Β.(βασιλιάς). Από αριστερά: Κύριλος, Καλίνα, Κωνσταντίνος,Καρντάμ, Κουμπράτ.
Το 1989 ο Καρντάμ άρχισε να εργάζεται στο Μπουένος Άιρες της Αργεντινής στην αγροτοβιομηχανική πολυεθνική The Fountain Head Group και συνέχισε στην Βιρτζίνια στην CIG Agricultural Group. Επέστρεψε στην Ισπανία και συνέχισε στις τηλεπικοινωνίες, πρώτα στην Airtel και μετά στην Telefonica Moviles ως γενικός διευθυντής. Και μετά ήρθε ο έρωτας! Άργησε λίγο γιατί ο Καρντάμ αν και ο μεγαλύτερος ήταν ο τελευταίος από τα αγόρια που νυμφεύτηκε στις 11 Ιουλίου 1996. Η εκλεκτή του ήταν η Μίριαμ Ungria y Lopez. Διπλωματούχος της Ιστορίας της Τέχνης και επαγγελματίας gemologue ανήκε σε διακεκριμένη οικογένεια της Ισπανικής πρωτεύουσας.
Ο γάμος έγινε κατά το ορθόδοξο δόγμα στην εκκλησία των Αγίων Ανδρέα και Δημητρίου της Μαδρίτης. Ο Καρντάμ έφθασε μόνος του μιάμιση ώρα πριν την έναρξη του μυστηρίου για να συγκεντρωθεί και να προσευχηθεί ”πριν από την σημαντικότερη πράξη της ζωής μου, τον γάμο μου. Δεν φαντάζομαι ότι θα μπορούσα να νυμφευτώ σε άλλη εκκλησιά απ’αυτήν. Γνωρίζω όλες τις λεπτομέρειές της, όλες τις αγιογραφίες της. Στα 1973 ήρθα και στο όνομα του πατέρα μου έθεσα τον θεμέλιο λίθο” δήλωσε. Η νύφη όταν έφθασε, ήταν υπέροχη. Το νυφικό της ήταν από μετάξι και δαντέλες σε χρώμα ιβουάρ. Αντί για το πελώριο-εντυπωσιακό διάδημα των Βασιλισσών της Βουλγαρίας που φόρεσε και η πεθερά της, βασίλισσα Μαργαρίτα, στο δικό της γάμο, η Μίριαμ προτίμησε ένα μικρό αλλά πολύ κομψό διάδημα που δανείστηκε από την γιαγιά του Καρντάμ, την βασίλισσα Τζιοβάνα.
Για στέφανα χρησιμοποίησαν τις χρυσές νυφικές κορώνες που είχαν χρησιμοποιήσει και ο Συμεών με την Μαργαρίτα στους δικούς τους γάμους. Παρευρέθηκε στον γάμο σύσσωμη η Βασιλική Οικογένεια της Βουλγαρίας, όπως και η Βασιλική Οικογένεια της Ισπανίας, πολλοί πρίγκιπες και πριγκίπισσες, ενώ την Βασιλική Οικογένεια της Ελλάδος εκπροσώπησαν η πριγκίπισσα Αλεξία και ο πρίγκιπας Νικόλαος.
Ο πρίγκιπας Νικόλαος και η πριγκίπισσα Αλεξία.
Πολλοί Βούλγαροι είχαν κατακλύσει την οδό Νικαράγουας όπου βρίσκεται η εκκλησιά για να ζητωκραυγάσουν τον μελλοντικό τσάρο τους και την τσαρίνα του, να ρίξουν κομφετί και να ευχηθούν Yectnto (ευτυχία, ευτυχία)!!
Το νεόνυμφο ζευγάρι εγκαταστάθηκε σε ένα κομψό διαμέρισμα. Έπλεε σε πελάγη ευτυχίας την οποία ήρθε να συμπληρώσει η γέννηση του πρωτότοκου Μπόρις τον Οκτώβριο του 1997. Ο ευτυχισμένος πατέρας έστελνε υπερήφανος την χριστουγεννιάτικη κάρτα με τον διάδοχό του.
Στην κάρτα των Χριστουγέννων 1998 πρόσθετε και το όνομα του Μπόρις για να είναι ολόκληρη η οικογένεια..
Τον Μάρτιο του 1999 ένας ακόμη διάδοχος. Γεννήθηκε ο Μπελτράν! Το ζευγάρι μετακόμισε σε άλλο διαμέρισμα, ποιο μεγάλο, μοντέρνο, με δικό του κήπο, σε συγκρότημα πολυτελείας στο προάστιο της Μαδρίτης “Soto de la Moraleja”. Στις 27 Ιουλίου 2001, συνέβη κάτι πρωτοφανές. Ο Βασιλιάς Συμεών, μετά την επιτυχία του στις βουλευτικές εκλογές ορκίζεται Πρωθυπουργός της Βουλγαρίας. Ο Καρντάμ τα τελευταία χρόνια είχε ταξιδέψει πολλές φορές στην χώρα που την φέρει ως τίτλο. Όλες οι ιδιοκτησίες της Βασιλικής Οικογένειας της επεστράφησαν, η ανακαίνιση του Παλατιού της Vrana προχώρησε γρήγορα, παρ ‘όλα όσα χρειάστηκε να γίνουν, το μεγάλο σπίτι στην Tsarska ήταν μια έκπληξη, το βρήκαν όπως ακριβώς το είχαν αφήσει στα 1946. Ένα μεγάλο μειονέκτημα. Ούτε ο Καρντάμ ούτε κανένα από τα αδέλφια του δεν μιλούν βουλγαρικά! Η Μαργαρίτα όταν παντρεύτηκε τον Συμεών θεώρησε καθήκον της να μάθει την γλώσσα της χώρας στην οποία ήταν η υποθετική Βασίλισσα. Τα παιδιά με τις σπουδές, την ανάγκη να οπλιστούν για τον αγώνα της πραγματικής ζωής, τις δυσκολίες της βουλγαρικής, δεν σπούδασαν ποτέ αυτή την γλώσσα. Στην Βουλγαρία ο πολιτικός αγώνας άλλωστε του Συμεών ήταν προσωπικός, όχι δυναστικός, δεν ήταν απαραίτητος ο διάδοχος που συνέχισε την οικογενειακή και επαγγελματική του ζωή στην Μαδρίτη. Αυτήν την κάρτα με όλη την οικογένεια έστειλε ο Καρντάμ για τα Χριστούγεννα του 2003.
Για τα Χριστούγεννα του 2004, δεν προστέθηκαν άλλα μέλη, αλλά τα παιδιά μεγάλωσαν.
Ο Καρντάμ βρίσκεται στο ζενίθ της ευτυχίας του, αλλά και του ερωτά του για την Μίριαμ. Δεν το κρύβει, θέλει να το διαλαλήσει παντού. Δεν διστάζει να….τυπώσει τα πραγματικά υπέροχα μάτια της στον φάκελλο με τον οποίο στέλνει την κάρτα με τις ευχές του για τα Χριστούγεννα του 2005!!
Η χριστουγεννιάτικη κάρτα του 2007 είναι η τελευταία που έχω. Αποτυπώνει δυο ξένοιαστα αγοράκια μπρος στο στολισμένο δένδρο. Η μοίρα δεν είναι όμως πάντα καλή, ούτε για τα μικρά πριγκιπόπουλα, ούτε για τους μεγάλους πρίγκιπες, όπως δεν είναι πάντα καλή για κανέναν μας…
Τον Δεκαπενταύγουστο του 2008, ο Καρντάμ και η Μίριαμ, ήταν στην εξοχική κατοικία τους στην Riaza, στην περιοχή της Σεγκόβια και έφυγαν για την Μαδρίτη για να παραλάβουν τους δυο γιους τους που θα γύριζαν από κατασκήνωση στην Αγγλία. Η τζάγκουαρ του πρίγκιπα ξέφυγε από την πορεία της και τραυματίστηκαν και οι δυο σοβαρά. Εκείνος με βαριά κρανιοεγκεφαλική κάκωση βυθίστηκε σε κώμα από το οποίο δεν συνήλθε ποτέ. Εκείνη έμεινε στην Εντατική, δεκατέσσερις μέρες στο Νοσοκομείο και μετά χρειάστηκαν διάφορες λεπτές επεμβάσεις στα χέρια για να αποκατασταθεί πλήρως. Ο ”κοιμισμένος πρίγκιπας” γύρισε σπίτι του τέσσερις μήνες μετά. Έγιναν πολλές προσπάθειες για να βοηθηθεί, για ένα χρόνο οι δυο τους έφυγαν από το σπίτι τους και εγκαταστάθηκαν κοντά στο Σαντιάγο ντε Κομποστέλα για να έχει φροντίδα σε ειδικό Κέντρο. Η Μίριαμ παράτησε την δουλειά της σαν σχεδιάστρια κοσμημάτων και αφιερώθηκε σ’αυτόν. Μάταια. ”Δεν χρειάζεται επιβράβευση γι΄αυτό που έκανα. Το έκανα από αγάπη, όχι από υποχρέωση και θεωρώ ότι ήταν τύχη για μένα, ήταν μια πολυτέλεια, να μπορώ να τον νοσηλεύω. Παρ’ όλους τους περιορισμούς του αισθανόμασταν ότι τον είχαμε μαζί μας. Μια ζωή φυσιολογική, μια οικογένεια. Οι τερερίσεις μας. Δεν έχω λόγια για να μιλήσω για τους γιους μας. Είναι πολύ ώριμοι και μου έκαναν όλα αυτά τα δύσκολα χρόνια ποιο εύκολα. Μαζί δώσαμε την μάχη μας και έμαθαν πολλά από τον πατέρα τους. Για μένα ο Καρντάμ ήταν και είναι η αγάπη της ζωής μου” Την Μεγάλη Τρίτη 7 Απριλίου όλα τελείωσαν……
Σήμερα είναι το μνημόσυνο του πρίγκιπα Καρδάμ. Ο πατέρας του, βασιλιάς Συμεών, μίλησε με την γνωστή αξιοπρέπεια που χαρακτηρίζει όλη την οικογένειά του, σε τηλεοπτική εκπομπή του Βελγίου, για τον θάνατο του γιου του. Παραδέχτηκε δημοσίως πως η επιβίωσή του μετά το αυτοκινητιστικό ατύχημα, οφείλετο αποκλειστικά στην περιποίηση της γυναίκας του, Μίριαμ. Ευχόμαστε η ψυχή του να συνοδεύει την γυναίκα του, τα παιδιά του, την οικογένειά του, και την χώρα στην οποία δεν θα βασιλεύσει ποτέ. Τώρα βασιλεύει στους ουρανούς…
Φωτογραφίες από το προσωπικό αρχείο του Νίκου Παπακωνσταντίνου.
Τον ευχαριστούμε θερμά για την συνεργασία του.
Share On Facebook
Tweet It
