Πρίγκιπας Παύλος: Η πρώτη του συνέντευξη μετά το θάνατο του Βασιλέως Κωνσταντίνου

Την πρώτη του συνέντευξη στο γαλλικό περιοδικό «POINT DE VUE» που κυκλοφορεί σήμερα, 22 Φεβρουαρίου έδωσε ο πρωτότοκος γιος του αείμνηστου Βασιλιά Κωνσταντίνου, Πρίγκιπας Παύλος το Σάββτατο, λίγες ώρες μετά το μνημόσυνο για την συμπλήρωση των 40 ημερών από τον θάνατο του πατέρα του. Η συνέντευξη έγινε στην Αθήνα με θέα την Ακρόπολη από το ξενοδοχείο Μεγάλη Βρεταννία και στους χώρους της Αθηναϊκής Λέσχης. Στο πλευρό του η σύζυγος του, Πριγκίπισσα Μαρί-Σαντάλ και ο γιος του, Πρίγκιπα Κωνσταντίνος-Αλέξιος.

Μετάφραση & Επιμέλεια: Ανδρέας Μέγκος

Photo: ©David Atlan / Point de Vue

Entretien exclusif de Pavlos de Grèce, le nouveau chef de la maison royale.

«Αποκλειστική συνέντευξη του Παύλου της Ελλάδος, του νέου αρχηγού του βασιλικού οίκου».

Είναι ο νέος επικεφαλής του ελληνικού βασιλικού οίκου, αλλά παρουσιάζεται ως οικογενειάρχης, αποφασισμένος να διασφαλίσει ότι οι πιο κοντινοί του άνθρωποι θα είναι υποδειγματικοί, όσο πιο ήπια του επιτρέπει ο χαρακτήρας του. Την επομένη της τελετής των σαράντα ημερών που σηματοδοτεί το τέλος του ορθόδοξου πένθους του βασιλιά Κωνσταντίνου, ο πρίγκιπας Παύλος μας δέχτηκε στην Αθήνα για μια αποκλειστική συνέντευξη, κατά την οποία ευχαριστεί τον ελληνικό λαό για την υποστήριξή του και μας διαβεβαιώνει ότι θα είναι περισσότερο παρών στην πατρίδα του.

Πώς αισθανθήκατε πριν από ένα μήνα για την τελετή κηδείας του πατέρα σας βασιλιά Κωνσταντίνου Β΄, περιστοιχισμένος από τόσους πολλούς εκπροσώπους των βασιλικών οικογενειών;
Στην αρχή δεν ξέραμε πώς θα ήταν η τελετή και η κηδεία, με τιμές πρώην αρχηγού του κράτους ή ιδιωτική. Όταν αποφασίστηκε το τελευταίο, εξήγησα γρήγορα ότι, καθώς η αδελφή του πατέρα μου είναι βασίλισσα σύζυγος της Ισπανίας και μητέρα του βασιλιά, και η αδελφή της μητέρας μου είναι βασίλισσα της Δανίας, θα υπήρχαν αναγκαστικά επίσημες αντιπροσωπείες.
Όσο για την υπόλοιπη οικογένεια, δεν ήξερα ποιοι θα ήταν εκεί, αλλά, όπως και να ‘χει, είχαμε συγγένεια με τους περισσότερους βασιλικούς οίκους της Ευρώπης. Ήταν μεγάλη μας τιμή να έχουμε οκτώ εκπροσώπους βασιλικών οικογενειών για να αποτίσουν φόρο τιμής στον πατέρα μου.

Είμαστε όλοι κοντά ο ένας στον άλλον και είναι καλό που μπορούμε να ερχόμαστε κοντά σε καλές και σε κακές στιγμές. Νομίζω ότι όλοι εντυπωσιάστηκαν από την ποιότητα της τελετής. Ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος Β΄, επικεφαλής της Ελληνικής Εκκλησίας, επέλεξε να τελεστεί η εξόδιος ακολουθία σύμφωνα με την παράδοση του βυζαντινού τελετουργικού, με ψαλμωδίες από τους ιερείς και τη χορωδία. Ήταν μια πολύ όμορφη και γαλήνια ακολουθία, ασυνήθιστη για πολλούς.

Tόσες βασιλικές οικογένειες σας περιέβαλαν….
Ήταν τιμή για τον πατέρα μου και για εμάς να μας περιβάλλουν αυτές οι βασιλικές οικογένειες. Όσον αφορά την υπόλοιπη οικογένεια, θα συμπεριλάμβανε τα στενά μας ξαδέρφια από την Ισπανία και τη Δανία, αλλά και εκείνα από τη Σουηδία, τη Νορβηγία, το Βέλγιο, την Ολλανδία, το Μονακό και τη Μεγάλη Βρετανία. Η αγγλική βασιλική οικογένεια ήταν πάντα κοντά στον πατέρα μου και ήμασταν ευτυχείς που είχαμε την παρουσία της πριγκίπισσας Άννας. Ο βασιλιάς Κάρολος συνέχισε την παράδοση της μητέρας του να μην έρχεται σε κηδείες στο εξωτερικό.

Σας εξέπληξε η θέρμη των Ελλήνων;
Ναι, και είμαστε συγκινημένοι από τον κόσμο που ήρθε να αποτίσει φόρο τιμής στον πατέρα μου τις πρώτες πρωινές ώρες. Γνωρίζω ότι πολλοί δεν μπόρεσαν να φτάσουν στο παρεκκλήσι του Αγίου Ελευθερίου όπου αναπαύθηκε η σορός του, καθώς η τελετή ξεκίνησε στις 11 το πρωί. Θα θέλαμε να τους δώσουμε μια ολόκληρη ημέρα, αλλά αυτό δεν ήταν δυνατό. Αυτό που έχει ενδιαφέρον είναι η παρουσία πολλών νέων ανθρώπων στο πλήθος, όχι μόνο γνωστών του πατέρα μου.
Πιθανώς επειδή κατάλαβαν ότι επρόκειτο για ένα ιστορικό γεγονός. Ο πατέρας μου ήταν ο αρχηγός του κράτους, ο βασιλιάς, ένας χρυσός ολυμπιονίκης. Πολλοί δεν τον γνώριζαν, αλλά ήθελαν να αποτίσουν φόρο τιμής σε μια προσωπικότητα, ένα κομμάτι της ελληνικής ιστορίας.

Αν έπρεπε να κρατήσετε μόνο μία εικόνα από αυτή την ημέρα της 16ης Ιανουαρίου, ποια θα ήταν αυτή;
Γαλήνη. Φυσικά, το να χάνεις τον πατέρα σου είναι πολύ δύσκολο, αλλά το να λαμβάνεις τόση δύναμη και αγάπη από όλους μας παρηγόρησε πραγματικά. Ειδικά τη μητέρα μου που έζησε με τον πατέρα μου για σχεδόν εξήντα χρόνια. Τί στήριγμα να μας περιβάλλουν όλες οι οικογένειές μας. Αργότερα στο Τατόι, το οποίο καταστράφηκε πριν από δύο καλοκαίρια από τρομερές πυρκαγιές, ήταν σχεδόν σουρεαλιστικό. Αυτή η τελετή στο ηλιοβασίλεμα σε ένα δάσος όπου μόνο λίγα δέντρα παραμένουν όρθια προσέδωσε μια σχεδόν μυστικιστική ατμόσφαιρα που μας έφερε ακόμη πιο κοντά.

Photo: ©Nikolas Kominis

Πώς είναι η μητέρα σας;
Είναι καλά, έστω κι αν πρέπει να ξεκινήσει μια νέα ζωή χωρίς τον άνθρωπο με τον οποίο ήταν μαζί για εξήντα χρόνια. Η οικογένειά μας παραμένει ενωμένη. Υπάρχει πάντα ένας από εμάς μαζί της. Οι δύο αδελφές μου, η Θεοδώρα και η Αλεξία, κατάφεραν να μείνουν μαζί της για λίγο καιρό. Ο αδελφός μου ο Νικόλαος ζει εδώ, ο άλλος μου αδελφός ο Φίλιππος και εγώ πηγαινοερχόμαστε.

Τι έχετε να πείτε στον ελληνικό λαό για την παρουσία του σε αυτές τις δύσκολες στιγμές;
Ευχαριστώ για τον σεβασμό που έδειξε στον πατέρα μου και σε εμάς. Το αν οι άνθρωποι είναι βασιλόφρονες ή όχι δεν έχει σημασία. Απότισαν φόρο τιμής σε μια ιστορική προσωπικότητα. Εκ μέρους της οικογένειάς μου, τους ευχαριστώ από τα βάθη της καρδιάς μου.

Ποια ήταν η στήριξη που σας παρείχαν οι θείες σας, η Σοφία και η Ειρήνη;
Ήταν εκεί όταν ο πατέρας μου εισήχθη στο νοσοκομείο και παραμένουν δίπλα μας από τότε. Η βασίλισσα Σοφία και η ριγκίπισσα Ειρήνη ήταν πολύ κοντά στον πατέρα μου και θα τους λείψει πολύ.

Τι συμβολίζει αυτή η τελετή του τέλους του πένθους;
Στην Ελλάδα, η περίοδος του πένθους σηματοδοτείται από διάφορες θρησκευτικές τελετές, την τρίτη, την ένατη και την τεσσαρακοστή ημέρα. Στη συνέχεια, κάθε χρόνο στην επέτειο του θανάτου. Κατά τη διάρκεια αυτής της τελετής των σαράντα ημερών που ονομάζεται Μνημόσυνο, στο κέντρο του ναού τοποθετούνται κόλλυβα. Αυτό το γλυκό παρασκεύασμα από ολικής αλέσεως σιτάρι ευλογείται από τον ιερέα και στη συνέχεια μοιράζεται μεταξύ όλων των καλεσμένων, όπως είναι η παράδοση.

Photo: ©Nikolas Kominis

Είστε ο νέος επικεφαλής του Βασιλικού Οίκου της Ελλάδας. Πώς βλέπετε αυτόν τον ρόλο;
Στην περίπτωσή μου, βέβαια, κληρονομώ αυτόν τον ρόλο από τον πατέρα μου, χωρίς να συνδέεται με οποιαδήποτε ευθύνη σε κρατικό επίπεδο, απλώς σε οικογενειακό επίπεδο. Ο ρόλος μου θα είναι να διατηρήσω το παραδειγματικό της οικογένειας. Και να ενθαρρύνω τη δική μου οικογένεια να αναλάβει το ρόλο της στο μέλλον. Είμαι τυχερός που έχω τη σύζυγό μου Μαρί-Σαντάλ, μια εξαιρετική γυναίκα που έχει μεγαλώσει τα πιο υπέροχα παιδιά. Θα συνεχίσουμε με αυτόν τον τρόπο: να είμαστε ενωμένοι και να διατηρούμε ισχυρούς δεσμούς με τη χώρα μας. Ήμουν τυχερός που μπόρεσα να ζήσω μια ανεξάρτητη ζωή μέχρι τώρα, κατά τη διάρκεια της οποίας δημιούργησα τη δική μου επιχείρηση στα οικονομικά πριν από είκοσι χρόνια. Αυτό μου επιτρέπει να είμαι παραγωγικός και αυτόνομος σε έναν σύγχρονο κόσμο. Χάρη σε αυτή την εμπειρία, σε συνδυασμό με την εκπαίδευσή μου και τη στρατιωτική μου θητεία, αισθάνομαι έτοιμος να αναλάβω αυτόν τον νέο ρόλο.

Ποιες αξίες σας κληροδότησαν οι γονείς σας;
Η πιο σημαντική, την οποία μοιράζονταν και οι δύο, ήταν να παραμένει η οικογένεια ενωμένη. Το πέτυχαν αυτό, αφού είμαστε κοντά ο ένας στον άλλον με τα αδέλφια μου. Και πιστεύω πως έχουμε την τύχη να συμβαίνει το ίδιο   και με τα δικά μας παιδιά. Από εκεί και πέρα, φροντίζω να διατηρώ επαφές με τα ξαδέλφια μου και τις θείες και τους θείους μου. Και φυσικά, οι γονείς μου μας δίδαξαν σεβασμό για τη χώρα μας, για τη θρησκεία, για ορισμένες παραδόσεις που μας είναι πολύτιμες. Και επίσης το καθήκον να προσφέρουμε στο έθνος όσα περισσότερα μπορούμε. Να είμαστε καλοί άνθρωποι και να ζούμε αξιοπρεπώς. Στην εποχή μας το να φέρουμε τον  τίτλο του πρίγκιπος – διαδόχου ή του μονάρχη εν ενεργεία,  δεν καταργεί  τα  προβλήματα της διαχείρισης. Αλλά όταν ζεις στον κανονικό κόσμο, πρέπει να συνδυάζεις δύο ζωές που δεν είναι πάντα συμβατές.

Photo: ©David Atlan / Point de Vue

Ποια θέση θα επιθυμούσατε να έχετε στην ελληνική κοινωνία;
Την ίδια θέση που έχω μέχρι σήμερα. Δεν θα αλλάξω ποτέ τη στάση μου. Ο κόσμος θα με βλέπει όπως είμαι: ο οικογενειάρχης, αλλά  παραμένω  ο Παύλος για όλους.

Σκοπεύετε να δημιουργήσετε ένα ίδρυμα για να βοηθήσετε τους Έλληνες που έχουν ανάγκη;
Εργαζόμαστε εδώ και έξι χρόνια στην Ελλάδα μέσω του The Prince’s Trust, το οποίο ιδρύθηκε από τον πρίγκιπα Κάρολο το 1976. Αυτό έχει σκοπό να βοηθήσει τους νέους μεταξύ 18 και 35 ετών να βρουν δουλειά. Λειτουργεί πολύ καλά. Εργάζομαι ανεξάρτητα σε ένα πρόγραμμα που στηρίζει το προσωπικό ηλικίας 40 ετών και άνω για να αναπροσανατολίσουν την καριέρα τους, αν χρειαστεί. Σκοπεύω να αναπτύξω και άλλες δράσεις προς διάφορες κατευθύνσεις, όπως η ψυχική υγεία, το περιβάλλον και η εκπαίδευση.

Τι θα αλλάξει αυτή η νέα θέση για τη σύζυγο και τα παιδιά σας;
Ειλικρινά όχι πολλά. Όπως είπα, ο ρόλος μου θα είναι να βεβαιωθώ ότι είμαστε καλοί άνθρωποι. Η σύζυγός μου και τα παιδιά μου είχαν πάντα μια ισχυρή αίσθηση σεβασμού και αυτό, ελπίζω, δεν θα αλλάξει.

Παρόλα αυτά, είστε τυχεροί, γιατί δεν είναι εύκολο σήμερα!
Είναι αλήθεια, είμαστε τυχεροί, γιατί με τη Μαρί-Σαντάλ μοιραζόμαστε τον ίδιο τρόπο να βλέπουμε τα πράγματα. Ακόμη και πριν παντρευτούμε, είχαμε κοινά ενδιαφέροντα και φίλους, και αυτό δεν έχει αλλάξει από τότε. Το σύστημά μας είναι να κρατάμε τις σημαντικές αξίες και να αφήνουμε τις νέες ιδέες να μπαίνουν μέσα. Και φυσικά, να εμπνέουμε ο ένας τον άλλον. Τα πέντε παιδιά μας αγαπούν τις νέες τεχνολογίες και μας διδάσκουν πολλά πράγματα. Τελικά, κάνουμε μια καλή ομάδα: εμείς, διδάσκοντάς τους λίγο από την παράδοση, και εκείνοι, πηγαίνοντάς μας μπροστά. Όπως και να έχει, δεν μπορείτε να τους πείτε απλά όχι, θα σας γυρίσουν την πλάτη. Όσο πιο πολύ μεγαλώνουν, τόσο περισσότερες καλές στιγμές περνάμε μαζί.

Πώς προετοιμάζετε τον μεγαλύτερο γιο σας Κωνσταντίνο για τον ρόλο του ως διαδόχου;
Δεν σκοπεύω να αναλάβω επίσημο ρόλο, ούτε και αυτός. Το μόνο που μπορώ να του προτείνω είναι να ακολουθήσει το παράδειγμα του παππού του, να είναι καλός άνθρωπος όπως ελπίζω να είμαι και εγώ.
Τον ενθαρρύνω επίσης να εξερευνήσει όλα όσα τον ενδιαφέρουν, να μην εγκλωβιστεί στο παρελθόν.

Photo: ©David Atlan / Point de Vue

Πού βρίσκεται τώρα;
Αφού σπούδασε αγγλικά στο Πανεπιστήμιο Georgetown της Ουάσιγκτον, ο Κωνσταντίνος σκέφτεται να κάνει μεταπτυχιακό στη συγγραφή σεναρίων. Του αρέσει πολύ ο κινηματογράφος και φαίνεται να έχει πολλές ιδέες!

Τι πιστεύετε για την πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα;
Είναι περίπλοκη, όπως παντού στον κόσμο. Η Ελληνική Δημοκρατία υπάρχει εδώ και σχεδόν πενήντα χρόνια. Ελπίζω ότι οι ηγέτες της μας βλέπουν ως ανθρώπους καλής θέλησης. Δεν είμαστε εδώ για να αλλάξουμε το σύνταγμα, αλλά για να βοηθήσουμε τη χώρα μας να προχωρήσει μπροστά. Δεν είχαμε ποτέ προβλήματα με τους ηγέτες άμεσα
Νομίζω ότι η σημερινή κυβέρνηση έχει κάνει καλή δουλειά στη διαχείριση της οικονομικής κρίσης, της κρίσης του Covid και της τουριστικής βιομηχανίας. Το 2022 ήταν ένα από τα καλύτερα έτη στην ιστορία από αυτή την άποψη. Η διατήρηση μιας σταθερής χώρας και οικονομίας μας επιτρέπει να έχουμε έναν ισχυρό τουρισμό, ο οποίος σκιαγραφεί το προφίλ πολλών Ελλήνων.

Λέγεται ότι σχεδιάζετε να μετακομίσετε μόνιμα στην Ελλάδα. Ποια είναι η κατάσταση;
Ψάχνουμε να αγοράσουμε ένα σπίτι στην Ελλάδα εδώ και καιρό και μετά το θάνατο του πατέρα μου υπάρχουν πολλές φήμες. Μπορεί να είναι στην Αθήνα, ανάλογα με το τι θα βρούμε. Τα παιδιά μας έχουν προχωρήσει αρκετά στη ζωή τους.
Ο μικρότερος γιος μας, ο Αριστείδης, πηγαίνει στο Wellington College στην Αγγλία, όπου πήγαν και τα αδέρφια του πριν από αυτόν. Ο Οδυσσέας μόλις αποφοίτησε από το λύκειο και θα πάει στο πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης. Ο Αχιλλέας είναι επίσης φοιτητής εκεί και θα αποφοιτήσει του χρόνου. Τέλος, η Ολυμπία συνεργάζεται με πολλούς οίκους μόδας. Όσο για μένα, έχω την ευκαιρία να δουλέψω παντού. Δεν υπάρχει βιασύνη, αλλά ως επικεφαλής της οικογένειας, σίγουρα θα με βλέπουν περισσότερο εδώ.