Δεκαπενταύγουστος!
Η Κοίμηση της Θεοτόκου αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες γιορτές της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Κάθε καλοκαίρι στις 15 Αυγούστου, οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί γιορτάζουν με ιδιαίτερη λαμπρότητα τον θάνατο της Θεοτόκου, την ταφή, την ανάσταση και τη μετάστασή Της στους ουρανούς. Η προετοιμασία των πιστών αρχίζει από την 1η Αυγούστου με νηστεία που διαρκεί μέχρι τον Δεκαπενταύγουστο, αποτελώντας έτσι ο εορτασμός αυτός το λεγόμενο «Πάσχα του Καλοκαιριού».
Η Ελλάδα γιορτάζει σε κάθε σημείο της την Κοίμηση της Θεοτόκου, καθώς κάθε μεγάλη πόλη ή μικρό χωριό έχει τη δική του ιστορία να αφηγηθεί για την προστάτιδά του Παναγία. Από όλα τα μέρη, η Παναγία Ευαγγελίστρια στην Τήνο θεωρείται ο πιο γνωστός τόπος ιερού προσκυνήματος, θρησκευτικής κατάνυξης και εορταστικής λαμπρότητας.
Δεν πανηγυρίζουν οι Τήνιοι τον Δεκαπενταύγουστο την επέτειο της ανευρέσεως του θαυματουργού εικονίσματος. Υπάρχει μια άλλη ημέρα για την τοπική αυτή επέτειο: η 10η Ιανουαρίου.
Με θέρμη και με πίστη οι Τήνιοι υποδέχονται τον Δεκαπενταύγουστο, όλους τους προσκυνητές που συρρέουν με τα σημαιοστολισμένα καράβια για να κάνουν το τάμα τους, να πουν την προσευχή τους, να κρεμάσουν ένα ασημένιο αφιέρωμα…
Αλλά πρέπει κανείς να βρεθεί μια-δυο μέρες μετά, σε μια πιο ήσυχη ώρα, να σταθεί μέσα στον άδειο ναό με τ΄ασημένια καντήλια που τρεμοφέγγουν, μπρος στα αφιερώματα, να αισθανθεί τις ιστορίες που λένε τα αναθήματα.
Δεν είναι μόνο τα τρεχαντήρια και οι ανεμότρατες, όλα αφιερώματα ναυτικών που στην στιγμή της φουρτούνας επικαλέσθηκαν την Παναγία και πιστά εξετέλεσαν το τάμα τους μόλις βρέθηκαν στην στεριά.
Είναι και κάτι άλλα αντικείμενα που αν δεν γνωρίζεις την ιστορία τους αναρωτιέσαι γιατί βρέθηκαν εκεί.
Ένα ασημένιο λυχνάρι προκαλεί την περιέργεια των πιστών. Την απάντηση της ύπαρξής του στον Ναό δίνει η επεξήγηση: «Αφιέρωμα Ευαγγέλου Κωνσταντίνου, του απολεσθέντος προ ενός έτους εις τας υπογείους στοάς των μεταλλουργείων του Λαυρίου. Επί τέσσερα ημερονύχτια ελογιζόμην νεκρός, χάριτι δε της Ευαγγελιστρίας ευρέθην σώος κα υγιής». Εν Λαυρίω 1893, Μαρτίου 20.
Ανάμεσά τους μία μαρμάρινη μαρτυρία, η «Φιάλη» (συντριβάνι) στο ανατολικό προαύλιο του Ιδρύματος, όπου κάθε χρόνο την κυριώνυμη ημέρα των Θεοφανείων, γίνεται ο Μέγας Αγιασμός. Δώρο του Μουσταφά Αγά ή Κιουταχιτζή, Τούρκου αξιωματούχου στην Κρήτη, η «Φιάλη», τα τέσσερα φυτεμένα με τα χέρια του κυπαρίσσια που την περιβάλλουν και η λιθόστρωση του προαυλίου, είναι η ευλαβική ευχαριστία του στη Μεγαλόχαρη για το θαύμα Της. Έφθασε παράλυτος το 1845 στην «Μεγαλόχαρη της Τήνου», με προτροπή φίλου του Έλληνα γιατρού και θεραπεύτηκε μπροστά στη θαυματουργό Εικόνα Της, την ώρα που οι ιερείς του ναού, έκαναν παράκληση για την υγεία του.
Στο ανατολικό κλίτος του Ναού της Ευαγγελίστριας, λίγο πριν το δεξιό αναλόγιο, προβάλλει ασημένια κανδήλα με την αναθηματική επιγραφή: ΣΠΥΡOΣ ΜΕΡΚOΥΡΗΣ -ΔΗΜΑΡΧOΣ ΑΘΗΝΑΙΩΝ- ΑΝΕΘΗΚΕΝ ΙOΥΛΙOΣ 1913. Παράλληλα στα αρχεία του Ιδρύματος υπάρχει η παρακάτω επιστολή:
Αριθ. Πρωτ. 3657 Εν Αθήναις τη 7η Φεβρουαρίου 1914
O ΔΗΜΑΡΧOΣ ΑΘΗΝΑΙΩΝ
Προς τους κους κους Επιτρόπους του Ιερού Ναού Ευαγγελίστριας Εις Τήνον
Λαμβάνω την τιμή να αποστείλω προς υμάς κιβώτιον περιέχον κανδήλαν, την οποίαν μετ’ ευλαβείας προσφέρω εις τον Ιερόν Ναόν της Ευαγγελίστριας, εις ένδειξιν βαθείας ευγνωμοσύνης μου, επεί τη διασώσει μου εκ σοβαροτάτης νόσου συνεπεία εγχειρήσεως, ην υπέστην εν Βιέννη κατά τον Ιούλιο του παρελθόντος έτους 1913.
Σας παρακαλώ δε θερμώς όπως ευαρεστηθείτε να αναρτήσετε την κανδήλαν εις τον χώρον, τον οποίον από κοινού ωρίσαμεν κατά την εν Τήνω έλευσίν μου. Δεχθήτε αξιότιμοι κύριοι, την διαβεβαίωσιν της ιδιαζούσης προς υμάς υπολήψεως.
O Δήμαρχος Σπύρος Μερκούρης
Στον τύπο εκείνης της εποχής, Αθηναϊκό και επαρχιακό περιγράφεται η άφιξη του Σπύρου Μερκούρη με το πλοίο της γραμμής «Εσπερία» στις 17 Ιανουαρίου 1914 στην Τήνο, κατά την οποία αφηγείτο δακρυσμένος, ευρισκόμενος σε απελπιστική κατάσταση, με συνεχείς αιμοπτύσεις και λόξυγκα σε νοσοκομείο της Βιέννης: «Μια των τελευταίων τούτων απαισίων νυκτών, κατά τις οποίες διαρκώς ήμουν φυλασσόμενος υπό της συζύγου μου και μιας νοσοκόμου, είδον έναντι της κλίνης μου αιφνιδίως μία γυναίκα εκπάγλου ωραιότητας, με τελειοτάτην ενδυμασίαν καλογραίας, φορούσαν επί της κεφαλής της νησιώτικο κάλυμμα. Η καλλονή αυτή την οποία δεν είδα σε κανένα μέρος του κόσμου, με κοίταξε με ύφος σοβαρό και απειλητικό, σαν να είχε κάτι εναντίον μου. Εγώ κατεπλάγην με αυτό και πρώτος έλυσα την σιωπή. Σαν δε να εμπνεύστηκα και να θαμπώθηκα από το μεγαλείο αυτό της είπα: Παναγία μου τι σου έπταισα και τιμωρούμαι έτσι; Τότε εκείνη άλλαξε το σοβαρό ύφος και με προσέβλεψε με ένα μειδίαμα εκτάκτου γλυκύτητος, το οποίο δεν θα λησμονήσω ποτέ, και μου είπε: Ησύχασε και θα γίνεις καλά. Μετά από λίγο η αιμοπτυσία έπαυσε καθώς και οι άλλες φοβερές ενοχλήσεις, ήσθάνθην δε την υγείαν μου βελτιωθείσα αισθητώς. Την πρωϊαν ελθόντες οι ιατροί, αντι ως ανέμεναν νεκρό, με εύρον εις καλλιτέραν κατάστασιν. Επανειλημμένως δε αναρωτιόταν πως συνέβη η απότομος αυτή μεταβολή της υγείας μου. Μετά μία εβδομάδα επανήλθον εις Αθήνας υγιής. O Δήμαρχος (3 φορές) Αθηναίων Σπύρος Μερκούρης -καθόλου γνωστός πιο πριν για φιλόθρησκη ευαισθησία- προσέφερε ακόμη τον Αύγουστο του 1922 ορειχάλκινο επάργυρο σταυρό. Τον τοποθέτησε ο ίδιος, σ΄ένα από τα πολλά του προσκυνήματα στην Ευαγγελίστρια, πάνω από το εικονοστάσιο.
Μπαίνοντας στο Ναό, πάνω στο δεξιό παγκάρι, είναι τοποθετημένη μια ασημένια πορτοκαλιά, με δώδεκα επίχρυσα πορτοκάλια και δεκατρείς υποδοχές για κανδήλια. Είναι το αφιέρωμα του ομογενούς στην Αμερική, Γεωργίου Π. Λαμπράκη, τυφλού από αρκετά χρόνια εντελώς, ο οποίος έχοντας ακουστά για τη Χάρη Της, παρεκάλεσε: «Δος μου το φως μου Παναγία μου και σου τάζω αφιέρωμα όμοιο με ό,τι πρωτοδώ». Τότε τα μάτια του άνοιξαν και είδε μπροστά του -στον κήπο του- μια πορτοκαλιά. Έτσι ο ίδιος, έφερε το 1927 και απόθεσε το τάμα του στη Μεγαλόχαρη.
Και ήρθε μια μέρα που χρειάσθηκε η Εικόνα να κινήσει με πομπή, να διασχίσει το Αιγαίο, να φθάσει μέχρι το Παλάτι για να παρασταθεί στον άρρωστο βασιλιά.
Ήταν αρχές Μαΐου 1915, όταν ο βασιλιάς Κωνσταντίνος Α΄ασθενούσε σοβαρά από πλευρίτιδα – και ο ίδιος ο δεσπότης έστειλε το τηλεγράφημα: – «Παρακαλώ όπως μεταφερθή δι΄ιερέων Αγία Εικών Ευαγγελιστρίας ενταύθα, ίνα προ αυτής τελούνται δεήσεις υπέρ υγείας Α. Μ. Βασιλέως Υμών». Ο Αθηνών Θεόκλητος.
Λίγο καιρό αργότερα έφθανε ένα άλλο τηλεγράφημα: η Μαγαλόχαρη είχε κάνει και πάλι το θαύμα της.Ο Βασιλεύς Κωνσταντίνος Α΄ έμπαινε πλέον στο δρόμο της αναρρώσεως….
Τα παράσημα της πριγκίπισσας Αλίκης στη Μεγαλόχαρη. Παράσημα του ρωσικού αυτοκρατορικού Τάγματος της Αγίας Αικατερίνης πλήρως διακοσμημένα με διαμάντια υψηλής κατεργασίας. Οι κυρίες παρασημοφόροι του τάγματος απολάμβαναν της εύνοιας του άμεσου κύκλου της τσαρίνας και κατείχαν το προνόμιο της συμμετοχής στο τελετουργικό στην αίθουσα του θρόνου της Αυτοκράτειρας. Η Αλίκη ήταν μία σπάνια περίπτωση απονομής, καθότι δεν ανήκε στη δυναστεία των Ρομανώφ, ούτε στη ρωσική υψηλή αριστοκρατία της Αυλής, αλλά συγγένευε με την τσαρίνα Αλεξάνδρα (θεία της). Το 1948 όταν πήγε να μονάσει στην Τήνο, αφιέρωσε το δικό της παράσημο στην Παναγία της Τήνου, κάτι που προκάλεσε τη δυσαρέσκεια της οικογένειάς της, όχι λόγω της μεγάλης χρηματικής αξίας του παρασήμου, αλλά της ύψιστης, σπάνιας και προνομιακής τιμητικής διάκρισης, που ελάχιστες γυναίκες στον κόσμο μπορούσαν να έχουν. Την εποχή που η Αλίκη ζούσε στην Τήνο, τα παράσημα της αυτά φέρονταν πάνω στο θαυματουργό εικόνισμα της Παναγίας.(α)
Στις 2 Μαρτίου 1964 , ο διάδοχος και αντιβασιλέας Κωνσταντίνος, μετέφερε την Εικόνα της Τήνου στο προσκέφαλο του σοβαρά άρρωστου πατέρα του, βασιλιά Παύλου.
Η βασίλισσα Φρειδερίκη αναφέρει στο βιβλίο της «Μέτρον Κατανοήσεως» : «Η Αγία Εικόνα που είχε μεταφερθή από την Τήνο, μας κύτταζε από ψηλά. Ήταν τοποθετημένη στον απέναντι τοίχο του δωματίου. Και καθώς ο Παύλος άφηνε την τελευταία πνοή του, ξαφνικά η μικρή φλόγα του καντηλιού που έκαιγε μπροστά της έσβησε».
Σας ευχόμαστε Χρόνια Πολλά
(α) φωτογραφία και κείμενο από το βιβλίο του Τόνι Breidel Xατζηδημητρίου, Πριγκίπισσα Αλίκη.
Πηγή κειμένου: Περιοδικό ΕΙΚΟΝΕΣ, τεύχος 42 , σάιτ Νewsbomb, tinos 360
Επιμέλεια κειμένου: Τέπη Πιστοφίδου.
Share On Facebook
Tweet It
