Πριγκίπισσα Σοφία της Ελλάδας (κόρη της Αλίκης και του Ανδρέα)

Η πριγκίπισσα Σοφία της Ελλάδος και της Δανίας, πριγκίπισσα της Έσσης Κάσσελ, και μετά τον δεύτερο γάμο της, πριγκίπισσα του Ανοβέρου, πέθανε στις 24 Νοεμβρίου του 2001 σε ηλικία 87 ετών. Ήταν η τελευταία εν ζωή αδερφή του δούκα του Εδιμβούργου. Είχε γεννηθεί στην Κέρκυρα στις 26 Ιουνίου 1914. Ήταν η τέταρτη κόρη του πρίγκιπα Ανδρέα (1882-1944) και της πριγκίπισσας Αλίκης του Μπάττενμπεργκ (1885-1969). Ο πρίγκιπας Ανδρέας ήταν ο τέταρτος γιος του βασιλιά Γεωργίου Α΄και της βασίλισσας Όλγας. Η μητέρα της Σοφίας, πριγκίπισσα Αλίκη, καταγόταν από ένα μοργανατικό κλάδο του οίκου της Έσσης-Ντάρμσταντ, τα μέλη του οποίου έκαναν εξαιρετικά επιτυχημένους γάμους με μέλη μεγάλων βασιλικών οίκων. Μέλη αυτού του οίκου ήσαν η βασίλισσα Βικτωρία Ευγενία της Ισπανίας, η βασίλισσα Λουίζα της Σουηδίας (αδερφή της Αλίκης), ο βασιλιάς της Βουλγαρίας για ένα διάστημα, Αλέξανδρος του Μπάττενμπεργκ. Ο πιο γνωστός απόγονος στην σημερινή εποχή είναι ο Φίλιππος, δούκας του Εδιμβούργου.

Ο πρίγκιπας Ανδρέας και η πριγκίπισσα Αλίκη  παντρεύτηκαν στο Ντάρμσταντ της Γερμανίας στις 6 Οκτωβρίου του 1903. Απέκτησαν 4 κόρες και επτά χρόνια μετά την γέννηση της τέταρτης και τελευταίας κόρης τους, Σοφίας, ήρθε στον κόσμο ο πολυπόθητος γιος τους, Φίλιππος (1921). Η πρώτη κόρη τους ήταν η πριγκίπισσα Μαργαρίτα (1905-1981), δεύτερη ήταν η πριγκίπισσα Θεοδώρα (1906-1969). Πέντε χρόνια αργότερα γεννήθηκε η πριγκίπισσα Καικιλία (1911-1937) και τελευταία η Σοφία (1914-2001). Ως αδερφές ήσαν πολύ δεμένες μεταξύ τους.

Πριγκίπισσα Σοφία

H ζωή της πριγκίπισσας Σοφίας ήταν γεμάτη από αντιθέσεις και δυσκολίες τις οποίες αντιμετώπισε με μεγάλη στωικότητα. Υπήρξαν διαστήματα που έζησε στην καρδιά των βασιλικών αυλών και άλλα που έζησε ήρεμα χωρίς καμία  πολυτέλεια  και με περιορισμένη οικονομική άνεση.
Είχε στενές σχέσεις με την βασιλική οικογένεια της Αγγλίας. Φιλοξενείτο κάθε χρόνο στον πύργο του Ουίνδσορ και στο παλάτι του Μπάκιγχαμ και για τον πρίγκιπα Φίλιππο ήταν ο τελευταίος δεσμός με  τα παιδικά του χρόνια. Όταν γεννήθηκε η Σοφία, ο 13χρονος θείος της, πρίγκιπας Λουίς του Μπάτενμπεργκ, (μετέπειτα Λόρδος Μπαουνμπάττεν, που δολοφονήθηκε το 1979 από τον ΙΡΑ στο σκάφος του, στις ακτές της Ιρλανδίας) έγραφε στην μητέρα του Βικτωρία: «Σε παρακαλώ δώσε τα συγχαρητήρια μου στην Αλίκη, αλλά είναι γελοίο να μην κάνει για μια φορά  ένα γιό.»

Το υποκοριστικό της όνομ ήταν «Τiny», αφού ήταν το μωρό την οικογένειας. Όταν μεγάλωσε, έγινε αρκετά ψιλή και μεγαλόσωμη, οπότε  το υποκοριστικό  αυτό ακουγόταν  αστείο.
Η ζωή της ήταν ταραχώδης από την αρχή. Τον Δεκέμβριο του 1916 καθώς οι σύμμαχοι βομβάρδιζαν την Αθήνα, βρισκόταν με τις αδερφές της και την μητέρα της σ΄ένα δωμάτιο των (παλαιών) ανακτόρων όπου έπαιζε αμέριμνα. Όταν σταμάτησαν οι βομβαρδισμοί, η πριγκίπισσα Αλίκη απομακρύνθηκε για λίγο. Αν και είχε δοθεί διαταγή στην ανακτορική φρουρά να μην εμπλακεί, από μια παρεξήγηση άρχισαν οι ανταλλαγές πυροβολισμών. Όταν επέστρεψε η Αλίκη, έφθασε στο δωμάτιο που ήσαν οι κόρες της.  Μία σφαίρα  είχε εξοστρακίσει, και σπάζοντας το τζάμι του δωματίου που βρισκόντουσαν οι τέσσερις μικρές πριγκίπισσες, είχε προσκρούσει στον τοίχο, γεμίζοντας τον χώρο με σπασμένα τζάμια. Ευτυχώς τα παιδιά δεν είχαν τραυματιστεί.(1)

Η πριγκίπισσα Σοφία ακολούθησε την οικογένειά της στην πρώτη εξορία της βασιλικής οικογένειας το 1917. Εγκαταστάθηκαν στο Σαιν Μόριτς της Ελβετίας όπου βρισκόταν και ο βασιλιάς Κωνσταντίνος με την οικογένειά του. Η Αλίκη με τις κόρες της επισκεπτόταν τους συγγενείς της στην Γερμανία. Εκεί έγιναν και οι πρώτες συναναστροφές με τους μέλλοντες συζύγους των θυγατέρων της, αφού με όλους υπήρχε ένας βαθμός συγγένειας. Το 1920 η Σοφία επέστρεψε στην Ελλάδα μαζί τους γονείς της και έμεναν στο παλάτι του Μον Ρεπό στην Κέρκυρα που είχε κληροδοτήσει στον Ανδρέα μετά τον θάνατό του ο βασιλιάς Γεώργιος Α΄. Και ενώ ο πρίγκιπας Ανδρέας ήταν στο μέτωπο της Μικράς Ασίας, στην Κέρκυρα, στο παλάτι του Μον Ρεπό, η πριγκίπισσα Αλίκη έφερε στον κόσμο το πέμπτο παιδί τους, που ονόμασαν Φίλιππο προς την τιμή του αδικοχαμένου βασιλιά Αλέξανδρου. Όταν ο Αλέξανδρος πληροφορήθηκε την εγκυμοσύνη της Ασπασίας, εκδήλωσε την επιθυμία, αν αποκτούσαν αγόρι, να το ονομάσουν Φίλιππο, όπως τον πατέρα του Μέγα Αλέξανδρου. Ο πρίγκιπας Ανδρέας δυστυχώς κατηγορήθηκε πως στις μάχες του Αυγούστου του 1921 στο μέτωπο της Μικράς Ασίας,  αρνούμενος να υπακούσει σε διαταγή του αρχιστρατήγου, διέταξε αυτοβούλως τη μετακίνηση του Σώματος Στρατού που διοικούσε. Του φόρτωναν  ολοκληρωτικά την υπαιτιότητα της κατάρρευσης του μετώπου. Ο κίνδυνος της εκτέλεσής του ήταν μεγάλος. Δικάστηκε στις 3 Δεκεμβρίου από έκτακτο επαναστατικό δικαστήριο. Σώθηκε χάρη στην μεσολάβηση του βασιλιά της Αγγλίας και της Ισπανίας αλλά κυρίως χάρη στην μεσολάβηση του Βενιζέλου. Ο Ανδρέας και η Αλίκη ανεχώρησαν κάτω από δραματικές συνθήκες από το Φάληρο με το αγγλικό αντιτορπιλικό «Καλυψώ» που είχε στείλει η βρετανική κυβέρνηση με την μεσολάβηση του βασιλιά Γεωργίου Ε’. Το πλοίο έκανε μια στάση στην Κέρκυρα για να παραλάβει τις 4 θυγατέρες τους και το γιο τους. Αναχώρησαν για την Ιταλία   αφού προηγουμένως έσκισαν και έκαψαν κάθε είδους εγγράφου το οποίο όπως πίστευαν θα μπορούσε να ενοχοποιήσει περισσότερο τον πρίγκιπα Ανδρέα. Η πριγκίπισσα Σοφία θυμόταν ενήλικη την έντονη  μυρωδιά του καμένου χαρτιού και την αναστάτωση που επικρατούσε στην οικογένεια.

Η επταμελής οικογένειας της Σοφίας έφτασε με το «Καλυψώ» στο Μπρίντιζι και από κει στην Ρώμη όπου πληροφορήθηκαν ότι δεν είχε ληφθεί καμία πρόνοια για την παραμονή τους στην Ιταλία. Μετά από πολλές περιπέτειες, ο Ανδρέας και η Αλίκη, άφησαν τις δύο μεγαλύτερες κόρες τους, Μαργαρίτα και Θεοδώρα, στην Αγγλία, με την μητέρα της Αλίκης, πριγκίπισσα Βικτωρία,  χήρα μαρκησία του Μίλφορντ Χέηβεν.

Η Σοφία με την Καικιλία και τον Φίλιππο εγκαταστάθηκαν στο Παρίσι. Η θεία της, Μαρία Βοναπάρτη τους διέθεσε ένα μικρό σπίτι στο αριστοκρατικό προάστιο του Σαιν Κλου, όπου θα διέμεναν για τα επόμενα έντεκα χρόνια. Η μόρφωση της Σοφίας συνεχίστηκε με ιδιαίτερα μαθήματα κατ΄οίκον.

Εκτός από την πριγκίπισσα Γεωργίου (Μαρία Βοναπάρτη) την οικογένεια της Σοφίας στήριζε και η πάμπλουτη και όμορφη εξ΄ αγχιστείας θεία τους, Εντουίνα Άσλευ , η πλούσια σύζυγος του νεότερου αδερφού της Αλίκης, Λόρδου Λουίς Μπαουνμπάττεν, (Louis Mountbatten).

Τον Νοέμβριο του 1923, η Σοφία με την οικογένειά της μετέβη στο Λονδίνο για να παρευρεθεί  στο γάμο της θείας της και αδερφής της Αλίκης, λαίδης Λουίζας Μπαουνμπάττεν, με τον χήρο διάδοχο της Σουηδίας και πατέρα πέντε παιδιών, πρίγκιπα Γουσταύο Αδόλφο. Και τα τέσσερα κορίτσια ήταν παράνυφοι.

Τον Οκτώβριο του 1928 η πριγκίπισσα Αλίκη γιόρτασε  την επέτειο των αργυρών γάμων της με τον Ανδρέα. Ήταν η τελευταία ευτυχισμένη οικογενειακή συγκέντρωση που θα παρευρίσκετο η Σοφία με τις αδερφές της. Μετά το 1930 ο Ανδρέας και η Αλίκη θα ακολουθούσαν χωριστούς δρόμους.  Αμέσως μετά η Αλίκη ασπάστηκε το ελληνορθόδοξο θρησκευτικό δόγμα. Εκείνη την εποχή άρχισε να παρουσιάζει και τα πρώτα συμπτώματα μιας έντονης διαταραγμένης  συμπεριφοράς.

Τον Μάιο του 1930 διαγνώσθηκε πως η Αλίκη έπασχε από παρανοϊκή σχιζοφρένεια και της επιβλήθηκε ο εγκλεισμός της σε σανατόριο της Ελβετίας.  Για τον λόγο αυτό δεν παρέστη  σε κανέναν από τους γάμους των θυγατέρων της, που ακολούθησαν σε σύντομο χρονικό διάστημα. Τον Δεκέμβριο του 1930,  παντρεύτηκε πρώτη η Σοφία, αν και η μικρότερη, σε ηλικία 16 ετών. Οι άλλες τρεις αδερφές παντρεύτηκαν τον επόμενο χρόνο, μέσα σε διάστημα 8 μηνών. Την ημέρα του (πρώτου) γάμου της πριγκίπισσας Σοφίας με τον πρίγκιπα Χριστόφορο της Έσσης Κάσσελ (1901-1943), η αδερφή της, πριγκίπισσα Καικιλία, ανακοίνωσε τους αρραβώνες της με τον πρίγκιπα Ντον της Έσσης-Ντάρμσταντ. O γάμος τους έγινε στις 2 Φεβρουαρίου 1931. Σε λίγους μήνες ακολούθησαν οι γάμοι και των άλλων δύο κοριτσιών, της Μαργαρίτας στις 20 Απριλίου 1931 και της Θεοδώρας στις 17 Αυγούστου 1931. Οι γάμοι τους θεωρήθηκαν πολύ επιτυχημένοι δυναστικώς. Ενώ έψαχναν τον μέλλοντα σύζυγό τους στην Αγγλία,  τελικά και οι τέσσερις αδερφές παντρεύτηκαν Γερμανούς αριστοκράτες από πλούσιους και παλιούς οίκους. Για του Άγγλους ευγενείς μετρούσε η προίκα της υποψήφιας νύφης- που αυτές δεν διέθεταν – ενώ για τους Γερμανούς,  η υψηλή καταγωγή – που σ΄ αυτές ήταν λαμπρή.  Καθώς δεν γνώριζαν την γερμανική γλώσσα, συγχρόνως με τις ετοιμασίες των προικιών τους,  οι 4 αδερφές έκαναν εντατικά μαθήματα εκμάθησης της γερμανικής γλώσσας.

  

 Η πριγκίπισσα Σοφία παντρεύτηκε στο Κρόνμπεργκ της Γερμανίας. Τόσο αυτή όσο και ο άνδρας της, ήσαν  απόγονοι της βασίλισσας Βικτωρίας του Ηνωμένου Βασιλείου. Η μητέρα του πρίγκιπα Χριστόφορου, πριγκίπισσα Μαργαρίτα της Πρωσίας, ήταν η αγαπημένη αδερφή της βασίλισσας Σοφίας της Ελλάδας. Την ουρά του νυφικού, κρατούσε ο εννιάχρονος αδερφό της, πρίγκιπας Φίλιππος. Η θεία της Σοφίας, Λουίζα, παρούσα στην τελετή, έγραφε για την εντύπωση που της έκανε η νεαρή νύφη, η οποία έμοιαζε με παιδί που το έντυσαν με νυφικό. «Ωστόσο φαίνεται ενθουσιασμένη», συμπλήρωνε.

Το νιόπαντρο ζεύγος  εγκαταστάθηκε στο Βερολίνο, όπου ο πρίγκιπας Χριστόφορος  εργαζόταν σε μια ασφαλιστική εταιρεία.  Στην οικογένεια τον αποκαλούσαν Κρι και είχε ασπαστεί από νωρίς τις ναζιστικές ιδέες, πιστεύοντας ότι ο Χίτλερ θα έδινε στην Γερμανία την χαμένη της δόξα. Γι΄αυτόν τον σκοπό μάλιστα ο Κρι εγκαταστάθηκε με την πριγκίπισσα Σοφία στο Βερολίνο, ώστε να είναι πιο κοντά στην κυβέρνηση, αφήνοντας το οικογενειακό του κάστρο Φρίντριχσοφ (που είχε κληρονομήσει η μητέρα του Μαργαρίτα, από την δική της μητέρα, αυτοκράτειρα Φρειδερίκου, βασιλική πριγκίπισσα Βικτωρία του Ηνωμένου Βασιλείου).

Μιλιταριστής και μέλος μέλος των Ες-Ες από τη στιγμή της δημιουργίας τους, διετέλεσε διευθυντής του τμήματος των μυστικών υπηρεσιών του Χίτλερ που παρακολουθούσε τις τηλεφωνικές συνομιλίες των ξένων διπλωματών στο Βερολίνο. Μόλις ξέσπασε ο πόλεμος ζήτησε να υπηρετήσει σε μάχιμη θέση στη γερμανική αεροπορία, στη γνωστή Λουφτβάφε που είχε ιδρύσει ο Γκέρινγκ το 1942, υιοθετώντας το όνομα Cri Havoc. O Γκέρινγκ ήταν φίλος με τους πρίγκιπες, Μαξιμιλιανό και Φρειδερίκο, τους δύο αδελφούς του Χριστόφορου,  που είχαν σκοτωθεί στην διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου.

Στη διάρκεια των 13ων χρόνων του γάμου τους,  απέκτησαν πέντε παιδιά, την Κριστίνα (1933), την Ντοροτέα (1934), τον Κάρλ (1937), τον Ρενέ (1939) και την Κλαρίσα (1944) που γεννήθηκε μετά τον θάνατο του πατέρα της. Στην βάπτιση του πρώτου παιδιού της, της πριγκίπισσας Κριστίνας, ένας ηλικιωμένος  ιερέας ανέφερε πως «οι άγγελοι έφεραν αυτό το υπέροχο μωρό στην αγκαλιά της συγκινημένης μητέρας του». Τότε γύρισε η Σοφία και είπε στην αδερφή της Θεοδώρα: «Μπορεί να είμαι πολύ νέα, όμως γνωρίζω πως έρχονται στον κόσμο τα παιδιά!!!».

Ο πρίγκιπας Χριστόφορος από την αρχή του πολέμου, συμμετείχε σε αεροπορικές επιδρομές. Με την απόβαση των συμμάχων στην Σικελία, το 1943, του δόθηκε διαταγή να φύγει από το Καστέλο Γκαντόλφο, ένα μέρος κοντά στη Ρώμη όπου βρισκόταν το σμήνος του, και να επιστρέψει στη Γερμανία. Το αεροπλάνο όμως που τον μετέφερε συνετρίβη κοντά στο Φόρλι,  στα Απέννινα Όρη,  στις 7 Οκτωβρίου του 1943, με αποτέλεσμα τόσο αυτός όσο και ο συγκυβερνήτης να σκοτωθούν. Οι σοροί τους βρέθηκαν δύο μέρες μετά και ενταφιάστηκαν στο σημείο του ατυχήματος. Ήταν ο τρίτος γιος της πριγκίπισσας Μαργαρίτας της Πρωσίας που έχανε την ζωή του στο πεδίο της μάχης. Μητέρα έξι αγοριών, είχε χάσει άλλους δύο γιούς της στην διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου ενώ ένας άλλος γιος της, ο πρίγκιπας Φίλιπ της Έσσης Κάσσελ, αν και ένθερμος Ναζί, είχε προκαλέσει τις υποψίες του Χίτλερ για προδοσία και είχε μεταφερθεί στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Flossenburg, στην Βαυαρία. Τελικά επέζησε. Έχασε όμως την ζωή της η σύζυγός του, πριγκίπισσα Μαφάλντα της Ιταλίας, που επίσης είχε συλληφθεί και εκρατείτο στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Buchenwald.

Μετά τον θάνατο του συζύγου της, η Σοφία ζούσε με την πεθερά της στο  Φρίντριχσοφ,  που ήταν κοντά στην Φρανκφούρτη, έχοντας την επιμέλεια και των τεσσάρων παιδιών του πρίγκιπα Φίλιπ της Έσσης  Κάσσελ. Εκτός από τον άνδρα της, Χριστόφορο, και τα άλλα τρία εν ζωή αδέρφια του, είχαν στενές σχέσεις με τον Χίτλερ. Όταν τα βράδια κάποιο από τα παιδιά  της χτυπούσε την πόρτα του υπνοδωματίου της, φοβόταν πως ήταν μέλη της μυστικής αστυνομίας που είχαν έρθει να την συλλάβουν.

Το 1944 πέθανε η πατέρας της στο Μονακό αφήνοντας τεράστια χρέη, ένα μέρος των οποίων ξεχρέωσε η πριγκίπισσα Αλίκη, που έμενε  μονίμως στην Αθήνα, πουλώντας τα ασημικά του ανακτόρου «Μον Ρεπό» της Κέρκυρας. Ένας συγγενής τους είπε πως η μόνη κληρονομιά που άφησε ο Ανδρέας, ήταν η φαλάκρα του Φίλιππου….

Δεν ήταν εύκολη εποχή. Όταν οι Αμερικανοί έφτασαν το 1945, η πριγκίπισσα Σοφία μαζί με όλα τα παιδιά αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το Φρίντριχσοφ  μέσα σε λίγες ώρες. Κατέφυγαν στο παλάτι του Βολφσγκάρτεν, την κατοικία της οικογένειας της Έσσης  και του Ρήνου (πρώην Έσσης Ντάρμσταντ), της οποίας ήταν μέλος μετά τον γάμο της, η αδικοχαμένη αδερφή της Σοφίας, Καικιλία.  Δέχθηκαν την βοήθεια του μεγάλου δούκα Λούντβιχ και της συζύγου του Μάργκαρετ της Έσσης και του Ρήνου, η δε Μάργκαρετ ήταν αγγλικής καταγωγής.  Για να παρευρεθεί στον  γάμο του Λούντβιχ (αδερφού του συζύγου της)  με την Μάργκαρετ που θα γινόταν στην Αγγλία, μετέβαινε αεροπορικώς η Καικιλία με τα δύο από τα τρία παιδιά της  και ενώ ήταν έγκυος στον όγδοο μήνα. Στο αεροπλάνο βρισκόταν και ο  άνδρα της με την πεθερά της και άλλα δύο άτομα. Βρήκαν όλοι τραγικό θάνατο από την πτώση του αεροπλάνου τον Νοέμβριο  1937, στο Βέλγιο.

Ένα βράδυ ο πρίγκιπας Μόρις της Έσσης την ξύπνησε απότομα, κλαίγοντας γοερά. Είχε πληροφορηθεί τον θάνατο της μητέρας του, πριγκίπισσας Μαφάλντας της Ιταλίας από τον ασύρματο…

Ο Λούντβιχ και η Μάργκαρετ δεν ήσαν ποτέ ναζιστές και επηρέασαν θετικά την Σοφία η οποία έγραψε το 1945, στην γιαγιά της Βικτωρία, μαρκησία του Μίλφορντ Χέηβεν: «Εδώ και δύο χρόνια άνοιξα τα μάτια  μου και δεν μπορείς να φανταστείς τι αισθάνομαι τώρα σχετικά με αυτούς τους εγκληματίες».

Επίσης οι ίδιοι φρόντισαν η Σοφία να ξαναπαντρευτεί. Ήταν ακόμα πολύ νέα, μόνο 32 ετών. Ο υποψήφιος γαμπρός ήταν ο Γεώργιος Γουλιέλμος του Ανοβέρου, τον οποίο γνώριζε από τα νεανικά της χρόνια. Ο Γεώργιος Γουλιέλμος είχε σπουδάσει νομικά και είχε αναλάβει διευθυντής της Σχολής του Σάλεμ που ανήκε στον Μπέρτολντ του Μπάντεν, γαμπρό της Σοφίας, σύζυγο της αδερφής της Θεοδώρας.

Τον Απρίλιο του 1946, η Σοφία τέλεσε τον δεύτερο γάμο της, με τον πρίγκιπα Γεώργιο Γουλιέλμο του Ανοβέρου, δευτερότοκο γιο του δούκα του Μπρούνσβικ και Λούνεμπουργκ και εγγονό του Κάιζερ στον πύργο του Σάλεμ. Ήταν επίσης αδερφός της βασίλισσας Φρειδερίκης. Τότε συνέβη και ένα άλλο θλιβερό γεγονός. Η μητέρα του πρώτου συζύγου της, πριγκίπισσα Μαργαρίτα, θέλησε να φορέσει τα επίσημα κοσμήματα του οίκου της Έσσης Κάσσελ για να παραστεί στο γάμο. Ξαφνικά  ανακάλυψε πως οι Αμερικάνοι, που είχαν καταλάβει τον πύργο της, της τα είχαν κλέψει όλα. Η αξία τους ξεπερνούσε τις δύο εκατομμύρια λίρες Αγγλίας. Ένας απρόσμενος καλεσμένος της έκανε έκπληξη. Ήταν ο αδερφός της Φίλιππος,  που είχε να τον δει από την έναρξη του Πολέμου.

Το ζευγάρι εγκαταστάθηκε στο Σάλεμ μαζί με τα πέντε παιδιά της Σοφίας, σ΄ένα σπίτι που τους είχε παραχωρήσει ο Μπέρτολντ.

Η Σοφία με τον Γεώργιο απέκτησαν τρία παιδιά, τον Γουέλφο (Welf)  το 1947, τον Γεώργιο το 1949 και την Φρειδερίκη το 1954. Το 1981 έχασαν τον γιό τους, πρίγκιπα Ουέλφο του Ανοβέρου, ο οποίος πέθανε μετά από ένα σοβαρό  ατύχημα που του προκάλεσε εγκεφαλική αιμορραγία κατά την διάρκεια μιας παραμονής του στην Ινδία. Η  Σοφία πήρε την απόφαση να σταματήσει η παροχή της μηχανικής υποστήριξης που κρατούσε τον γιο τους στην ζωή. Δεκατρία χρόνια αργότερα, το 1994, θα έχανε την ζωή του και ο εγγονός της, πρίγκιπας Χριστόφορος της Γιουγκοσλαβίας, γιος της κόρης της Κριστίνας. Την τραγική είδηση της την ανακοίνωσε ο αδερφό της, Φίλιππος, στο Κάστρο του Ουίνδσορ όπου φιλοξενείτο.

 

Καμία από τις αδερφές του Φιλίππου δεν είχε προσκληθεί στους γάμους του με την πριγκίπισσα Ελισάβετ το 1947, επειδή ήσαν παντρεμένες με Γερμανούς αριστοκράτες που μερικοί από αυτούς ήσαν στενοί συνεργάτες του Χίτλερ.  Αλλά σε σύντομο χρονικό διάστημα ο πρίγκιπας Γεώργιος και η πριγκίπισσα Σοφία προσεκλήθησαν  στη  Σκωτία, και διέμεναν στο Birkhall, την εξοχική κατοικία της πριγκίπισσας Ελισάβετ, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας.

Οι τρεις αδερφές με τις οικογένειές τους ήσαν παρούσες στην Στέψη της Ελισάβετ το 1953. Η παρουσία τους στην Στέψη δεν δημιούργησε αρνητικά σχόλια στον Τύπο οπότε στη συνέχεια έγιναν όλες τακτικές επισκέπτριες στα ανάκτορα του Μπάκιγχαμ, στο Κάστρο του Ουίνδσορ  και σε άλλες βασιλικές κατοικίες.

Το 1967  η πριγκίπισσα Σοφία μετέβη στην Αθήνα  για να ενημερώσει την μητέρα της, πριγκίπισσα Αλίκη, που ζούσε μόνη της εκεί  ως μοναχή, πως λόγω  της πολιτικής κατάσταση στην Ελλάδα που όλο και χειροτέρευε, την είχε προσκαλέσει η βασίλισσα Ελισάβετ στην Αγγλία για να την φιλοξενήσει στα ανάκτορα του Μπάκιγχαμ. Η πρόσκληση έγινε δεκτή και η πριγκίπισσα Αλίκη έζησε εκεί μέχρι τον θάνατό της το 1969.

Η πριγκίπισσα Σοφία ήταν η νονά του πρίγκιπα Έντουαρντ το 1964. Το 1997 μαζί με τον σύζυγό της πρίγκιπα Γεώργιο, ήσαν υψηλοί καλεσμένοι στους εορτασμούς της χρυσής επετείου των γάμων του αδερφού της Φίλιππου με την Ελισάβετ, στο Αβαείο του Γουέστμινστερ. Όταν ανακάλυψε πως έχει μια φανατική θαυμάστρια σε ένα βιβλιοπωλείο στο Pιcadily, ενθουσιάστηκε τόσο πολύ που δεν παρέλειπε ποτέ να την επισκέπτεται κάθε φορά που βρισκόταν στον Λονδίνο.

Η βασιλική οικογένεια την έβρισκε ευχάριστα ειλικρινή και πολύ αστεία. Η Σοφία γνώριζε πολύ καλά πως μπορούσε να βασιστεί οικονομικώς στον αδερφό της, πρίγκιπα Φίλιππο. Του ήταν πολύ ευγνώμων γιατί πολύ διακριτικά κάλυπτε τα δίδακτρα των σχολείων  των παιδιών της. Επίσης ο υπεύθυνος των οικονομικών θεμάτων του αδερφού της, Sir Brian McGrath, ποτέ δεν παρέλειψε να την στηρίζει οικονομικώς και σε άλλους τομείς, σύμφωνα με τις εντολές που του είχε δώσει ο Φίλιππος. Ήταν στενά συνδεδεμένη με τον πρίγκιπα Κάρολο, με τον οποίο μερικές φορές συγκατοικούσε στο Highgrove.

Στις 31 Οκτωβρίου 1994, η πριγκίπισσα Σοφία συνόδευσε τον πρίγκιπα Φίλιππο στην Ιερουσαλήμ, για να παραλάβουν που βραβείο  της Ενάρετης των Εθνών, που είχε απονεμηθεί στην μητέρα τους, πριγκίπισσα Αλίκη, στις 11 Απριλίου του 1993, γιατί είχε κρύψει στο σπίτι της στην Αθήνα, στην διάρκεια της Κατοχής, μια οικογένεια Εβραίων. Μετά από αυτό το βραβείο πίστευε πως έπρεπε να γραφτεί η βιογραφία της μητέρας της και πράγματι βοήθησε πολύ προσκομίζοντας πολύτιμες πληροφορίες. Συγγραφέας ήταν ο Hugo Vichers. Όταν ο Vichers τόλμησε να υποβάλει τις ίδιες ερωτήσεις και στον αδερφό της Σοφίας, πρίγκιπα Φίλιππο του είπε: «Ο Φίλιππος δεν μπορεί να τις απαντήσει. Ήταν ένα χοντρούλι, μικρό αγοράκι με ξανθά μαλλιά, όταν συνέβαιναν αυτά τα γεγονότα».

Τα τελευταία χρόνια της ζωής της η πριγκίπισσα Σοφία ζούσε ήσυχα στο Σλίερζε κοντά στο Μόναχο.  Ο άνδρας της ταξίδευε συχνά στο εξωτερικό,  αν και ήταν και αυτός σε προχωρημένη ηλικία.

Λίγο πριν τον θάνατό της μετακόμισε σε έναν οίκο ευγηρίας όπου και πέθανε ήρεμα στις 24  Νοεμβρίου του 2001. Στον τάφο της, η μικρότερη κόρη της, πριγκίπισσα Φρειδερίκη τοποθέτησε, σύμφωνα με την τελευταία επιθυμία της, λίγο χώμα από την Κέρκυρα. Η Κέρκυρα ήταν πάντα ο αγαπημένος της τόπος. Είχε αγοράσει ένα σπίτι στο νησί των Φαιάκων το 1963 για να περνά τις καλοκαιρινές διακοπές της μαζί με βασιλική οικογένεια της Ελλάδας και ιδιαίτερα με την βασίλισσα Φρειδερίκη, με την οποία την ένωνε μια αμοιβαία εκτίμηση και ειλικρινή φιλία. Το πούλησαν το 1970, όταν πια όλοι οι συγγενείς της είχαν αναχωρήσει από της Ελλάδα. Η πριγκίπισσα Σοφία στην διάρκεια της ζωής της βίωσε όλες τις εξορίες της ελληνικής βασιλικής οικογένειας….

Ο σύζυγός της, πρίγκιπας Γεώργιος του Ανοβέρου, απεβίωσε πέντε χρόνια αργότερα σχεδόν 91 χρονών.

 

 

(1) Για το ίδιο περιστατικό, τον Δεκέμβριο του 1916 , στα παλιά ανάκτορα, υπάρχει και μία δεύτερη εκδοχή σύμφωνα με την οποία η Αλίκη με τις κόρες της και την βασίλισσα Σοφία που συνοδευόταν από τα μικρότερα παιδιά της, Ειρήνη και Αικατερίνη, είχαν καταφύγει στο κελάρι των ανακτόρων για να σωθούν.

Επιμέλεια κειμένου: Τέπη Πιστοφίδου

βιβλιογραφία: Αλκμήνη Παλαιολόγου, Πριγκίπισσες της Ελλάδος.

Τόνις Breidel Xατζηδημητρίου, Πριγκίπισσα Αλίκη.

Linda Mitchell, A sister Ignored, Royalty Digest, December 1995

Hugo Vickers,»Tiny» , Royalty Digest Quarterly, τρίτο τεύχος, 2014.

William Mead Lalor, Royalty after the wars.

Robert Golden, Definitely Royal …. more or less!