Ο πρίγκιπας Γεώργιος
Ό πρίγκιπας Πέτρος με τις δηλώσεις που έκανε τον Οκτώβριο του 1964 , στην Αθήνα, στην πραγματικότητα φανέρωσε στον ελληνικό λαό μια δυναστική αντιδικία που ξεκίνησε μεταξύ του πατέρα του, πρίγκιπα Γεωργίου, και του θείου του, βασιλιά Κωνσταντίνου Α΄.
Η αντιδικία αυτή είχε ουσιαστικώς την αρχή της από τον Α΄Παγκόσμιο Πόλεμο, όπου ο πρίγκιπας Γεώργιος, ο οποίος είχε παντρευτεί την Γαλλίδα πριγκίπισσα Μαρία Βοναπάρτη και ζούσαν στο Παρίσι, θεωρούσε πως το συμφέρον της Ελλάδας ήταν να ταχθεί με την Αντάντ, ενώ στον κλάδο του βασιλέως Κωνσταντίνου Α΄κυριαρχούσε η πρωσσική νοοτροπία της βασίλισσας Σοφίας. Στο περιβάλλον του Κωνσταντίνου είχε καλλιεργηθεί η εντύπωση ότι η Μαρία Βοναπάρτη εκμεταλλευόταν την σχέση της με τον Αριστείδη Μπριάν δια να προωθήσει τον σύζυγό της στον ελληνικό θρόνο.
Μετά την εκθρόνιση του βασιλέως Κωνσταντίνου Α΄το 1917, έγινε πρόταση από την προσωρινή κυβέρνηση Βενιζέλου, η ανάρρησις στον θρόνο του μικρού γιου του πρίγκιπα Γεωργίου, δηλαδή του Πέτρου, ο οποίος τότε ήταν οκτώ ετών.
Η πρόταση αυτή δεν έγινε δεκτή από τον Μπριάν γιατί θα δημιουργούσε μίσος μεταξύ των δύο δυναστικών κλάδων. Άλλο στοιχείο το οποίο μεγάλωσε την ψυχρότητα μεταξύ των δύο δυναστικών κλάδων υπήρξε η προφητεία, η οποία είχε κυκλοφορήσει στην αυλή της Πετρούπολης, ότι «ο Πέτρος θα βασιλεύσει στην Ελλάδα».
Όλα αυτά είχα επηρεάσει δυσάρεστα τα μέλη της Βασιλικής Οικογένειας. Γι΄αυτό την χρονική περίοδο 1920-1922 μόνο λίγες ημέρες ήρθε ο πρίγκιπας Γεώργιος στην Ελλάδα. Αλλά και μετά την παλινόρθωση του 1935, πέρασαν 14 μήνες από την επάνοδο του Γεωργίου Β΄στην Ελλάδα, για να επιτραπεί στον πρίγκιπα Γεώργιο να επιστρέψει στην γενέτειρά του.
Μόλις τον Ιανουάριο του 1937, ήλθε στην Αθήνα συνοδευόμενος από την σύζυγό του, αλλά δεν έμεινε παρά ένα μικρό χρονικό διάστημα και κατόπιν επέστρεψε στο Παρίσι, όπου βρισκόταν στην διάρκεια της επίθεσης της Ιταλίας εναντίον της Ελλάδας.
Μετά την αναχώρηση από την Αθήνα της οικογένειάς του, ο πρίγκιπας Πέτρος παρέμεινε στην Ελλάδα. Αλλά όχι για πολύ παρ΄όλο που έγινε ειδικός νόμος γι΄αυτόν, ώστε να μπορέσει να καταταγεί στον ελληνικό στρατό. Λίγο αργότερα, μετά από ένα επεισόδιο, το οποίο παρέμεινε σκοτεινό, ο πρίγκιπας Πέτρος αναγκάστηκε να αποχωρήσει από την Ελλάδα και να απουσιάσει σχεδόν για δύο χρόνια. Στο διάστημα αυτό επιβαίνοντας αυτοκινήτου το οποίο οδηγούσε ο ίδιος επισκέφτηκε όλες τις χώρες της Εγγύς και Μέσης Ανατολής, φθάνοντας μέχρι την Καλκούτα των Ινδιών.
Τις εντυπώσεις από αυτό το ταξίδι του περιέγραψε ο πρίγκιπας στο βιβλίο του, το οποίο εκδόθηκε το 1940 με τον τίτλο» Από Αθηνών εις Καλκούταν». Στην διάρκεια αυτού του ταξιδιού του συνέβη ένα γεγονός το οποίο όχι μόνο άλλαξε σημαντικά την ζωή του αλλά είχε αντίκτυπο στην θέση του ως μέλος της βασιλικής οικογένειας και μεγάλωσε την ψυχρότητα της βασιλικής οικογένειας προς αυτόν. Παντρεύτηκε μία Ρωσίδα κοινή θνητή χωρίς την άδεια του Βασιλιά και της ελληνικής εκκλησίας.
Σχετικά με τον γάμο του πρίγκιπα Πέτρου, ο Άγγλος υποπτέραρχος Άρθουρ Κουντ Λη, γράφει στο βιβλίο του » Η βασιλική οικογένεια της Ελλάδος» τα εξής: » Η Ειρήνη Ορτσινίκοφ, Ρωσίδα εκ γενετής, έχασε τον πατέρα της, κατά την επανάσταση, και εγκαταστάθηκε με την μητέρα της στο Παρίσι όπου χρόνια αργότερα συνάντησε τον πρίγκιπα Πέτρο, όταν αυτή σπούδαζε στο Πανεπιστήμιο. Η γνωριμία τους ωρίμασε με βάση το αμοιβαίο ενδιαφέρον σε όμοια θέματα όπως η συγκριτική μελέτη των θρησκειών και η ανθρωπολογία. Τον συνόδευσε σε μερικά από τα ταξίδια του, στην Άπω Ανατολή. Έκαναν τους γάμους τους στην Ινδία, λίγες εβδομάδες μετά την έκρηξη του πολέμου. (Σημ: στα τέλη του 1939). Αλλά επειδή επρόκειτο περί πολιτικού γάμου, όταν συναντήθηκαν στην Παλαιστίνη (Σημ: Μετά την κατάρρευση της Ελλάδος) τέλεσαν και θρησκευτικό γάμο, τον οποίον ευλόγησε ο Έλληνας Ορθόδοξος Πατριάρχης Ιεροσολύμων. Ο πρίγκιπας Πέτρος ήλπιζε ότι δεν έμενε πλέον παρά να του δώσει την συγκατάθεσή του ο βασιλιάς Γεώργιος Β΄για να καταστεί έγκυρος ο γάμος του σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία. Αλλά ο Βασιλιάς Γεώργιος δεν έβλεπε πως θα μπορούσε να γίνει αυτό, αφού ούτε η δική του συγκατάθεση, ούτε του αρχηγού της Ελληνικής εκκλησίας είχε ληφθεί πριν από τον πρώτον γάμο. Αυτά είναι τα βάρη και οι ευθύνες της βασιλικής καταγωγής».
Ο γάμος του Πέτρου ποτέ δεν αναγνωρίστηκε από την ελληνική βασιλική οικογένεια και γι΄αυτό ουδέποτε έγινε έγκυρος. Μάλιστα πριν πραγματοποιηθεί ο θρησκευτικός γάμος σύμφωνα με το τότε ελληνικό δίκαιο ήταν ανυπόστατος.
Για αυτό και ο πρίγκιπας, όταν επέστρεψε το 1940 στην Αθήνα για να αναλάβει πάλι στρατιωτική υπηρεσία άφησε την Ρωσίδα σύζυγό του στην Κωνσταντινούπολη.
Η σύζυγος του πρίγκιπα Πέτρου, Ειρήνη Ουρτσινίκοφ
Η ρωσοφιλία της Ειρήνης
Δεν ήταν μόνο η έλλειψη της βασιλικής εγκρίσεως για τον γάμο η αιτία της αντιπάθειας της βασιλικής οικογένειας προς την Ειρήνη Ορτσινίκοφ. Ένα άλλο πολύ σοβαρότερο λόγο αποκαλύπτει ο Λη στο βιβλίο του: » Όταν η πρίγκιπας και η πριγκίπισσα Πέτρου πήγαν στην Τεχεράνη ( Σημ: ενώ διαρκούσε η κατοχή της Ελλάδας και μετά την απομάκρυνση του πρίγκιπα από την θέση του συνδέσμου με το αγγλικό στρατηγείο υπό του Βυρ. Καραπαναγιώτη, που ανέλαβε την άνοιξη του 1943, την διεύθυνση του Υπουργείου Στρατιωτικών, στην τρίτη κυβέρνηση Εμμ. Τσουδερού) επισκέφτηκαν τις ελληνικές κοινότητες που βρισκόντουσαν στην κατεχόμενη από τους Ρώσους νότια ακτή της Κασπίας.
Οι ρωσικές αρχές τους επιφύλαξαν θερμή υποδοχή και δύο τάγματα που μετείχαν στην μάχη του Στάλινγκραντ παρατάχθηκαν προς τιμή τους.
Αυτή η επίσκεψη προκάλεσε ποικίλα σχόλια στην Μέση Ανατολή, λόγω του υποδεικνυομένου από του πρίγκιπα Πέτρου ενδιαφέροντος για τους Ρώσους, οι οποίοι όπως όλοι υποψιαζόντουσαν αποτελούσαν την βασική αιτία των κομμουνιστικών ταραχών στην Ελλάδα. Τα σχόλια αυτά έγιναν πιο έντονα, όταν η πριγκίπισσα, της οποίας τα πατριωτικά αισθήματα για την γενέτειρά της αφυπνίστηκαν μετά την επαφή της με τους Ρώσους, οργάνωσε ίδρυμα με σκοπό την αγορά τσιγάρων για τον σοβιετικό στρατό και όταν έγινε φανερό ότι ο πρίγκιπας και η πριγκίπισσα διατηρούσαν στενές διπλωματικές σχέσεις με τους ρωσικούς διπλωματικούς κύκλους του Καΐρου και άλλων κέντρων».
Οι φιλορωσικές αυτές ενέργειες της συζύγου του πρίγκιπα Πέτρου προκάλεσαν την δυσπιστία των αγγλικών αρχών.
Αργότερα όμως δημιουργήθηκε και άλλη αφορμή δυσαρέσκειας μεταξύ του Πέτρου και της υπόλοιπης βασιλικής οικογένειας. Όταν ο πρίγκιπας επισκέφτηκε την Αμερική, μετά την εξαγγελία του δόγματος Τρούμαν, έδωσε μία σειρά διαλέξεων για να διαφωτίσει τον αμερικανικό λαό σχετικά με την ελληνική πραγματικότητα και φαίνεται ότι είπε και ορισμένα πράγματα περί δημοκρατίας, τα οποία ακούστηκαν δυσάρεστα την εποχή εκείνη.
Νέα παρεξήγηση σε βάρος του πρίγκιπα Πέτρου δημιουργήθηκε όταν βρισκόταν στο Κάλιμποργκ, κοντά στα σύνορα Ινδίας- Θιβέτ. Ο Πέτρος ήταν επικεφαλής μιας ειδικής αποστολής του ανθρωπολογικού μουσείου της Κοπεγχάγης, η οποία μετέβη εκεί για να συλλέξει στοιχεία για τις φυλές των Ιμαλαΐων. Η παρεξήγηση αυτή είχε σαν αποτέλεσμα να συγκρουσθεί με την ινδική κυβέρνηση, η οποία και τον υποχρέωσε να εγκαταλείψει την Ινδία. Ο Πέτρος δυσαρεστημένος από την εχθρική αυτή συμπεριφορά της Ινδικής κυβέρνησης, δεν δίστασε να την κατηγορήσει ως υπεύθυνη για την κομμουνιστική εισβολή, οι δε δηλώσεις του προκάλεσαν μια βίαιη απάντηση του Νεχρού.
Το θέμα της διαδοχής.
Η δυσαρέσκεια του Παύλου και της Φρειδερίκης κατά του πρίγκιπα Πέτρου, η οποία καλλιεργήθηκε κυρίως στην Μέση Ανατολή, εκδηλώθηκε ανοικτά όταν ο Παύλος ανήλθε στο θρόνο. Συγκεκριμένα ο νέος βασιλιάς ζήτησε από την Κυβέρνηση το 1947 να ρυθμίσει την θέση του πρίγκιπα Πέτρου στην σειρά διαδοχής, αλλά λόγω των πολεμικών συνθηκών στις οποίες βρισκόταν η χώρα, θεωρήθηκε άκαιρο και ανήθικο να μεριμνήσει για αυτό το θέμα η κυβέρνηση αμέσως. Όμως δεν δίστασαν οι κυβερνήσεις της εποχής να υποδείξουν στον πρίγκιπα Πέτρο να αποφύγει να επανέλθει στην Ελλάδα.
Αφού έληξε ο ανταρτοπόλεμος ο βασιλιάς Παύλος επανήλθε στην υπόδειξή του για την εκκαθάριση του ζητήματος, η δε κυβέρνηση συνεργασίας Λαϊκών και Φιλελευθέρων από τον Αλ. Διομήδη εξέδωσε νομοθετικό διάταγμα «περί βασιλικής οικογενείας».
Το διάταγμα αυτό έκλεινε τις πόρτες και ταυτόχρονα άνοιγε στον πρίγκιπα Πέτρο μια διέξοδο προς νομιμοποίηση του γάμου του, γιατί προέβλεπε: ‘Ο,τι χωρίς προηγούμενη άδεια του Βασιλέως τελεσθείς γάμος υπό μέλους της βασιλικής οικογενείας έστω και εάν έχουν τηρηθή οι διατάξεις του Αστικού Κώδικος, έστω δηλαδή και εάν έχει Ιερολογηθή, είναι αυτοδικαίως εξ υπαρχής άκυρος. Δεν απαιτείται δικαστική απόφασις προς ακύρωσιν αυτού». Με την διάταξη αυτή κηρυσσόταν τυπικώς ανύπαρκτος ο γάμος του πρίγκιπα Πέτρου με την Ειρήνη Ορτσινίκοφ. Προέβλεπε ακόμη πως τα παιδιά που θα γεννηθούν από τέτοιο γάμο θα θεωρούνται εξώγαμα, δεν θα θεωρούνται ποτέ μέλη της βασιλικής οικογένειας, έστω και αν αναγνωρίζονταν ή νομιμοποιούνταν. Τέλος θέσπιζε ότι παύουν να αποτελούν μέλη της βασιλικής οικογένειας, όσα τελούσαν γάμο χωρίς να έχουν την συναίνεση του βασιλιά.
Βάσει του διατάγματος αυτού ο πρίγκιπας Πέτρος έπαυσε από τις 29 Οκτωβρίου 1949 να είναι μέλος της βασιλικής οικογένειας. Όμως το διάταγμα αυτό άφηνε μια διέξοδο στον πρίγκιπα. Αν παραιτείτο από τα δικαιώματά του στον θρόνο, ο γάμος του θα θεωρείτο έγκυρος.
Επομένως με το διάταγμα αυτό δεν κατορθώθηκε ούτε να αποκλεισθεί από την διαδοχή ο πρίγκιπας Πέτρος, ούτε να αναγκασθεί σε παραίτηση. Αυτοί που επιδίωκαν αυτές τις λύσεις αποφάσισαν να προχωρήσουν.
Ας δούμε πρώτα ποια ήταν η σειρά διαδοχής σύμφωνα με το άρθρο 45 του Συντάγματος του 1952 – ταυτόσημου με το άρθρο 45 του Συντάγματος του 1864 – το οποίο ανέφερε: » Το ελληνικόν Στέμμα και τα συνταγματικά αυτού δικαιώματα είναι διαδοχικά και περιέρχονται εις τους κατ΄ευθείαν γραμμήν γνησίους και νομίμους απογόνους του βασιλέως Γεωργίου Α΄, κατά τάξιν πρωτοτοκίας προτιμωμένων των αρρένων». Επομένως δεν αποκλείει το Σύνταγμα την άνοδο στον ελληνικό θρόνο γυναίκας, με τον όρο όμως ότι δεν θα υπήρχε άρρην απόγονος του βασιλέως Γεωργίου Α΄.
Άρα το 1949 η σειρά διαδοχής σύμφωνα με το άρθρο 45 του Συντάγματος ήταν:
- Διάδοχος Κωνσταντίνος.
- Πρίγκιπας Γεώργιος, πατέρας του πρίγκιπα Πέτρου και γιος του Γεωργίου Α΄
- Πρίγκιπας Πέτρος
- Πρίγκιπας Μιχαήλ.
Η σειρά όμως αυτή δεν άρεσε στην βασίλισσα Φρειδερίκη, η οποία επεδίωξε και πέτυχε, στην αναθεώρηση του Συντάγματος, δύο βασικές μεταρρυθμίσεις στις διατάξεις που ήταν σχετικές με την σειρά διαδοχής και την αντιβασιλεία.
Ο Κωνσταντίνος Τσαλδάρης , αρχηγός του Λαϊκού κόμματος σε συνεδρίαση της Βουλής στις 20-12-1949 πρότεινε να προστεθεί ερμηνευτική δήλωσις στο σχετικό με το θέμα της διαδοχής άρθρο , το οποίο ανέφερε: » Η αληθής έννοια του άρθρου 45 είναι ότι το Ελληνικόν Στέμμα περιέρχεται κατά προτίμησαν εις τους απογόνους του εκάστοτε Βασιλέως κατά τάξιν πρωτοτοκίας, προτιμωμένων των αρρένων» .
Έτσι ο Πέτρος από την 3η θέση βρέθηκε στην 5η. Η σειρά πλέον ήταν:
1. Διάδοχος Κωνσταντίνος
2. Πριγκίπισσα Σοφία (παραιτήθηκε αργότερα των δικαιωμάτων της για να παντρευτεί τον Χουάν Κάρλος και να γίνει αργότερα βασίλισσα στην Ισπανία)
3. Πριγκίπισσα Ειρήνη
4 . Πρίγκιπας Γεώργιος (πέθανε το 1957)
5. Πρίγκιπας Πέτρος
6. Πρίγκιπας Μιχαήλ.
Παράλληλα για να κλείσει οριστικά ο δρόμος προς τον Πέτρο, η Φρειδερίκη πέρασε μία ακόμα διάταξη η οποία προέβλεπε σε περίπτωση θανάτου του βασιλιά και ύπαρξης μόνο ανήλικου γιου, χρέη αντιβασιλέα αναλάμβανε η βασίλισσα. Έτσι ήταν δεδομένο ότι το Στέμμα δεν θα έφευγε από τη δική της οικογένεια.
Όταν ο πρίγκιπας Πέτρος πούλησε το ανάκτορο του πατέρα του το 1959, πολλοί ήσαν αυτοί που χάρηκαν πιστεύοντας στην οριστική αναχώρησή του από την Ελλάδα. Η χαρά τους όμως δεν κράτησε μεγάλο χρονικό διάστημα. Ο Πέτρος αγόρασε μια ωραία έπαυλη στην Γλυφάδα.
Στην διάρκεια των επισκέψεών του στην Αθήνα από το 1958 και μετά δημιουργήθηκε σχετικός θόρυβος στις εφημερίδες και τα περιοδικά γύρω από τις επιστημονικές του εργασίες. Το 1961 το Πανεπιστήμιο των Αθηνών τον κάλεσε να δώσει διαλέξεις σε θέματα ανθρωπολογίας. Τότε ακριβώς ορισμένοι καθηγητές πρότειναν να συμπληρωθεί κενή θέση από την έδρα της ανθρωπολογίας για την εκλογή του πρίγκιπα Πέτρου. Τα ανάκτορα όμως εξεδήλωσαν την πλήρη αντίθεσή τους και μέσω του Κωνσταντίνου Καραμανλή ζήτησαν από τον πρίγκιπα να αρνηθεί την έδρα σε περίπτωση που εκλέγετο καθηγητής αυτής. Η μόνιμη παρουσία του πρίγκιπα στην Αθήνα και μάλιστα ως καθηγητή του Πανεπιστημίου δεν ήταν ανεκτή από την Αυλή, η οποία μόνο ως παροδικό επισκέπτη στην Αθήνα τον ανεχόταν.
Πηγή κειμένου: εφημερίδα «Ελευθερία».
♦ Απαγορεύεται ρητά η αντιγραφή του παρόντος άρθρου ολόκληρου ή μέρους αυτού καθώς και η αναδημοσίευση του με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσον!
Share On Facebook
Tweet It
