του Ιωάννη Καστρινάκη
Στις 13 Δεκεμβρίου 1967 ο βασιλιάς της Ελλάδος Κωνσταντίνος επιχείρησε να ανατρέψει το δικτατορικό καθεστώς που είχε επιβληθεί στην Ελλάδα από τις 21 Απριλίου 1967. Το σχέδιο προέβλεπε ότι στρατιωτικές δυνάμεις υπό τις οδηγίες του θα κινούνταν από την Καβάλα προς τη Θεσσαλονίκη, με αντικειμενικό σκοπό την κατάληψη και την εγκατάσταση μιας δεύτερης κυβέρνησης στη συμπρωτεύουσα. Έτσι, το πρωί της 13ης Δεκεμβρίου επιβιβάστηκε στο βασιλικό αεροπλάνο, το Gulfstream (Papa 9), από το στρατιωτικό αεροδρόμιο Τατοΐου, με προορισμό το αεροδρόμιο του Αμυγδαλεώνα. Μαζί του είχε την βασίλισσα Άννα-Μαρία, τα δύο παιδιά του Αλεξία και Παύλο, τη βασιλομήτορα Φρειδερίκη, την αδελφή του Ειρήνη, τον πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Κόλλια καθώς και τον γιατρό της βασίλισσας που ήταν έγκυος και την νταντά των τέκνων του. Στο άλλο αεροπλάνο,τύπου Ντακότα, επιβιβάστηκαν άτομα της ασφάλειας του και οι υπασπιστές του. Στην αρχή, τα πράγματα πήγαιναν κατ΄ ευχή. Του επιφυλάχθηκε θερμή υποδοχή στο αεροδρόμιο από τον τοπικό διοικητή της μεραρχίας, που ήταν μυημένος στο κίνημα. Το Ναυτικό και η Αεροπορία, που δεν είχαν συμμετοχή στο πραξικόπημα της 21ης Απριλίου, τάχθηκαν στο πλευρό του. Ο Βασιλιάς με τη συνοδεία του έφθασε στην Καβάλα στις 11.30΄ π.μ. Οι στρατιωτικές μονάδες που στάθμευαν εκεί προσχώρησαν αμέσως στο αντικίνημα. Όμως διάφορα στρατηγικά λάθη των μυημένων αξιωματικών που συμμετείχαν στο αντικίνημα, η μη καλή οργάνωση του, καθώς και η έγκαιρη πληροφόρηση από το καθεστώς για το εγχείρημα του βασιλιά οδήγησε στην αποτυχία του μέσα σε λίγες ώρες. Ο Κωνσταντίνος μπορεί να είχε με το μέρος του το Ναυτικό και την Αεροπορία αλλά ο Στρατός είχε από νωρίς τεθεί υπό τον έλεγχο της Κυβέρνησης. Ο άμεσος κύκλος του άνακτος τον συμβούλεψαν να αποφύγει κάθε πράξη που θα κατέληγε σε σύγκρουση και τυχόν αιματοχυσία καθώς και την αποδιοργάνωση των Ενόπλων Δυνάμεων σε μία περίοδο κρίσης με την Τουρκία.
Ενώ ο Βασιλιάς βρισκόταν ακόμα στη Βόρειο Ελλάδα, στις 9.30΄ το βράδυ, της 13ης Δεκεμβρίου, ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Ιερώνυμος όρκισε το Αντιστράτηγο Γεώργιο Ζωιτάκη ως Αντιβασιλέα ο οποίος ζήτησε αμέσως από τον Παπαδόπουλο να αναλάβει τα καθήκοντα Πρωθυπουργού. Στις 3.00΄ το πρωί, της 14ης Δεκεμβρίου το Ναυτικό και η Αεροπορία είχαν υποταχθεί στο καθεστώς. Έτσι στις 3.20΄ το πρωί, ο Βασιλιάς με την οικογένεια του, αναχώρησαν αεροπορικώς για τη Ρώμη. Ο Ραδιοσταθμός Αθηνών μετέδωσε πως «Η Αντεπανάστασις απέτυχε πλήρως. Συνετρίβη. Από όλα τα σημεία της Ελλάδος καταφθάνουν επίσημοι αναφοραί ότι αι Ένοπλοι Δυνάμεις και τα Σώματα Ασφαλείας είναι παρά τω πλευρώ και εκτελούν τας διαταγάς αποκλειστικώς και μόνον της Εθνικής Επαναστατικής κυβερνήσεως της 21ης Απριλίου. Ησυχία απόλυτος επικρατεί εις ολόκληρον την Επικράτειαν. Οι συνωμόται και ο Κωνσταντίνος προσπαθούν να διαφύγουν κρυπτόμενοι από τον Στρατόν από χωρίου εις χωρίον.»
Έτσι τέλειωσε άδοξα για το βασιλιά το εγχείρημά του για την αποκατάσταση των δημοκρατικών θεσμών στην χώρα και την ανατροπή της επαναστατικής κυβέρνησης της 21ης Απριλίου. Αποτέλεσμα του αντικινήματος αυτού ήταν ο Κωνσταντίνος να χάσει τον θρόνο του στην Ελλάδα, μένοντας εξόριστος στο εξωτερικό για πάρα πολλά χρόνια και να επιστρέψει ως απλός πολίτης μετά από πολλές δεκαετίες πλέον στην χώρα του.
Παρακάτω παρουσιάζονται μερικά βιβλία που αναφέρονται με λεπτομέρειες και διεξοδικά στο Αντικίνημα της 13ης Δεκεμβρίου 1967 :
1. Η 13η ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ Όπως δεν γράφηκε και όπως ακριβώς έγινε το Βασιλικό αντικίνημα για την ανατροπή της Απριλιανής δικτατορίας. Νίκου Βυζαντινού. Εκδόσεις Δ.Κ. Παροτζάκης. 1997, 160 σελίδες.
2. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΙ 13η ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 1967. Κωνσταντίνου Μπαρμπή. Ιδιωτική έκδοση. 1997, 548 σελίδες.
3. 13 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 1967. Αλεξάνδρα Στεφανοπούλου. Εκδόσεις ΦΕΡΕΝΙΚΗ. 2009, 232 σελίδες.
4. ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΙΣ 1967. Κωνσταντίνου Κόλλια. 1984, 158 σελίδες. Στο βιβλίο αυτό του πρώην πρωθυπουργού κατά το διάστημα από 21 Απριλίου έως 13 Δεκεμβρίου 1967 περιγράφεται στο κεφάλαιο Γ’ με τίτλο «Η ΚΙΝΗΣΙΣ ΤΗΣ 13ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 1967» (σελίδες 71-138) το κίνημα του βασιλιά. Το βιβλίο αυτό κυκλοφόρησε το 1987 σε Γ’ έκδοση βελτιωμένη και επηυξημένη με 212 σελίδες.
5. ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΩΡΙΣ ΤΙΤΛΟ (Τόμος Γ’) Εκδόσεις ΤΟ ΒΗΜΑ. 2015, 360 σελίδες. Στην αυτοβιογραφία του ο βασιλιάς Κωνσταντίνος στο κεφάλαιο VI (σελίδες 12-62) με τίτλο «ΤΟ ΤΙΜΗΜΑ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ: Η 13η ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 1967» αφηγείται τις τραγικές στιγμές της προσπάθειάς του να ανατρέψει το δικτατορικό καθεστώς.
6. ΟΤΑΝ ΣΙΓΗΣΑΝ ΤΑ ΚΑΝΟΝΙΑ… Ο ρόλος του Πολεμικού Ναυτικού από 21ης Απριλίου έως 13ης Δεκεμβρίου 1967. Αντιναύαρχου Ιπποκράτη Ι. Δέδε. Εκδόσεις ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ. 206 σελίδες. Ο πρώην αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού στο τέλος του Τρίτου κεφαλαίου (σελίδες 107-114) καθώς και στα κεφάλαια Τέταρτον και Πέμπτον (σελίδες 115-196) με τίτλο «Η ΠΡΟΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΙΝ ΤΗΣ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗΣ ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΩΣ» και «ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ-ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ» αντίστοιχα περιγράφει τη δράση κυρίως του Πολεμικού Ναυτικού κατά τη διάρκεια του κινήματος του βασιλέως.
7. ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΚΑΙ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ (Τα παρασκήνια από το Βασιλικό Αντικίνημα έως την Ανταρσία του Ναυτικού). Γιώργου Α. Λεονταρίτη. Εκδόσεις ΠΡΟΣΚΗΝΙΟ. 2010, 160 σελίδες. Στο βιβλίο αυτό εξιστορούνται τα παρασκήνια του κινήματος του βασιλέως στις σελίδες 32-63.
8. Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΙΣ ΤΗΣ 21ης ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1967 ΚΑΙ ΤΑ ΚΙΝΗΜΑΤΑ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΚΑΙ ΙΩΑΝΝΙΔΗ. (Αποκαλύπτεται για πρώτη φορά το απόρρητο «σχέδιο» του βασιλικού κινήματος της 13ης Δεκεμβρίου 1967. Υποστρατήγου Στέφανου Καραμπέρη. Εκδόσεις ΠΕΛΑΣΓΟΣ. 2011, 302 σελίδες. Στο βιβλίο αυτό, στα κεφάλαια έβδομο έως δέκατο (σελίδες 69-98) με τίτλο «ΤΟ ΒΑΣΙΛΙΚΟΝ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ» εξιστορείται το βασιλικό κίνημα.
9. 1023 ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ ΚΑΙ 22 ΚΙΝΗΜΑΤΑ (Β’ Τόμος). Στυλιανού Ι. Χαράτση. 1987, 612 σελίδες. Στο βιβλίο αυτό, στο εικοστό κεφάλαιο (σελίδες 236 έως 288) με τίτλο «13 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 1967 – ΚΙΝΗΜΑ ΒΑΣΙΛΕΩΣ» παρουσιάζεται το βασιλικό κίνημα με επίκεντρο τον ρόλο του Πολεμικού Ναυτικού.
Όλα τα βιβλία προέρχονται από το προσωπικό αρχείο του κ. Ιωάννη Καστρινάκη.
Ευχαριστούμε θερμά τον κύριο Καστρινάκη για την συμεργασία.
Share On Facebook
Tweet It
