Η σύζυγος του πρίγκιπα Πέτρου, Ειρήνη, ρωσικής καταγωγής.
Στις 15 Οκτωβρίου 1980 απεβίωσε στο Λονδίνο ένας Έλληνας πρίγκιπας που η ζωή του παραμένει σε πολλούς άγνωστη. Ήταν ο πρίγκιπας Πέτρος. Γιος του πρίγκιπα Γεωργίου της Ελλάδας και της πριγκίπισσας Μαρίας Βοναπάρτη, εγγονός του βασιλιά Γεωργίου Α΄ και ξάδερφος του πρίγκιπα Φιλίππου, δούκα του Εδιμβούργου. Ο πρίγκιπας Πέτρος γεννήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 1908 στο Παρίσι. Η οικογένεια του πρίγκιπα Γεωργίου και της Μαρίας Βοναπάρτη ήταν η μόνη της Ελληνικής δυναστείας που δεν επηρεάστηκε οικονομικώς από τις πολιτικές ανατροπές της Ελλάδος αλλά και την πτώση ορισμένων μοναρχιών το 1918, όπως συνέβη με τον οίκο της Πρωσίας (βασίλισσα Σοφία) ή τον οίκο των Ρομανώφ (βασίλισσα Όλγα, πριγκίπισσα Νικολάου). Η Μαρία Βοναπάρτη ήταν Γαλλίδα υπήκοος και κληρονόμος από την μητέρα της, Μαρί Φελίξ Μπλαν, του καζίνο του Μόντε Κάρλο και πολλών ακινήτων. Ο πρίγκιπας Γεώργιος απογοητευμένος από την απομάκρυνσή του το 1906 από το αξίωμα του Ύπατου Αρμοστή στην Κρήτη, είχε εγκατασταθεί μετά τον γάμο του (1907) με την πριγκίπισσα Μαρία Βοναπάρτη στο Παρίσι, όπου κατοικούσαν μονίμως. Ερχόντουσαν συχνά στην Ελλάδα και η προσφορά τους στην διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων ήταν μεγάλη. Ο Πέτρος είχε μια σταθερή ζωή στην διάρκεια των παιδικών του χρόνων και έλαβε άριστη μόρφωση. Ο πατέρας του, πρίγκιπας Γεώργιος, επιθυμούσε τα δύο παιδιά του, ο πρίγκιπας Πέτρος και η πριγκίπισσα Ευγενία, να μάθουν τέλεια την ελληνική γλώσσα. Την διδάχτηκαν με ιδιαίτερα μαθήματα στην οικία τους.
Ο πρίγκιπας Πέτρος βρέφος, με τους γονείς του, πρίγκιπα Γεώργιο και πριγκίπισσα Μαρία της Ελλάδος.
Ο Γεώργιος ως πατέρας ήταν απόμακρος με τα παιδιά του. Την ανατροφή τους ανέλαβε αποκλειστικά η μητέρα τους. Ο Πέτρος από πολύ νέος είχε την ευκαιρία να γνωρίσει και να συναναστραφεί διανοούμενους που ανήκαν στον κοινωνικό κύκλο της μητέρας του. Ήταν ο πιο μορφωμένος πρίγκιπας της ελληνικής δυναστείας. Σπούδασε νομικά στο Παρίσι και ανθρωπολογία στο Λονδίνο όπου και έκανε την διδακτορική του διατριβή.
Στην Ελλάδα λόγω των πολιτικών καταστάσεων από το 1912 μέχρι το 1936 δεν μπόρεσε να έρθει. Παρέστη επισήμως στην τελετή μεταφοράς των σορών (1936) του βασιλέα Κωνσταντίνου Α’, της βασίλισσας Όλγας και της βασίλισσας Σοφίας από την Ιταλία στην Ελλάδα, και τον ενταφιασμό τους στο βασιλικό κοιμητήριο του Τατοΐου.
Όταν εξερράγη ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος ήρθε στην Ελλάδα και περιελήφθη στα στελέχη εφεδρείας του ελληνικού στρατού με τον βαθμό του ανθυπολοχαγού. Το 1937 προήχθη σε έφεδρος υπολοχαγός Πεζικού. Το 1940 επιστρατεύθηκε ως έφεδρος λοχαγός και τοποθετήθηκε στο Γενικό Στρατηγείο, όπου οργάνωσε το Γραφείο Συνδέσμου με τις ξένες Στρατιωτικές Αποστολές. Λίγο πριν την είσοδο των Γερμανών στην Ελλάδα, διορίστηκε υπασπιστής του βασιλιά Γεωργίου Β΄, τον οποίον ακολούθησε στην Κρήτη και κατόπιν στην Μέση Ανατολή.
Ο πρίγκιπας Πέτρος (δεξιά) με τον βασιλιά Γεώργιο Β΄στο Κάιρο, τον Μάιο του 1941.
Στην Ελλάδα έγινε ευρύτερα γνωστός για την συνέντευξη που έδωσε την επομένη των γάμων του βασιλιά Κωνσταντίνου και της πριγκίπισσας Άννας Μαρίας.
Επίσης είναι γνωστή η αντιπάθεια μεταξύ της βασίλισσας Φρειδερίκης και του Πέτρου, λόγω των δικαιωμάτων που αυτός ισχυριζόταν πως είχε στην διαδοχή του ελληνικού θρόνου αλλά και τις κατηγορίες εναντίον της βασίλισσας Φρειδερίκης που εξέφρασε δημοσίως σε συνέντευξή του.
Ο Πέτρος στις 9 Σεπτεμβρίου 1939 παντρεύτηκε στις Ινδίες την Ρωσίδα πρόσφυγα και κοινή θνητή Ειρήνη Αλεξάνδροβνα Οβισινίκοβα. Οι γονείς του, και ιδιαίτερα ο πρίγκιπας Γεώργιος, αντιτάχθηκαν σ΄ αυτόν τον γάμο. Η Ειρήνη ήταν ήδη δύο φορές διαζευγμένη. Ο γάμος επειδή ήταν πολιτικός, σύμφωνα με το τότε οικογενειακό δίκαιο της Ελλάδος, δεν αναγνωριζόταν. Ο Πέτρος όμως είχε και την γαλλική υπηκοότητα, άρα ως Γάλλος υπήκοος, ο γάμος του ήταν νόμιμος. Το 1941 πραγματοποίησαν και θρησκευτικό γάμο στην Ιερουσαλήμ.
Ο πρίγκιπας Πέτρος με κρητική ενδυμασία. Είχε διατηρήσει στενούς δεσμούς με την Κρήτη σε όλη την διάρκεια της ζωής του.
Μετά τον θάνατο του πατέρα του, πούλησε το ανάκτορο της οδού Ακαδημίας και αγόρασε ένα μεγάλο οικόπεδο στην Γλυφάδα όπου έκτισε τα ανάκτορα «Αιξωνή» (αρχαία ονομασία της Γλυφάδας).
Μέχρι και σήμερα ελάχιστες φωτογραφίες της γυναίκας του υπάρχουν και πολύ λιγότερες πληροφορίες γι΄αυτήν. Πολλοί πιστεύουν πως ο λόγος που δεν ήρθε ποτέ μαζί με τον πρίγκιπα Πέτρο στην Ελλάδα, ήταν ο μοργανατικός γάμος τους και η μη αποδοχή της από την ελληνική βασιλική οικογένεια.
Ο Πρέσβης της Γαλλίας στην Ελλάδα από το 1957 μέχρι το 1963, Γκυ ντε Ζιράρ ντε Σαρμπονιέρ, αναφέρει στο βιβλίο «Οι τελευταίοι βασιλείς» και έναν άλλο πολιτικό λόγο για τον οποίο η παρουσία της συζύγου του πρίγκιπα Πέτρου ήταν εντελώς ανεπιθύμητη στην Ελλάδα…
Ας δούμε λοιπόν τι αναφέρει ο Γάλλος διπλωμάτης Γκυ ντε Ζιράρ ντε Σαρμπονιέρ στο έβδομο και πολύ ενδιαφέρον κεφάλαιο του βιβλίου του που έχει τον τίτλο «Οι Βασιλείς της Ελλάδος»:
«Μετά από λίγες μέρες (από την κηδεία του πρίγκιπα Γεωργίου στις αρχές Δεκεμβρίου του 1957) μου έφεραν στην Πρεσβεία ένα πακέτο που συνοδευόταν από ένα σημείωμα του πρίγκιπα Πέτρου. Με πληροφορούσε πως μου επέστρεφε, όπως πίστευε πως επιβαλλόταν, το παράσημο του μεγάλου σταυρού του Ιππότη της Λεγεώνας της Τιμής, που είχε απονεμηθεί στον πατέρα του πριν πολλά χρόνια. Του απάντησα πως το παράσημο αυτό δεν είναι υποχρεωμένος να το επιστρέψει στο Γαλλικό Κράτος και πως θα με χαροποιούσε να του τα προσκομίσω εγώ προσωπικώς στην οικία του.
Ο πρίγκιπας Πέτρος με υποδέχθηκε σ΄ένα μικρό διαμέρισμα στην οδό Ακαδημίας. Αν και ψηλός δεν είχε την εντυπωσιακή κορμοστασιά που είχαν συνήθως οι πρίγκιπες της γενιάς του. Αντιθέτως είχε έναν αέρα πολύ πιο έξυπνο.
Συζητήσαμε πολύ ευχάριστα. Γεωγράφος, είχε κληρονομήσει αυτό το ενδιαφέρον από τον παππού του Ρολάνδο Βοναπάρτη, εθνολόγος και μεγάλος ταξιδιώτης. Ερχόταν στην Αθήνα σπανίως. Εκμεταλλευόμενος μία από τις λίγες επισκέψεις του, παρέθεσα στην Πρεσβεία ένα δείπνο προς τιμήν του.
Ένας από τους λόγους που ερχόταν σπανίως στην Ελλάδα ήταν και γιατί είχε παντρευτεί μοργανατικώς. Αλλά η αυλή της Αθήνας ήταν πιο ανεχτική στους μοργανατικούς γάμους από αυτές της Σουηδίας και της Δανίας. Παρέμεινε πρίγκιπας και βασιλική υψηλότητα. Αντιθέτως στην σύζυγό του είχε απαγορευτεί η διαμονή της στην Ελλάδα. Και αυτό όχι εξ΄αιτίας της καταγωγής της αλλά γιατί δεν έκρυβε τις θέσεις της για τον κομμουνισμό και ήταν καταχωρημένη από πολλές οργανώσεις κατασκοπείας ως συνεργάτης του Κρεμλίνου. Έγινε η αφορμή κατά την διάρκεια της παραμονής μου στην Αθήνα ενός περιστατικού που φανερώνει τα προβλήματα που μπορούν να δημιουργηθούν στην επαγγελματική ζωή ενός διπλωμάτη.
Μία μέρα ο Υπουργός Εξωτερικών, ο φίλος μου Ευάγγελος Αβέρωφ, με κάλεσε και μου ανακοίνωσε με ένα ύφος εξαιρετικά σοβαρό: «Η Κυβέρνηση της Δανίας μόλις μας προειδοποίησε πως η σύζυγος του πρίγκιπα Πέτρου, η οποία θεωρείται ανεπιθύμητη στην Δανία, κατόρθωσε να εισέλθει στην χώρα κάνοντας χρήση ενός διπλωματικού διαβατηρίου που εκδόθηκε στο όνομα «βασιλική υψηλότητα, πριγκίπισσα Πέτρου της Ελλάδος και της Δανίας». Ο αστυνόμος στα σύνορα της Δανίας, πίστευε πως δεν είχε το δικαίωμα να εμποδίσει την είσοδό της, αλλά ενημέρωσε αμέσως τους ανωτέρους του. Ο πρίγκιπας Πέτρος είναι πρίγκιπας της Ελλάδος. Για το λόγο αυτόν η Κυβέρνηση της Δανίας έκρινε πως ήταν δική μας η ευθύνη της διεκπεραίωσης αυτής της υπόθεσης για λογαριασμό της Δανίας αλλά και της Ελλάδος.
Βασιζόμενος σ΄αυτά τα δεδομένα επιθυμώ να σας εκφράσω την έκπληξή μου για την χορήγηση ενός διπλωματικού διαβατηρίου από την Γαλλία σε αυτό το πρόσωπο όπου την αναφέρετε ως «βασιλική υψηλότητα και πριγκίπισσα της Ελλάδος και της Δανίας.» Ούτε η κυβέρνηση της Δανίας αλλά ούτε και η κυβέρνηση της Ελλάδος, οι μόνοι αρμόδιοι για αυτήν την υπόθεση, δεν της αναγνωρίζουν αυτούς τους τίτλους. Είναι ξεκάθαρο πως η γαλλική Κυβέρνηση δεν έχει καμία αρμοδιότητα για να εκδώσει ένα διπλωματικό διαβατήριο, το οποίο προσβάλει και τις δύο κυβερνήσεις. Επομένως σας παρακαλώ όπως μεταφέρετε στην Κυβέρνησή σας την έντονη διαμαρτυρία τόσο της Δανέζικης όσο και της Ελληνικής Κυβέρνησης και να ζητήσετε εκ μέρους μας, το εν λόγω διαβατήριο που είναι λανθασμένο, να κατασχεθεί από το συγκεκριμένο πρόσωπο.
Πορτραίτο της συζύγου του πρίγκιπα Πέτρου, Ειρήνης. Περιοδικό «ΕΙΚΟΝΕΣ», τεύχος 60.
Σε απάντηση της επικοινωνίας που είχα με το Quai d’ Orsay (το Υπουργείο Εξωτερικών της Γαλλίας) έλαβα μερικές δυσάρεστες απαντήσεις για την Ελληνική Κυβέρνηση. Ο πρίγκιπας Πέτρος, γεννήθηκε στο Παρίσι από Γαλλίδα μητέρα και είχε γαλλική υπηκοότητα, επομένως ήταν κάτοχος γαλλικού διαβατήριου. Δεν μπορούσαμε με τίποτα να του αρνηθούμε τα διπλωματικά διαβατήρια που ζήτησε να χορηγήσουμε στον ίδιο και στην νόμιμη σύζυγό του, στης οποίας το διαβατήριο δεν ήταν εφικτό να γράψουμε διαφορετικά στοιχεία παρά μόνο αυτά που έφερε ο σύζυγός της. Ο εξοστρακισμός της από τις κυβερνήσεις της Ελλάδας και της Δανίας δεν είχε αναφερθεί ποτέ επισήμως στις γαλλικές αρχές. Για να ικανοποιήσουμε τις θέσεις της Ελλάδος και της Δανίας, το διαβατήριο της δεν θα ανανεωνόταν στην λήξη του, αλλά δεν επιθυμούσαμε να αδικήσουμε τον πρίγκιπα Πέτρο ακυρώνοντας το αμέσως.
Όταν μετέφερα αυτές τις παρατηρήσεις στον Αβέρωφ έγινε έξαλλος. «Μα είναι μια κατάσκοπος» φώναζε. Οι μυστικές σας υπηρεσίες το γνωρίζουν πολύ καλά όπως και οι δικές μας. Αν το Υπουργείο Εξωτερικών σας, ζητήσει πληροφορίες από τις μυστικές υπηρεσίες της χώρας σας, αυτές θα το επιβεβαιώσουν. Οι κυβερνήσεις της Δανίας και της Ελλάδας δεν μπορούν να ανεχθούν αυτή η γυναίκα να «βολτάρει» μ΄αυτό το διαβατήριο που την διευκολύνει στις μυστικές αποστολές της. Απαιτούμε να αποσυρθεί αμέσως το διαβατήριό της και να αντικατασταθεί με ένα άλλο, στο οποίο δεν θα αναφέρεται ως βασιλική υψηλότητα ούτε ως πριγκίπισσα της Ελλάδας και της Δανίας. Επιπλέον εκτός από τους λανθασμένους τίτλους, πώς μπορεί η γαλλική κυβέρνηση να χορηγήσει ένα διπλωματικό διαβατήριο σε μία κατάσκοπο; Αφού οι ενέργειές σας δεν έφεραν αποτέλεσμα, θα αναθέσουμε στον Έλληνα Πρέσβη στο Παρίσι να ενημερώσει όλες τις αρμόδιες αρχές και ο Πρέσβης της Δανίας στη Γαλλία, επίσης θα λάβει παρόμοιες διαταγές».
Αγνοώ πως τελικά διευθετήθηκε αυτή η υπόθεση αλλά ευτυχώς δεν άκουσα πλέον κανέναν να αναφέρεται σε αυτήν …. ».
Παραθέτουμε ένα βίντεο με τον πρίγκιπα Πέτρο και την σύζυγό του Ειρήνη, στο Λονδίνο, το 1947.
Ο πρίγκιπας Πέτρος χώρισε ανεπισήμως την σύζυγό του και συνδέθηκε με μια Αγγλίδα, με την οποία έζησε στην Δανία τα τελευταία χρόνια της ζωής του. Ήταν πράγματι κατάσκοπος η Ειρήνη ή θύμα του ψυχρού πολέμου; Δεν θα το μάθουμε ποτέ.
Κείμενο : Τέπη Πιστοφίδου.
Ευχαριστούμε τον Κύριο Νίκο Παπακωνσταντίνου για τις συμβουλές του και την προσφορά της φωτογραφίας της πριγκίπισσας Ειρήνης από το περιοδικό «ΕΙΚΟΝΕΣ» όπως και την ιστορικό Μαρί- Κλοντ Ντιμέ για την πληροφόρηση σχετικά με το βιβλίο του Πρέσβη Girard de Charbonnières.
Share On Facebook
Tweet It
