Τα βασιλικά αυτοκίνητα στο Τατόι

Τα αυτοκίνητα που χρησιμοποιούσε η βασιλική οικογένεια έχουν κηρυχθεί με απόφαση ((ΦΕΚ 2615 Β) του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων (ΚΣΝΜ) του Υπουργείου Πολιτισμού ήδη από τον Μάιο του 2015 κινητά μνημεία. Σύμφωνα με την απόφαση τα 10 αυτοκίνητα που βρίσκονται στους στάβλους του κτήματος, χαρακτηρίζονται μνημεία «διότι πρόκειται για αντικείμενα ιδιαίτερης τεχνικής και καλλιτεχνικής αξίας, συνδεδεμένα με σημαντικά γεγονότα και θεσμούς της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, τα οποία εντάσσονται στο ίδιο ιστορικό σύνολο με τα υπόλοιπα κηρυγμένα μνημεία (κινητά και ακίνητα) του πρώην βασιλικού κτήματος Τατοΐου».

Η απόφαση αυτή ελήφθηκε μετά από πιέσεις του δραστήριου Συλλόγου Φίλων Κτήματος Τατοΐου. Ο Σύλλογος επισήμανε με δελτίο τύπου που στάλθηκε στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο το παράδοξο, της μη μέχρι τότε κήρυξης, των βασιλικών αυτοκινήτων ως μνημείων του κράτους. Η εκκρεμότητα αυτή ενείχε τον κίνδυνο ανά πάσα στιγμή το ελληνικό δημόσιο να προβεί στην εκποίηση των εν λόγω αυτοκινήτων. Πέρα από το θέμα αυτό, τα αυτοκίνητα δε θα μπορούσαν να αποτελέσουν μουσειακά εκθέματα αλλά και ούτε να τύχουν της φροντίδας του κράτους με αποτέλεσμα να συνεχίσουν να είναι παραδομένα στη φθορά του χρόνου. Βεβαίως από την κήρυξή τους έως και σήμερα δεν έχει γίνει απολύτως τίποτα για να συντηρηθούν και να τεθούν ξανά σε λειτουργία εξαιτίας της αδιαφορίας του εν λόγω Υπουργείου. Ο Σύλλογος Φίλων Κτήματος Τατοΐου είχε επισημάνει στο Υπουργείο Πολιτισμού ότι ήταν διατεθειμένος να αναλάβει το κόστος συντήρησής τους και της ασφαλούς αποθήκευσής τους αλλά δεν είχε λάβει καμία απολύτως απάντηση στο αίτημά του αυτό.

Τα 10 αυτά οχήματα είναι τα εξής:

-Μια μαύρη Rolls-Royce Phantom 3, κατασκευής 1939. Το όχημα έχει εισαχθεί από τη Μεγάλη Βρετανία και είναι δεξιοτίμονο.

-Μια σκούρα μπλε Rolls-Royce Silver Wraith, κατασκευής 1959. Το αυτοκίνητο έχει ανοιγόμενη οροφή και έχει τροποποιηθεί με την προσθήκη προστατευτικών από πλεξιγκλάς. Έχει ταυτοποιηθεί η χρήση του από τον βασιλιά Παύλο και το τέως βασιλικό ζεύγος Κωνσταντίνου-Αννας Μαρίας.

-Μια Rolls-Royce Silver Cloud 3, κατασκευής 1964. Χρώματος ασημί με μπλε οροφή και έχει επίσης ταυτοποιηθεί ότι χρησιμοποιούνταν από τον τέως βασιλιά Κωνσταντίνο σε δημόσιες εμφανίσεις.

-Μια Rolls-Royce Silver Cloud 3, κατασκευής 1965. Πρόκειται για μια κάμπριο λιμουζίνα, με χρώμα σκούρο μπλε με άσπρη οροφή.

-Δύο MG, μοντέλο TD του 1952. Πρόκειται για δύο διθέσια σπορ οχήματα (το ένα πράσινο και το άλλο κόκκινο), τα οποία κυκλοφόρησαν σε περιορισμένο αριθμό (30.000 οχήματα παγκοσμίως).

-Δύο Fiat 500 του 1959 (αμφότερα άσπρα και μπλε), με ψάθινα καθίσματα. Πρόκειται για ειδική κατασκευή, επίσης περιορισμένου αριθμού, που προορίζονταν για γήπεδα γκολφ.

-Δύο τρίκυκλα ηλεκτρικά οχήματα Victor Electric-Car, χρώματος γαλάζιου (άγνωστης ημερομηνίας παραγωγής). Χρησιμοποιούνταν για μικρές μετακινήσεις εντός του κτήματος Τατοΐου.

Χρονικό

Το 1996 όταν το Τατόι ήταν ακόμη ιδιοκτησία του βασιλέως Κωνσταντίνου, ο κύριος Ανδρέας Βρετός είχε την ευκαιρία να φωτογραφίσει τα αυτοκίνητα. Οι φωτογραφίες αυτές, που είχε την ευγενή καλοσύνη να μας τις παραχωρήσει, είναι πολύτιμες ως ιστορικά ντοκουμέντα. Ήδη οι φθορές της εγκατάλειψης είναι ορατές στις φωτογραφίες αυτές,  αφού ποντίκια  είχαν αρχίσει να τρώνε ό,τι ήταν από δέρμα, λάστιχο κλπ. Ο Κωνσταντίνος Κρόκος, άριστος τεχνίτης με εκπαιδεύσεις στο εργοστάσιο της Rolls Royce, και υπάλληλος των ανακτόρων επί 55 συνεχή έτη, επόπτευε ακόμα την συντήρηση των αυτοκινήτων.

 

 

Τα 10 αυτά αυτοκίνητα βρίσκονται σήμερα στο κτίριο του Βουστασίου κάτω από άθλιες συνθήκες ενώ κάποια άλλα (που δεν έχουν κηρυχθεί μνημεία) είναι πεταμένα στην αυλή του κτιρίου του εμφιαλωτηρίου καταπλακωμένα από τις στέγες των γκαράζ που τα φιλοξενούσαν. Στην ίδια άθλια κατάσταση βρίσκεται το τρακτέρ και το φορτηγό μάρκας Μercedes. H στέγη του γκαράζ του φορτηγού έχει καταρρεύσει πάνω στο όχημα, ενώ ασυνείδητοι έχουν αφαιρέσει όλο τον εξοπλισμό του καθώς και την μηχανή του.

 

 

Σε παρόμοια κατάσταση βρίσκονται και πάνω από 10 βασιλικές άμαξες στο χώρο του στάβλου Γεωργίου Α’ που παραμένει σφραγισμένος ήδη από το 1967 χωρίς κανείς να έχει εισέλθει στο κτίριο από την εποχή εκείνη. Και να σκεφτεί κανείς ότι οι άμαξες αυτές αποτελούν πραγματικά κομψοτεχνήματα ιδιαίτερης ιστορικής και αισθητικής αξίας. Η Ελλάδα παραμένει δυστυχώς η μοναδική Ευρωπαϊκή χώρα που χωρίς ίχνος ντροπής έχει αφήσει σημαντικά ιστορικά κειμήλια του Τατοΐου να σαπίζουν κάτω από άθλιες συνθήκες. Σε ποιο πολιτισμένο κράτος του πλανήτη όλα αυτά τα αντικείμενα δε θα ήταν εκτεθειμένα σε μεγάλα και λαμπερά μουσεία για να τα χαίρονται εκατομμύρια επισκέπτες που με τα χρήματά τους θα τους έδιναν ζωή και λάμψη?

 

 

Ευχαριστούμε θερμά τον κύριο Ανδρέα Βρετό για την παραχώρηση τόσο των φωτογραφιών όσο και πληροφοριών για τα βασιλικά αυτοκίνητα.