Του Ιωάννου Καστρινάκη
«…Τον Φεβρουάριο του 1898 έγινε μία απόπειρα εναντίον της ζωής του πατέρα μου. Βρισκόμουν μαζί του εκείνη τη στιγμή και την θυμάμαι σε κάθε της λεπτομέρεια. Πηγαίναμε με το αμάξι, ένα λαντώ, προς το Παλαιό Φάληρο κ’ επειδή έκανε λίγο κρύο εκείνη την ημέρα είχαμε κλείσει το μπροστινό μέρος. Ανεβαίναμε ένα μικρό λόφο με αργό ρυθμό, γιατί ο Πατέρας δεν επέτρεπε ποτέ στον αμαξά του να αναγκάζη τα άλογα να τρέχουν στον ανήφορο. Ξαφνικά ακούσαμε έναν πυροβολισμό. Τα άλογα τρόμαξαν. Θυμάμαι πως είπα στον πατέρα μου ότι δεν ήταν σωστό να επιτρέπωνται πυροβολισμοί τόσο κοντά στο δρόμο, γιατί κάποτε θα γινόταν κάποιο δυστύχημα, και, καθώς καθόμουν προς τη δεξιά πλευρά και είμαι πολύ μύωψ, έβαλα τα γυαλιά μου κ’ έσκυψα να δω τι συνέβαινε.
Με κατάπληξη είδα την κάννη ενός όπλου γυρισμένη κατ’ ευθείαν επάνω μας. Ο αμαξάς είχε ήδη μαστιγώσει τ’ άλογα κι ανεβαίναμε το λόφο με ταχύτητα. Έστρεψα προς τον πατέρα μου και του είπα: «Μας πυροβολούν». Θυμάμαι ότι καθώς τον εκοίταξα σκέφθηκα πως θα σκοτωνόμουνα και δεν θα τον ξανάβλεπα ποτέ. Οι πυροβολισμοί εξηκολούθησαν και, καθώς προχωρούσαμε, μπορέσαμε να διακρίνουμε δύο ανθρώπους όρθιους σ’ ένα χωράφι και σε απόσταση είκοσι βημάτων από μας να μας σκοπεύουν με τα όπλα τους. Στο καπέλο μου είχα ένα φιόγκο από κόκκινο βελούδο και ο πατέρας μου σκέφθηκε πως τους διευκόλυνε την σκόπευση. Σηκώθηκε με ηρεμία και, βάζοντας το χέρι του γύρω από τον λαιμό μου, με ανάγκασε να καθήσω κάτω. Με το άλλο του χέρι τους εκούνησε απειλητικά το μπαστούνι του. Καθώς περνούσαμε από μπροστά τους πήδησαν και οι δύο στον δρόμο πάνω από ένα μικρό χαντάκι που χώριζε τον δρόμο απ’ το χωράφι. Γονάτισαν στο έδαφος κ’ έριξαν για έβδομη φορά. Εν τω μεταξύ εγώ επάλευα με τον πατέρα μου. Ήθελα να δω τι συνέβαινε. Μέσα σ’ ένα δευτερόλεπτο εξαφανισθήκαμε σε σύννεφα καπνού, και οι δύο άνδρες έφυγαν τρέχοντας για να σωθούν. Ο αμαξάς έβριζε συνεχώς, αλλ’ ούτε για μια στιγμή έχασε την ψυχραιμία του. Ο υπηρέτης που καθότανε δίπλα του είχε τραυματισθή στο πόδι, επίσης ετραυματίσθηκαν ελαφρά στον μηρό και τα δύο άλογα. Μόλις εφθάσαμε στην κορυφή του ανήφορου ο Πατέρας διέταξε να πάμε σιγά και μ’ ερώτησε ήρεμα αν πράγματι επρόκειτο για απόπειρα δολοφονίας!
Τραβήξαμε ήσυχα για το Παλάτι, όπου εφθάσαμε σώοι και αβλαβείς. Κάποιος είχε ειδοποιήσει τον αδελφό μου Γεώργιο, που βρισκόταν στο σπίτι εκείνη την ημέρα, λέγοντάς του πως μας συνέβη ένα ατύχημα. Έφθασε τρέχοντας στα Ανάκτορα τη στιγμή ακριβώς που μετεφέρετο ο τραυματισμένος υπηρέτης. Καθώς μας είδε, τον Πατέρα και εμένα, να μιλάμε ψύχραιμα για την περιπέτεια μας, αμέσως καθησύχασε…»
Έτσι περιγράφει η πριγκίπισσα Μαρία, κόρη του βασιλέως Γεωργίου, την απόπειρα δολοφονίας του πατέρα της το απόγευμα της 14ης Φεβρουαρίου 1898 κοντά στη θέση Ανάλατος, σημερινό Άγιο Σώστη, στη λεωφόρο Συγγρού στο βιβλίο της «ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΟΠΑΙΔΟΣ ΜΑΡΙΑΣ 1883-1933» έκδοσης 1951. Για την ιστορία οι δράστες της επίθεσης αφού τράπηκαν σε φυγή, συνελήφθησαν την επόμενη μέρα. Ήταν δύο: ο δημοτικός υπάλληλος Γεώργιος Καρδίτσης, που είχε πολεμήσει ως εθελοντής στην Κρήτη και ο Ιωάννης Γεωργίου από τη Μακεδονία. Και οι δυο τους δεν είχαν απασχολήσει στο παρελθόν τη Χωροφυλακή και υποστήριξαν ότι θέλησαν να σκοτώσουν τον βασιλιά γιατί ήταν ο αίτιος της ήττας του ατυχή πολέμου του 1897. Αμέσως κυκλοφόρησαν φήμες ότι η απόπειρα ήταν σκηνοθετημένη για να κερδίσει ο βασιλιάς τη συμπάθεια του λαού. Την άποψη υποστήριξε και μερίδα του Τύπου, με αποτέλεσμα να διωχθεί δικαστικά ο εκδότης της εφημερίδας «Καιροί», Πέτρος Κανελλίδης. Η δίκη έγινε στις 19 Μαρτίου 1898. Ο Καρδίτσης, που ήταν ο κύριος αυτουργός της απόπειρας, υποστήριξε στην απολογία του: «…Ο Τύπος και ολόκληρος η κοινή γνώμη εγνώριζε και έλεγεν ότι ο βασιλεύς και οι υπουργοί του ήσαν αίτιοι του επαισχύντου πολέμου… Απεφάσισα να εκδικήσω την προσβληθείσαν τιμήν της πατρίδος μου και δια τούτο εξετέλεσα την πράξιν…» Οι δύο κατηγορούμενοι καταδικάσθηκαν σε θάνατο, απόφαση που κρίθηκε πολύ αυστηρή. Ο βασιλιάς δεν απένειμε χάρη στους δύο μελλοθανάτους, λόγω των φημών για σκηνοθετημένη απόπειρα και η ποινή εκτελέστηκε στις 27 Απριλίου 1898 στις φυλακές του Παλαμηδίου.
Ας δούμε όμως πως παρουσιάστηκε στον διεθνή τύπο η απόπειρα δολοφονίας κατά του Βασιλέως Γεωργίου του Α’ μέσα από τις περιγραφές των συντακτών και τις απεικονίσεις εξαιρετικών ολοσέλιδων λιθογραφιών της εποχής εκείνης:
LE PETIT JOURNAL (No 382 / 13 ΜΑΡΤΙΟΥ 1898)
ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ.
Ορίστε μια απόπειρα δολοφονίας που γύρισε εντελώς εναντίον της πρόθεσης των δραστών. Ο Καρδίτσης και οι συνεργάτες του θέλησαν να κάνουν κακό στον βασιλιά και τελικά στην πραγματικότητα του έκαναν το πιο μεγάλο καλό. Τα σύγχρονα έθνη τελικώς συγχωρούν δύσκολα τους βασιλείς, οι οποίοι κατά τη διάρκεια της βασιλείας τους ηττήθηκαν. Χωρίς να είναι σοβαρά απειλούμενη η ζωή του Βασιλέως Γεωργίου, ήταν αρκετά εκτεθειμένη. Κακούργοι στόχευσαν εναντίον το, αστόχησαν και ορίστε που όλος ο λαός τον επευφημεί και συσφίγγεται γύρω του με περισσότερη στοργή από ποτέ. Σε καμιά στιγμή της βασιλείας του δεν ήταν τόσο έντονη. Το ηθικό δίδαγμα είναι πως οι πολιτικοί δολοφόνοι είναι πάντα εγκληματίες και τις περισσότερες φορές ηλίθιοι.
Ο βασιλιάς επέστρεφε από το Φάληρο με την άμαξα, συνοδευόμενος από την κόρη του, τη γεμάτη χάρη πριγκίπισσα Μαρία, όταν μια εκπυρσοκρότηση όπλου αντήχησε. Ο βασιλιάς αμέσως σηκώθηκε όρθιος και μπήκε μπροστά από την κόρη του για να την προστατέψει. Αυτό ήταν πολύ συγκινητικό. Είμαι βέβαιος εντούτοις πως ο βασιλιάς έκρινε πολύ φυσικό να θέσει την καρδιά του ως ασπίδα για το παιδί του. Πολύς κόσμος δεν θα διέθετε την ψυχραιμία να συμπεριφερθεί με αυτόν τον τρόπο. Συγχαίρουμε εγκαρδίως τον βασιλέα που διέφυγε του κινδύνου που τον απειλούσε. Ελάχιστοι αρχηγοί κρατών είναι τόσο συμπαθητικοί. Είναι ο γιος του βασιλιά της Δανίας, ο θείος του Αυτοκράτορα της Ρωσίας. Αγαπάει υπερβολικά τη χώρα μας (Γαλλία) την οποία επισκέπτεται συχνά. Είναι φίλος μας από τη γέννηση του και από τα γούστα του.
LE PETIT PARISIEN ( No 475 / 13 ΜΑΡΤΙΟΥ 1898)
Η ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ.
Ο Βασιλιάς της Ελλάδος, Γεώργιος Α’, υπήρξε θύμα απόπειρας δολοφονίας. Πήγαινε βόλτα με την άμαξα μαζί με την κόρη του πριγκίπισσα Μαρία, σε μια οδό που είχε στην άκρη μια τάφρο. Ξαφνικά από αυτήν την τάφρο, άντρες πρόβαλαν οπλισμένοι με τουφέκια. Πυροβόλησαν προς την άμαξα, αλλά οι ιππείς μαστίγωσαν δυνατά τα άλογα και ο βασιλιάς δε χτυπήθηκε. Μια σφαίρα τραυμάτισε ελαφρά έναν από τους υπηρέτες. Με το που αντιλήφθηκε τους εγκληματίες ο Βασιλιάς σηκώθηκε για να προστατέψει με το σώμα του την πριγκίπισσα Μαρία και κραδαίνοντας το μπαστούνι του φώναξε: » Άθλιοι φύγετε».
Δεν μπορούμε να εξηγήσουμε πως καμιά από τις σφαίρες δεν τον πέτυχε. Οι εγκληματίες βρισκόντουσαν δέκα με δώδεκα μέτρα απόσταση από την άμαξα όταν πυροβόλησαν. Μετά διέφυγαν. Μόνο μετά από δύο μέρες ο κύριος υπαίτιος συνελήφθη. Είναι ένας άνδρας ονομαζόμενος Καρδίτσης, κατώτερος δημοτικός υπάλληλος στο Δήμο της Αθήνας. Είχε μαζί του δύο συνεργούς, εκ των οποίων ο ένας που ονομαζόταν Γιώργης επίσης συνελήφθη.
Ο Καρδίτσης δήλωσε πως το σχέδιο του ήταν να σκοτώσει τους αμαξάδες και τα άλογα και να πραγματοποιήσει τη δολοφονία του βασιλιά κάνοντας χρήση πιστολιών μεγάλου διαμετρήματος, τα οποία οι συνεργάτες του και αυτός έφεραν πάνω τους. Αν ο Γιώργης ήταν πιο ψύχραιμος, η απόπειρα θα είχε πετύχει. Αλλά βλέποντας τον βασιλιά να σηκώνεται, δείλιασε, το χέρι του έτρεμε και δεν μπόρεσε να στοχεύσει σωστά. Υποθέτουμε πως οι εγκληματίες ήταν μέλη μιας μυστικής οργάνωσης που δημιουργήθηκε από την εποχή του ελληνοτουρκικού πολέμου και που είχε αποφασίσει το θάνατο του Βασιλέως Γεωργίου. Φημολογείται πως ο βασιλιάς ήταν ενημερωμένος από ανώνυμα γράμματα για τη συνωμοσία εναντίον του. Εντός αυτών των γραμμάτων, επιβεβαιώνεται πως το όνομα του Καρδίτση είχε πολλές φορές επαναληφθεί. Αλλά ο βασιλιάς ποτέ δεν έδωσε προσοχή στις συμβουλές που του έδιναν και συνέχιζε να κάνει καθημερινούς περιπάτους. Στην τοποθεσία όπου η απόπειρα έλαβε χώρα ο Γεώργιος συνήθιζε να κατεβαίνει από την άμαξα και να περπατάει. Την ημέρα της ενέδρας, αισθανόμενος κουρασμένος παρέμεινε στην άμαξα. Με το που μαθεύτηκε η απόπειρα ο Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας έστειλε στον Βασιλέα της Ελλάδος ένα τηλεγράφημα με θερμά συγχαρητήρια. Ο Βασιλιάς τον ευχαρίστησε επίσης με πολύ συγκινητικά λόγια.
LE PROGRES ILLUSTRE (No 377 / 06 MAΡTIOY 1898)
ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ.
Το Σάββατο 26 Φεβρουαρίου, στις πέντε περίπου το απόγεμα, ενώ ο βασιλέας Γεώργιος της Ελλάδος γυρνούσε από το Φάληρο, επιστρέφοντας στην Αθήνα με την άμαξα του, μαζί με την κόρη του πριγκίπισσα Μαρία, δύο άτομα που ήταν κρυμμένα μέσα στην τάφρο που ήταν παράλληλη με το δρόμο, πυροβόλησαν με πολεμικά τυφέκια εναντίον του βασιλικού πληρώματος. Έπεσαν επτά συνεχόμενοι πυροβολισμοί που δε μπόρεσαν να πετύχουν τον βασιλέα αλλά τραυματίστηκε στο πόδι ο συν αμαξάς. Το νέο αυτής της απόπειρας μαθεύτηκε στην Αθήνα με μεγάλη αγανάκτηση και ο Βασιλέας δέχτηκε από το λαό του αλλά και από το εξωτερικό πολλές εκδηλώσεις συμπάθειας. Δύο από τους αυτουργούς της απόπειρας, ονομαζόμενοι Καρδίτσης και Ιωάννης Γιώργης, καλούμενος Κυριάτος, συνελήφθησαν. Αρνούνται να αποκαλύψουν τους συνεργάτες τους.
LA FRANCE ILLUSTREE (No 1215 / 12 MAΡΤΙΟΥ 1898)
Η ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ.
Ήταν πέντε και μισή. Η Μεγαλειότητα του, ο βασιλιάς Γεώργιος της Ελλάδος, επέστρεφε μέσα σε μια ξεσκέπαστη άμαξα από τη συνηθισμένη του βόλτα στο Παλαιό Φάληρο. Ήταν συνοδευόμενος από την πριγκίπισσα Μαρία. Η πριγκίπισσα Μαρία είναι είκοσι δύο ετών. Είναι το τέταρτο παιδί του βασιλέως και αρραβωνιαστικιά του Μεγάλου Δούκα Γεωργίου της Ρωσίας. Δύο άγνωστοι κρυμμένοι μέσα σε μια τάφρο του δρόμου, εμφανίστηκαν και πυροβόλησαν έξι φορές εναντίον του βασιλικού στόχου. Ο βασιλιάς σηκώθηκε για να σκεπάσει με το σώμα του την πριγκίπισσα Μαρία. Μόνο ο συνοδός του αμαξά κοντά στον αμαξηλάτη, τραυματίστηκε στη γάμπα.
Οι δολοφόνοι συνελήφθησαν και στην Ευρώπη όπως και στην Ελλάδα το αίσθημα γενικής αγανάκτησης ήταν μεγάλο. Ο Μητροπολίτης τέλεσε αμέσως, μέσα στο παρεκκλήσιο του παλατιού Θεία Ευχαριστία για τη θαυματουργή σωτηρία του Βασιλέως. Η Βασίλισσα γονυπετής κατά τη διάρκεια της δοξολογίας έκλαιγε με άφθονα δάκρυα. Είμαστε ευτυχείς που μπορούμε να ανανεώσουμε την έκφραση της εκτίμησής μας στην τόσο καλή και φιλάνθρωπο βασίλισσα Όλγα, στην οποία η Αθήνα της οφείλει τη Σχολή Νοσοκόμων και το πρώτο της νοσοκομείο, τον «Ευαγγελισμό». Την επόμενη ημέρα αυτής της ειδεχθούς απόπειρας – καθώς τα συλλυπητήρια και τα συγχαρητήρια κατεύθαναν από όλες τις Βασιλικές Αυλές της Ευρώπης-, μία δοξολογία έλαβε χώρα στη Μητρόπολη παρουσία της Βασιλικής οικογένειας. Ένα πλήθος πυκνό σπρωχνόταν στα πέριξ της Μητρόπολης και σε όλη τη διαδρομή της βασιλικής ακολουθίας ενθουσιώδεις και παρατεταμένες επευφημίες συνόδευαν τον βασιλιά Γεώργιο και την οικογένειά του. Αυτή η απόπειρα δεν πέτυχε παρά να αφυπνίσει τη δημοτικότητα και να αναζωογονήσει τη συμπάθεια προς όφελος της Μεγαλειότητας του, τον βασιλέα Γεώργιο και επικροτούμε το αποτέλεσμα με όλες μας τις δυνάμεις και με όλη μας την καρδιά.
L’ ILLUSTRATION (No 2872 / 12 ΜΑΡΤΙΟΥ 1898)
Η AΠΟΠΕΙΡΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ.
Ένας από τους ιχνογράφους μας μπόρεσε να ανασυστήσει πολύ πιστά, βασιζόμενος σε αυθεντικά ντοκουμέντα που λάβαμε από τον ανταποκριτή μας στην Αθήνα, τη σκηνή της απόπειρας που διαπράχθηκε κατά του βασιλέως της Ελλάδος στις 26 Φεβρουαρίου. Ήταν πέντε η ώρα το απόγεμα. Ο Γεώργιος Α΄ επέστρεφε από το Φάληρο με ξεσκέπαστη άμαξα μαζί με την πριγκίπισσα Μαρία, την κόρη του. Οι περιπατητές καθώς πλησίασαν στην τοποθεσία όπου διακρινόταν στο βάθος ο λόφος που είχε ανυψωθεί το μνημείο του Φιλοπάππου, δύο άτομα, κρυμμένα σε μια τάφρο επιτέθηκαν ξαφνικά μπροστά στην άμαξα, οπλισμένοι με τυφέκια. Καθώς ένας από τους επιτιθέμενους όρθιος φώναζε «Σταματήστε Μεγαλειώτατε» ο βασιλιάς σηκώθηκε βιαστικά προστατεύοντας με το σώμα του την πριγκίπισσα Μαρία και κραδαίνοντας το μπαστούνι του διέταξε τους άνδρες του να απομακρυνθούν. Ο άλλος επιτιθέμενος καθισμένος στα γόνατα στο δρόμο ακουμπώντας στον ώμο του το όπλο, σκόπευε τον βασιλέα. Έπεσαν δύο πυροβολισμοί αλλά παρόλο που η απόσταση ήταν μόνο είκοσι βήματα ο δολοφόνος, του οποίου το χέρι έτρεμε, δεν πέτυχε το στόχο του. Η μία από τις σφαίρες χτύπησε, όχι σοβαρά, ένα από τα άλογα. Η δεύτερη πέτυχε ελαφρά στη γάμπα έναν αμαξά – συνοδό. Ο αρχιαμαξάς σήκωσε τα ζώα του, τα οποία άρχισαν να καλπάζουν καθώς μια σειρά από σφαίρες αντηχούσαν πίσω από τη βασιλική ακολουθία. Μέχρι τώρα η αστυνομία δεν κατόρθωσε να συλλάβει παρά μόνο έναν από τους αυτουργούς της απόπειρας. Είναι ένας ονομαζόμενος Καρδίτσης, παλαιός υπαξιωματικός, κατώτερος υπάλληλος στο Δημαρχείο Αθηνών.
(Όλες οι εφημερίδες προέρχονται από το ιδιωτικό αρχείο του κ. Ιωάννη Καστρινάκη)
Share On Facebook
Tweet It
