Οι Έλληνες βασιλείς σε εγκυκλοπαιδικό χάρτη

Του Ιωάννη Καστρινάκη

To 1962 εκδόθηκε στις ΗΠΑ ένας εγκυκλοπαιδικός χάρτης της Ελλάδας υπό τον τίτλο “ENCYCLOPEDIC MAP OF GREECE by HELLENIC PICTORIAL CARTOGRAPHY”, από τον ελληνοαμερικανικό οίκο των αδερφών VARVATIS. O χάρτης αυτός, διαστάσεων 69 Χ 57 εκατοστών, απεικονίζει τον γεωγραφικό χώρο της Ελλάδας και της Κύπρου δίνοντας πληθώρα πληροφοριών για την ιστορία και τον πολιτισμό της χώρας μας. Με πολύ λεπτομέρεια και αρκετά εικονογραφημένος περιέχει σκίτσα που σχετίζονται με την ελληνική ιστορία, τον πολιτισμό και την οικονομική δραστηριότητα από την αρχαιότητα έως την περίοδο έκδοσης του χάρτη, την δεκαετία του ’60. Οι πληροφορίες είναι γραμμένες τόσο στην ελληνική όσο και στην αγγλική γλώσσα.

Τα γεωγραφικά χαρακτηριστικά της χώρας μας (βουνά, ποτάμια, λίμνες κ.λ.π) αναμιγνύονται με ιστορικά μνημεία (αρχαίους ναούς, μοναστήρια, κάστρα, θέατρα), καθώς και με την οικονομική δραστηριότητα και την παραγωγή (γεωργία, κτηνοτροφία, αλιεία). Στον χάρτη δεσπόζουν οι προτομές σημαντικών προσωπικοτήτων από την αρχαιότητα έως την σύγχρονη εποχή οι οποίες απεικονίζονται στον τόπο καταγωγής τους ή στον τόπο όπου έδρασαν, συνοδευόμενες με της χρονολογίες γέννησης και θανάτου τους. Προσωπικότητες πολιτικές, στρατιωτικές, θρησκευτικές αλλά και των γραμμάτων, των τεχνών και της πνευματικής διανόησης συνθέτουν το παζλ των πληροφοριών. Ακόμα και οι μύθοι της αρχαιότητας περιπλέκονται με ιστορικά γεγονότα, μάχες και ναυμαχίες. Στην δε θαλάσσια περιοχή του χάρτη απεικονίζονται οι ελληνικοί παραδοσιακοί χοροί ενώ στο κέντρο του υπάρχει η μορφή του τότε προέδρου των ΗΠΑ Κένεντυ, στον οποίο είναι αφιερωμένος ο χάρτης όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται.

Στον χάρτη δεν ήταν δυνατό να λείπουν και οι Έλληνες βασιλείς. Στο υπόμνημα του χάρτη, στην επικεφαλίδα, παρουσιάζονται οι τότε βασιλείς του ελληνικού κράτους, ο Παύλος και η Φρειδερίκη, ανάμεσα στον ελληνικό βασιλικό θυρεό και ελληνικές σημαίες, τα σύμβολα του έθνους (εικ. 1)

Ο βασιλεύς Γεώργιος Α’ εικονογραφείται στην πόλη της Θεσσαλονίκης. Εκεί όπου βρήκε μαρτυρικό θάνατο στις 5 Μαρτίου 1913, έχοντας εγκατασταθεί πριν λίγους μήνες στην πρόσφατα απελευθερωμένη πόλη, κατά τον Α΄ βαλκανικό πόλεμο, για να εδραιώσει την ελληνική κυριαρχία και να βρίσκεται κοντά στα μέτωπα του πολέμου (εικ. 2)

Ο βασιλεύς Κωνσταντίνος Α’ παρουσιάζεται στα Ιωάννινα ως διάδοχος. Εκεί όπου το Φεβρουάριο του 1913 ανέλαβε τη διοίκηση της στρατιάς της Ηπείρου όπου υπό την αρχηγία και καθοδήγησή του ο ελληνικός στρατός εκπόρθησε τα οχυρά του Μπιζανίου και απελευθέρωσε την πρωτεύουσα της Ηπείρου (εικ.3).

Τέλος ο Βασιλεύς Γεώργιος Β’ εικονογραφείται στην ορεινή περιοχή της Πίνδου, στην Ήπειρο στα ελληνοαλβανικά σύνορα. Εκεί όπου το 1940-41 γράφτηκε το Βορειοηπειρωτικό έπος, η απόκρουση και εκδίωξη των Ιταλών εισβολέων καθώς και η απελευθέρωση της Βορείου Ηπείρου. Ήταν ο αρχηγός του ελληνικού κράτους όπου σε άρτια συνεργασία με την πολιτικοστρατιωτική ηγεσία εκείνης της εποχής δημιούργησαν ένα άθλο που έκανε την υφήλιο να δοξάσει την Ελλάδα (εικ.4).

 

Ευχαριστούμε τον κύριο Καστρινάκη για την συνεργασία.

Φωτογραφίες εγκυκλοπαιδικού χάρτη από την ιδιωτική συλλογή του κυρίου Καστρινάκη.