Πριν λίγο καιρό ολοκληρώθηκε η εκκένωση του Στάβλου του Γεωργίου Α΄στο Βασιλικό Κτήμα Τατοΐου. Οι δώδεκα βασιλικές άμαξες που ήσαν πραγματικά θαμμένες για πολλές δεκαετίες εκεί, μεταφέρθηκαν στο νέο τους αποθηκευτικό χώρο με σκοπό να συντηρηθούν και να αξιοποιηθούν ως μουσειακά αντικείμενα.
Στην μνήμη πολλών Ελλήνων υπάρχουν οι φωτογραφίες της άμαξας από τους γάμους της πριγκίπισσας Σοφίας με τον Χουάν – Κάρλος, πρίγκιπα των Αστουριών και επίδοξο διάδοχο του ισπανικού θρόνου, που τελέστηκαν στην Αθήνα στις 14 Μαΐου 1962.
Η δεύτερη – και τελευταία – χρησιμοποίηση βασιλικών αμαξών, που οι περισσότεροι επίσης έχουμε δει σε φωτογραφίες, είναι στους γάμους του βασιλιά Κωνσταντίνου Β΄με την πριγκίπισσα Άννα-Μαρία της Δανίας , που τελέστηκαν επίσης στην Αθήνα στις 18 Σεπτεμβρίου 1964.
Πάνω φωτογραφίες: Η αναχώρηση του βασιλιά Κωνσταντίνου Β΄ συνοδευόμενος από την μητέρα του βασίλισσα μητέρα Φρειδερίκη από τα ανάκτορα προς την Μητρόπολη με ανοιχτή άμαξα.
Πάνω φωτογραφία: Ο βασιλιάς της Δανίας, Φρειδερίκος συνοδεύει την κόρη του, πριγκίπισσα Άννα-Μαρία, με ανοιχτή άμαξα προς την Μητρόπολη για την τέλεση των γάμων της με τον βασιλιά Κωνσταντίνο Β΄των Ελλήνων.
Πάνω φωτογραφία: Οι νεόνυμφοι βασιλείς της Ελλάδος Κωνσταντίνος Β΄και Άννα-Μαρία διασχίζουν τους δρόμους των Αθηνών μετά την τέλεση των γάμων τους με ανοιχτό Ascot Landau.
Σ’ αυτό το άρθρο μας θα ιχνηλατήσουμε μέσω φωτογραφιών, παλαιότερες χρήσεις των βασιλικών αμαξών της βασιλικής οικογένειας, σε ιδιωτικές περιστάσεις, στους παλαιότερους γάμους μελών της βασιλικής οικογένειας, και τέλος στο μουσείο Γεωργίου Α΄που είχε δημιουργηθεί στα Παλαιά Ανάκτορα.
Βασιλιάς Γεώργιος Α΄και βασίλισσα Όλγα
Πάνω φωτογραφία: Ο Βασιλιάς Γεώργιος Α’ συνοδευόμενος από την βασίλισσα Όλγα και την αδερφή του, βασίλισσα Αλεξάνδρα του Ηνωμένου Βασιλείου, με ανοιχτή άμαξα τύπου landeau , διασχίζουν τους δρόμους των Αθηνών σε επίσημη βασιλική πομπή. Φωτογραφία: Ιδιωτική συλλογή του κυρίου Νίκου Παπακωνσταντίνου.
Η βασιλική οικογένεια προτιμούσε την χρήση ανοιχτών βασιλικών αμαξών την εποχή του Γεωργίου Α΄. Με αυτόν τον τρόπο η επικοινωνία της με τον λαό ήταν πιο άμεση. Βέβαια για τα ίδια τα μέλη της βασιλικής οικογένειας δεν ήταν πάντα ευχάριστο. Ο έντονος ήλιος της Αθήνας πολλές φορές ανάγκαζε τα γυναικεία μέλη της οικογένειας να χρησιμοποιήσουν ομπρελίνα για να προστατευθούν απ’ αυτόν.
Πάνω φωτογραφία: Βασιλική άμαξα στους δρόμους της Αθήνας το 1907. Χαρακτηριστικό της φωτογραφίας είναι η χρήση των ομπρελίνων από τις κυρίες. Φωτογραφία: Ιδιωτική συλλογή του κυρίου Νίκου Παπακωνσταντίνου
Οι βόλτες με άμαξα ήταν το αγαπημένο μέσον μετακίνησης του βασιλέως Γεωργίου Α΄ ακόμη και όταν έκαναν την εμφάνισή τους τα πρώτα αυτοκίνητα. Το Παλαιό Φάληρο, η λόφοι του Γουδή, ήταν τα αγαπημένα του μέρη τα οποία επισκεπτόταν πολύ συχνά χωρίς επίσημη συνοδεία. Όταν έφτανε στον προορισμό του κατέβαινε και έκανε μοναχικούς περιπάτους απολαμβάνοντας τα λεπτά αρώματα του αττικού αέρα. Ο βασιλιάς φρόντιζε να είναι σε καλή φυσική κατάσταση, κάνοντας μακρινούς περιπάτους όταν τα βασιλικά του καθήκοντα του το επέτρεπαν, αλλά πρόσεχε επίσης και την διατροφή του. Η άμαξα που χρησιμοποιούσε στην καθημερινότητά του ήταν απλή, δεν διέφερε σε τίποτα από αυτή ενός άλλου Έλληνος αστού. Τις επιπτώσεις της συνήθειάς του να κάνει μακρινές βόλτες με ανοιχτή άμαξα, συνοδευόμενος μόνο απ’ ένα άτομο υπεύθυνο της ασφάλειάς του, τις αντιμετώπισε στις 14 Φεβρουαρίου 1898. Εκείνη την ημέρα επέστρεφε από βόλτα στο Παλαιό Φάληρο μαζί με την αγαπημένη του κόρη Μαρία. Ξαφνικά δέχθηκε δολοφονική επίθεση στη θέση «Ανάλατος» στην Λεωφόρο Συγγρού. Σώθηκαν ως εκ θαύματος και οι δύο. Δυστυχώς η επόμενη απόπειρα δολοφονίας του, μερικά χρόνια αργότερα στην Θεσσαλονίκη, ήταν επιτυχής…
Πάνω φωτογραφία: Η απόπειρα δολοφονίας κατά του βασιλέως Γεωργίου Α΄από το περιοδικό» L’ Illustration» . Ιδιωτική Συλλογή του κυρίου Ιωάννη Καστρινάκη
Γάμοι διαδόχου Κωνσταντίνου με την πριγκίπισσα Σοφία της Πρωσίας
Πάνω φωτογραφία: Η επίσημη βασιλική κλειστή άμαξα έξω από την Μητρόπολη των Αθηνών στους γάμους του διαδόχου Κωνσταντίνου με την πριγκίπισσα Σοφία της Πρωσίας. Φωτογραφία του Ιωάννη Λαμπάκη.
Οι πρώτοι γάμοι που έγιναν στην Ελλάδα μέλους της βασιλικής οικογένειας, είναι του διαδόχου Κωνσταντίνου. Το 1888 αναγγέλθηκαν οι αρραβώνες του με την πριγκίπισσα Σοφία της Πρωσίας, αδερφή του Γερμανού αυτοκράτορα Γουλιέλμου Β΄, κόρη του αυτοκράτορα Φρειδερίκου και της αυτοκράτειρας Βικτωρίας, που ήταν η πρωτότοκη κόρη της βασίλισσας Βικτωρίας του Ηνωμένου Βασιλείου.
Πάνω φωτογραφία: Η αυτοκράτειρα Φρειδερίκου, γεννημένη πριγκίπισσα Βικτωρία του Ηνωμένου Βασιλείου και Βασιλική Πριγκίπισσα από το 1841, ήταν η μητέρα της πριγκίπισσας Σοφίας. Διέθετε εξαιρετική μόρφωση και λάτρευε την Ελλάδα και τον αρχαίο πολιτισμό.
Πάνω φωτογραφίες: Ο διάδοχος Κωνσταντίνος και η πριγκίπισσα Σοφία της Πρωσίας την εποχή των αρραβώνων τους το 1888. Η Σοφία είναι ντυμένη στα μαύρα λόγω του πρόσφατου θανάτου του πατέρα της, του Γερμανού αυτοκράτορα Φρειδερίκου Γ’ (1831-1888).
Οι γάμοι τους τελέστηκαν στις 15 Οκτωβρίου 1889 στην Αθήνα. Το γεγονός είχε για τον ελληνικό λαό τεράστια σημασία, γιατί ήταν ο πρώτος Έλληνας πρίγκιπας και διάδοχος του θρόνου, που είχε γεννηθεί και ανατραφεί στην Ελλάδα. Επίσης το γεγονός ότι η νύφη ήταν αδερφή του κάιζερ, προσέδιδε μεγάλη αίγλη στη νέα δυναστεία, σε μία εποχή που οι Γερμανοί δεν είχαν δημιουργήσει ακόμη αντιπάθειες στον τόπο μας. Η μέλλουσα βασίλισσα ανήκε στο προτεσταντικό δόγμα, αλλά είχε δηλώσει ότι γρήγορα θ’ ασπαζόταν την Ορθοδοξία. Όταν η Σοφία έγινε ορθόδοξη, ο κάιζερ θύμωσε με την απόφασή της αυτή και της απαγόρευσε για τρία χρόνια να πατήσει το πόδι της στην Γερμανία. Οι γάμοι της με τον διάδοχο Κωνσταντίνο τελέστηκαν σύμφωνα και με τα δύο δόγματα.
Πάνω φωτογραφία: Η αψίδα που κατασκευάστηκε για τους γάμους του διαδόχου Κωσνταντίνου με την πριγκίπισσα Σοφία της Πρωσίας στην πλατεία Συντάγματος. Σ’ αυτήν την αψίδα υπήρχε η επιγραφή:«Ο Δήμος των Αθηναίων και αι συντεχνίαι την πόλεως Χαίρειν». Φωτογραφία Ιωάννου Λαμπάκη
Την εποχή εκείνη ο ελληνικός λαός πίστευε στη Μεγάλη Ιδέα και το όνομα Κωνσταντίνος αποτελούσε ένα σύμβολο για τον κόσμο. Γι’ αυτό η πρωτεύουσα έκανε μεγάλη υποδοχή και είχαν γίνει λαμπρές προετοιμασίες. Δύο μεγάλες ξύλινες εξέδρες είχαν στηθεί στην πλατεία του Συντάγματος για να μπορέσει ο κόσμος να παρακολουθήσει καλύτερα την πομπή που θα έφευγε από τα Βασιλικά Ανάκτορα, την σημερινή Βουλή, και θα κατευθυνόταν προς την Μητρόπολη. Επίσης στην Ακρόπολη και στο Πεδίο του Άρεως είχαν τοποθετηθεί εγκαταστάσεις για πυροτεχνήματα. Ήταν φυσικό οι υψηλοί ξένοι να μην χωρούν στα Παλαιά Ανάκτορα και γι’ αυτό, εκτός από τους συγγενείς των Βασιλέων, πολλοί φιλοξενήθηκαν σε αρχοντικά ευπόρων Αθηναίων, ιδίως σ’ αυτών που βρισκόντουσαν κοντά στα Ανάκτορα, όπως του Ανδρέα Συγγρού και του Στέφανου Ψύχα.
Πάνω φωτογραφία: Ειδικά για την τέλεση των γάμων είχαν κατασκευαστεί δύο μεγάλες αψίδες. Η μία ήταν στην οδό Σταδίου, πριν το υπουργείο Οικονομικών, και η άλλη στην πλατεία Συντάγματος. Και οι δύο στις προσόψεις τους έφεραν με χρυσά γράμματα ευχές για τους μελλονύμφους, οι οποίοι θα περνούσαν κάτω από αυτές με την νυφική άμαξα. Μετά την τέλεση των γάμων κατεδαφίστηκαν.
Η χρυσοποίκιλτη άμαξα, που μετέφερε στους νεονύμφους, είχε παραγγελθεί (μαζί με άλλες πέντε) από τους οργανωτές της επίσημης εισόδου του κόμητος του Σαμπόρ (εγγονό του βασιλέως Καρόλου Ι΄της Γαλλίας), στο Παρίσι το 1773, και προοριζόταν για την στέψη του ως βασιλιά της Γαλλίας. Ο κόμης του Σαμπόρ τελικώς δεν στέφτηκε ποτέ βασιλιάς της Γαλλίας, οπότε η άμαξα έμεινε αχρησιμοποίητη. Μετά τον θάνατο του δούκα του Σαμπόρ το 1883, η άμαξα αγοράστηκε από τον βασιλιά των Ελλήνων Γεώργιο Α΄.
Πάνω φωτογραφία: Η αψίδα της οδού Ερμού έγραφε: «Ο Δήμος Αθηναίων Και αι συντεχνίαι της πόλεως Κωνστνατίνω και Σοφία επ’ αγαθώ του Ελληνικού Λαού συζευχθείσιν Ευδαμονείν». Η πρώτη πρόσοψις στην οδό Σταδίου έφερε την λέξιν «Ευτύχει». Στην άλλη πρόσοψη έγραφε: «Καλώς ήλθες». Φωτογραφία: Ιωάννου Λαμπάκη.
Για την μεταφορά, από τα Ανάκτορα προς τον Ναό της Μητροπόλεως, των στενών συγγενών της ελληνικής βασιλικής οικογένειας αλλά και της αυτοκρατορικής οικογένειας της Γερμανίας, από την οποία καταγόταν η πριγκίπισσα Σοφία, χρησιμοποιήθηκαν οκτώ επιπλέον ανοιχτές άμαξες. Μεταξύ των υψηλών συγγενών ήταν ο τσάρεβιτς Νικόλαος της Ρωσίας, ο πρίγκιπας της Ουαλίας Έντουαρντ και η σύζυγός του πριγκίπισσα Αλεξάνδρα (αδερφή του Γεωργίου Α΄), ο βασιλιάς της Δανίας Χριστιανός Θ΄ και η σύζυγός του βασίλισσα Λουίζα (γονείς του Γεωργίου Α΄). Επικρατούσε έντονη ζέστη την ημέρα της τέλεσης των πριγκιπικών γάμων και οι υψηλοί καλεσμένοι που ήσαν συνηθισμένοι σε βορινά κλίματα, υπέφεραν από τον έντονο ήλιο καθώς μετέβαιναν στην Μητρόπολη με τις ανοιχτές άμαξες.
Πάνω φωτογραφία: Ο πρίγκιπας της Ουαλίας Έντουαρντ και η σύζυγός του πριγκίπισσα Αλεξάνδρα, γεννημένη πριγκίπισσα της Δανίας. Ο Έντουαρντ θεωρείτο ο μεγαλύτερος ευγενής γλεντζές της Ευρώπης. Επισκεπτόταν συχνά το Παρίσι, όπου τα γλέντια του, πολλές φορές παρουσία του Γεωργίου Α΄, έμειναν ιστορικά. Φημιζόταν πως όταν στην παρέα τους συμμετείχε και ο βασιλιάς του Βελγίου Λεοπόλδος Β΄, στο Παρίσι «γινόταν σεισμός».
Επειδή οι άμαξες της βασιλικής οικογένειας δεν έφταναν για την μεταφορά των διπλωματών και άλλων επισήμων, εύποροι Αθηναίοι διέθεσαν στον βασιλέα τις δικές τους άμαξες. Μόνο ο αδερφός της νύφης, ο Γερμανός αυτοκράτορας Γουλιέλμος Β΄, κατέφθασε στην Αθήνα συνοδευόμενος από 67 άτομα.
Πάνω φωτογραφία: Το θέαμα των αμαξάδων που μετέφεραν τους επισήμους και τα μέλη των ακολουθιών των συγγενών του Γεωργίου Α΄ήταν κωμικοτραγικό. Επειδή οι περισσότεροι «ήταν δανεισμένοι» στον βασιλιά από εύπορους Αθηναίους, οι στολές τους ήταν και αυτές δανεικές από το Παλάτι. Το αποτέλεσμα ήταν σ’ άλλους αμαξάδες να είναι ασφυκτικά στενές σπάζοντας τα κουμπιά που τις συγκρατούσαν και σ’ άλλους να καλύπτουν ακόμη και τις παλάμες τους, εμποδίζοντάς τους να κρατούν γερά τα γκέμια του αλόγου. Το πιο αστείο θέαμα ήταν τα καπέλα τους. Σε άλλους κάλυπταν ακόμα και τα μάτια τους από το φάρδος ενώ σ΄ άλλους με δυσκολία παρέμεναν στο κεφάλι τους, κάνοντάς τους να μοιάζουν σαν καρικατούρα γελοιογράφου…
Πάνω φωτογραφία: Η πριγκίπισσα Σοφία της Πρωσίας την ημέρα των γάμων της. Το νυφικό της από βαρύτιμο λευκό φυσικό μετάξι ήταν στολισμένο με κεντημένα άνθη και το μακρύ της αραχνοΰφαντο γαμήλιο πέπλο της το κρατούσαν οι κυρίες επί τιμών, μεταξύ των οποίων ήταν και η Λίζα Σούτσου. Το διάδημα που έφερε ήταν δώρο της αυτοκράτειρας Φρειδερίκου, ενώ ο αδερφός της, της έκανε δώρο το διάδημα που έγινε αργότερα το αγαπημένο της βασίλισσας Φρειδερίκης.
Πάνω φωτογραφία: Η πριγκίπισσα Ελένη φέρει το διάδημα που ήταν δώρο του Γουλιέλμου Β΄ στην μητέρα της, βασίλισσα Σοφία, την ημέρα των γάμων της με τον διάδοχο Κωνσταντίνο. Το ίδιο διάδημα έφερε η πριγκίπισσα Φρειδερίκη του Ανοβέρου στους γάμους της με τον διάδοχο Παύλο.
Στις 11.30 η μεγαλοπρεπής πομπή ξεκίνησε από τα Ανάκτορα. Πέρασε αργά από την πλατεία Συντάγματος, την οδό Ερμού και κατευθύνθηκε προς την Μητρόπολη. Την πριγκιπική νύφη συνόδευε μέσα στην άμαξα η βασίλισσα Όλγα. Την άμαξα ακολουθούσαν έφιπποι στην δεξιά πλευρά ο Βασιλιάς Γεώργιος Α΄ με τους γιους του, πρίγκιπες Γεώργιο και Νικόλαο, και στην αριστερή πλευρά ο διάδοχος Κωνσταντίνος.
Οι γάμοι τελέστηκαν από τον Μητροπολίτη Αθηνών Γερμανό Καλλιγά, παρουσία όλου του Κλήρου, των υψηλών φιλοξενουμένων, της Κυβερνήσεως και των Αρχών. Κοντά στο ιερό είχε στηθεί μια υπερυψωμένη μεγάλη τετράγωνη εξέδρα για τους μελλονύμφους. Στις άκρες της είχαν τοποθετηθεί ψηλές λαμπάδες. Λόγω της έντονης ζέστης το κερί από τις λαμπάδες άρχισε γρήγορα να λιώνει και να πέφτει καυτό πάνω στα λεπτά υφάσματα των φορεμάτων των κυριών, που υπέμεναν σιωπηλά και ανέκφραστα το επίπονο αυτό συμβάν.
Παράνυφοι της νύφης ήταν ο αδερφός της Ερρίκος της Πρωσίας, και οι δύο γιοι του πρίγκιπος της Ουαλίας, πρίγκιπες Γεώργιος και Αλβέρτος. Οι παράνυφοι του γαμπρού ήταν ο τσάρεβιτς Νικόλαος και οι πρίγκιπες Γεώργιος και Νικόλαος. Τις βέρες αντάλλαξε η βασίλισσα Όλγα που έφερε την ελληνική ενδυμασία των χωριών της Αττικής.
Όταν το μυστήριο του γάμου ολοκληρώθηκε ο βασιλιάς Γεώργιος δεχόταν τα συγχαρητήρια των καλεσμένων δακρυσμένος από την συγκίνηση μαζί με την μητέρα της νύφης αυτοκράτειρα Φρειδερίκου.
Κατά την επιστροφή από την εκκλησία, η γαμήλιος πομπή πέρασε από πολλούς δρόμους των Αθηνών, για να μπορέσει να την επευφημήσει ο λαός. Κανονιοβολισμοί είχαν ριφθεί και οι καμπάνες των εκκλησιών σήμαιναν χαρμόσυνα. Οι δε καμπάνες της ρωσικής εκκλησίας, οι μεγαλύτερες των Αθηνών, χτυπούσαν τόσο δυνατά, ώστε έσπασαν πολλά τζάμια της οδού Φιλελλήνων.
Το ίδιο βράδυ, 18 Οκτωβρίου, δόθηκε μεγάλος χορός στα Ανάκτορα για όλους τους επισήμους προσκεκλημένους. Στον χορό συνέβηκε το εξής επεισόδιο: Ο Κάιζερ παρατήρησε με δυσφορία ότι, ενώ ο Υπουργός των Εξωτωρικών Στέφανος Δραγούμης και ο Αυλάρχης του Βασιλέως Γεωργίου φορούσαν τον γερμανικό Μεγαλόσταυρο του Ερυθρού Αετού, που εθεωρείτο τότε το δεύτερο στην ιεραρχική τάξη των γερμανικών παρασήμων, ο πρωθυπουργός Χαρίλαος Τρικούπης, στον οποίο είχε απονεμηθεί το ίδιο παράσημο, δεν το φορούσε, αλλά έφερε μόνο τον ελληνικό Μεγαλόσταυρο του Σωτήρος. Ο Κάιζερ παραπονέθηκε σχετικά στον Βασιλέα Γεώργιο, που απευθύνθηκε στον Τρικούπη, μέσω του Αυλάρχη του, κι’ έλαβε την απάντηση ότι, εφ’ όσον είχε τιμηθεί με το ανώτατο ελληνικό παράσημο, όφειλε να το προτιμήσει. Την επόμενη μέρα ο Κάιζερ έστειλε στον Τρικούπη, το ανώτατο γερμανικό παράσημο, τον Μεγαλόσταυρο του Τάγματος του Μέλανος Αετού. Στον δε δήμαρχο των Αθηνών, που ήταν ο Τιμολέων Φιλήμων, και είχε φροντίσει για τον στολισμό της πόλεως, του προσέφερε μια αδαμαντοκόλλητη ταμπακιέρα. Όμως ο Γουλιέλμος δεν περιορίστηκε μόνο στα παράσημα. Πλησίασε διακριτικά τον Γεώργιο Α΄και χαμηλόφωνα του πρότεινε να παραιτηθεί του ελληνικού θρόνου μετά από 26 χρόνια συνεχούς βασιλείας, που σίγουρα τον είχε κουράσει, υπέρ του γιου του Κωνσταντίνου, στον οποίο (ο Γουλιέλμος Β’) θα προσέφερε όλη την εύνοιά του. Αν και ξαφνιάστηκε ο Γεώργιος Α΄(μόλις 44 ετών) του απάντησε με φιλικότατο ύφος, πρώτον ότι δεν ένιωθε καθόλου κουρασμένος από την άσκηση της βασιλικής εξουσίας, και δεύτερον ότι αν ποτέ αποφάσιζε να παραιτηθεί, ο ελληνικός λαός δεν θα αποδεχόταν την παραίτησή του…
Οι πιο χαρούμενοι καλεσμένοι των γάμων ήσαν οι δήμαρχοι της τότε – μικρής Ελλάδος – που κάλεσε ο Γεώργιος Α΄. Ήρθαν με τις τοπικές στολές τους και τα τσαρούχια τους, κεφάτοι και άσχετοι με κάθε έννοια βασιλικού πρωτοκόλλου. Μεταξύ αυτών ήταν και ένας παλιός μάγειρας του παλατιού που έγινε δήμαρχος. Όταν τον αναγνώρισε ο Γεώργιος τον πλησίασε και τον συνεχάρη.
-Μπράβο Γιάννη, του είπε ο Βασιλιάς. Και δήμαρχος λοιπόν; Σε συγχαίρω δεν το περίμενα. Εύχομαι να σε δω και Βουλευτή.
-Ευχαριστώ, Μεγαλειότατε, τραύλισε ο Δήμαρχος. Προόδευσα…
-Ναι το βλέπω, Γιάννη, απάντησε ο Γεώργιος. Μόνο του λόγου μου δεν προόδευσα. Βασιλιά μ’ άφησες, Βασιλιά με βρίσκεις…
Γάμοι πρίγκιπος Γεωργίου με την πριγκίπισσα Μαρία Βοναπάρτη
Πάνω φωτογραφία: Η ίδια κλειστή άμαξα που χρησιμοποιήθηκε στους γάμους του διαδόχου Κωνσταντίνου με την πριγκίπισσα Σοφία, μετέφερε και την πριγκίπισσα Μαρία Βοναπάρτη στην Μητρόπολη των Αθηνών για την τέλεση των γάμων της με τον πρίγκιπα Γεώργιο. Την συνόδευε η βασίλισσα Όλγα, ενώ ο βασιλιάς Γεώργιος Α΄με τους γιους του ακολουθούσαν έφιπποι. Είναι αξιοσημείωτο πως ένα μέλος της οικογένειας Βοναπάρτη μεταφέρθηκε στον Ναό της Μητροπόλεως με την άμαξα που είχε αρχικό προορισμό να χρησιμοποιηθεί από ένα μέλος της οικογένειας των Βουρβόνων…..
Πάνω φωτογραφία: Η στολισμένη οδός Ερμού την ημέρα των γάμων του πρίγκιπα Γεωργίου με την πριγκίπισσα Μαρία Βοναπάρτη.
Στις 12 Δεκεμβρίου 1907, η απόγονος του Λουκιανού Βοναπάρτη, του μικρότερου αδερφού του Ναπολέοντος Α΄της Γαλλίας, τέλεσε τον θρησκευτικό της γάμο της με τον πρίγκιπα Γεώργιο, τον δευτερότοκο γιο του βασιλιά Γεωργίου Α΄και της βασίλισσας Όλγας στην Αθήνα. Ήταν οι δεύτεροι πριγκιπικοί γάμοι που τελέστηκαν στην Αθήνα. Είχαν προηγηθεί οι γάμοι του διαδόχου Κωνσταντίνου πριν περίπου είκοσι χρόνια. Ο αποτυχημένος ελληνοτουρκικός πόλεμος του 1897 είχε λαβώσει την εθνική υπερηφάνεια των Ελλήνων και η αίγλη της βασιλικής οικογένειας είχε έντονα θαμπώσει. Οι Έλληνες εκείνη την εποχή ζούσαν φτωχικά και στερημένα και ο γάμος του πρίγκιπος Γεωργίου με την πριγκίπισσα Μαρία ήταν μια θαυμάσια ευκαιρία να ξεφύγει ο λαός από την ανιαρή καθημερινή του ρουτίνα. Για το λόγο αυτό πάνω από εκατό χιλιάδες άτομα είχαν συγκεντρωθεί στην Αθήνα για τους πριγκιπικούς γάμους. Η Μαρία ως νύφη ήταν εκλογή του Γεωργίου Α΄, ο οποίος επισκεπτόταν ετησίως την Γαλλία και παρέμενε για ένα διάστημα στο Παρίσι. Εκεί έγιναν τα προξενιά – με την μεσολάβηση του πρέσβη στο Παρίσι Νικόλαου Δεληγιάννη – μεταξύ του πρίγκιπος Γεωργίου και της πολύφερνης νύφης, πριγκίπισσας Μαρίας Βοναπάρτη. Ο παππούς της από την μητέρα της, Φραγκίσκος Μπλαν, ήταν ο μεγαλύτερος κατασκευαστής ακινήτων στο Μόντε Κάρλο και ιδρυτής του ομώνυμου καζίνου. Επειδή η μητέρα της Μαρίας, Μαρί-Φελίξ Μπλαν, πέθανε από πνευμονική εμβολή λίγες μέρες μετά τον τοκετό της, η ζωή της Μαρίας, η οποία προσβλήθηκε από φυματίωση σε ηλικία τεσσάρων ετών, ήταν πολύτιμη για τον πατέρα της. Όχι αποκλειστικά από πατρική αγάπη. Αν πέθαινε το μοναδικό παιδί του, η πριγκίπισσα Μαρία, η τεράστια περιουσία που του είχε αφήσει η σύζυγός του, θα κατέληγε στα αδέρφια της. Η Μαρία πέρασε μία καταπιεσμένη και μοναχική παιδική ζωή, που να αρνητικά της συμπτώματα φάνηκαν στην ενήλικη ζωής της. Ο πρώτος εφηβικός της έρωτας, όταν ήταν 16 ετών, με τον γραμματέα του πατέρα της, Αντουάν Λεαντρί, έναν Κορσικανό με υπέροχα μπλε μάτια, την τραυμάτισε ανεπανόρθωτα. Ο «κύριος» αυτός απαιτούσε μέχρι την ενηλικίωση της Μαρίας, τεράστια ποσά για να μην δημοσιοποιήσει τις τρυφερές επιστολές που του είχε στείλει η πριγκίπισσα…
Πάνω φωτογραφία: Η βασίλισσα Όλγα, με ελληνική ενδυμασία, εισέρχεται εντός του Ναού της Μητροπόλεως ακολουθούμενη από την πριγκίπισσα Μαρία. Έφερε, όπως και όλες οι πριγκίπισσες και οι κυρίες της αυλής, την ελληνική ενδυμασία που είχε καθιερώσει η ίδια. Το νυφικό της πριγκίπισσας Μαρίας ήταν από λεπτή χειροποίητη γαλλική δαντέλα στολισμένο με αργυροκέντητα ρόδια. Το μακρύ αραχνοΰφαντο νυφικό της πέπλο στήριζε ένα πολύτιμο διάδημα από διαμάντια ενώ το περιδέραιό της αποτελείτο από τρεις σειρές μεγάλων μαργαριταριών. Άνθη πορτοκαλιάς στόλιζαν στο πλάι την νυφική της κόμμωση. Το νυφικό πέπλο της πριγκίπισσας Μαρίας και την ουρά της βασιλικής φορεσιάς, κρατούσαν μαθητές της Σχολής Δοκίμων, ενώ τους υποδέχτηκε στην είσοδο του Ναού ο Πρωθυπουργός Γεώργιος Θεοτόκης.
Με τον γάμο της με τον πρίγκιπα Γεώργιο, η εικοσιπεντάχρονη Μαρία, πίστευε πως θα έβρισκε την ελευθερία της από την οικογενειακή καταπίεση και θα γνώριζε το αντρικό προστατευτικό πρότυπο που τόσο έλλειπε από την ζωή της.
Πάνω φωτογραφία: Ο πρίγκιπας Γεώργιος με τον θείο του, πρίγκιπα Βαλντεμάρ της Δανίας
Ο υποψήφιος γαμπρός ήταν σύμφωνα με τις αντιλήψεις της εποχής αρκετά μεγάλος – 38 ετών – και έπρεπε πια να αποκατασταθεί. Η πολύχρονη στενή του σχέση με τον θείο του, πρίγκιπα Βαλντεμάρ της Δανίας, μικρότερου αδερφού του βασιλέως Γεωργίου Α΄, δεν τον έκανε να βιάζεται να έρθει εις γάμου κοινωνίαν. Επειδή τρία από τα αδέρφια του πρίγκιπος Γεωργίου, η πριγκίπισσα Αλεξάνδρα, η πριγκίπισσα Μαρία και ο πρίγκιπας Νικόλαος, είχαν παντρευτεί μέλη της δυναστείας των Ρομανώφ, η μητέρα τους βασίλισσα Όλγα είχε κατηγορηθεί έντονα για ρωσοφιλία, η οποία ενοχλούσε εμφανώς τις Μεγάλες Δυνάμεις. Οπότε ο γάμος αυτός θεωρείτο σ΄ όλους τους τομείς εξαιρετικός. Η Μαρία ήταν Γαλλίδα, γόνος ιστορικής οικογένειας και πλούσια. Ο πρίγκιπας Γεώργιος είχε στενούς συγγενικούς δεσμούς με τους σπουδαιότερους βασιλικούς οίκους της Ευρώπης , ενώ η προίκα της μητέρας του βασίλισσας Όλγας, η οποία λάμβανε ένα σημαντικό χρηματικό ποσό ετησίως από τους γονείς της στην Ρωσία, τον καθιστούσαν έναν πολύ καλό γαμπρό.
Πάνω φωτογραφία: Ο πατέρας της πριγκίπισσας Μαρίας Βοναπάρτη, πρίγκιπας Ρολάνδος, μεταφέρεται στην Μητρόπολη με ανοιχτή άμαξα. Φέρει την επίσημη στολή ως μέλος του Γαλλικού Ινστιτούτου (habit vert) και τον ελληνικό μεγαλόσταυρο. Τον συνοδεύουν η πριγκίπισσα Σοφία – σύζυγος του διαδόχου Κωνσταντίνου – και ο γιος της, πρίγκιπας Αλέξανδρος. Στους γάμους αυτούς χρησιμοποιήθηκαν τέσσερις ανοιχτές άμαξες για τον αυλάρχη, τους υπασπιστές και τις κυρίες της αυλής. Άλλες τρεις ανοιχτές άμαξες μετέφεραν τους συγγενείς της βασιλικής οικογένειας και της οικογένειας Βοναπάρτη. Σε μία από αυτές είχε πάρει θέση η πριγκίπισσα Ελένη (σύζυγος του πρίγκιπα Νικολάου), έχοντας αριστερά της τον πρίγκιπα Βαλντεμάρ… Ο πρίγκιπας Ρολάνδος υπήρξε βοτανολόγος και συνέλεξε μεγάλη συλλογή φυτών, αλλά και η εθνολογία όπως και η ανθρωπολογία ήταν μεταξύ των ενδιαφερόντων του. Ενδιαφέροντα που κληρονόμησε και ο εγγονός του πρίγκιπας Πέτρος. Φρόντισε για την ιστορική μνήμη του Ναπολέοντα Α΄, δημιουργώντας στην έπαυλή του στο Παρίσι, βιβλιοθήκη που περιελάμβανε 150.000 τόμους. Στην δεύτερη έπαυλη που διέθετε στο Σαιν Κλου, διατηρούσε με ευλάβεια τα τριαντάφυλλα της αυτοκράτειρας Ιωσηφίνας.
Πάνω φωτογραφία: Το ζεύγος των νεονύμφων, ο πρίγκιπας Γεώργιος και η πριγκίπισσα Μαρία εξέρχονται από την Μητρόπολη μετά την τέλεση των γάμων τους.
Αξίζει να αναφέρουμε πως όλα τα μέλη της οικογένειας του Ναπολέοντα είχαν κλίση προς τα γράμματα. Ο ίδιος ο Ναπολέων στην νεανική του ηλικία έγραφε ρομαντικά μυθιστορήματα, την εποχή που είχε ερωτευθεί την Ντεζιρέ Κλαρί. Τα υπέγραφε με το ψευδώνυμο Όσκαρ, το όνομα που έδωσε η Ντεζιρέ στο γιο της, μετέπειτα βασιλιά της Σουηδίας. Η πριγκίπισσα Μαρία Βοναπάρτη αφιέρωσε κι’ αυτή την ζωή της στη μελέτη, την επιστήμη και τα γράμματα. Υπήρξε η ευνοουμένη μαθήτρια του Σίγκμουντ Φρόυντ, του οποίου τα έργα είχε μεταφράσει στα γαλλικά και κατείχε εξέχουσα θέση μεταξύ των ασχολουμένων με την ψυχανάλυση Ευρωπαίων. Ο Φρόυντ χάρη στην δική της μεσολάβηση κατόρθωσε να να διαφύγει το 1938 από την Αυστρία, αφού προηγουμένως η πριγκίπισσα Μαρία πλήρωσε ένα τεράστιο ποσό ως φόρο εξόδου από την χώρα του.
Πάνω φωτογραφία: Ο πρίγκιπας Γεώργιος και η πριγκίπισσα Μαρία με τα παιδιά τους, πρίγκιπα Πέτρο (1908-1980) και πριγκίπισσα Ευγενία (1910-1989).
Ο πρίγκιπας Γεώργιος και η πριγκίπισσα Μαρία αν και διέθεταν εντελώς διαφορετικούς χαρακτήρες, βρήκαν τις ισορροπίες τους, παραχωρώντας ο ένας στον άλλον την πλήρη ελευθερία των πράξεων και επιθυμιών του, σεβόμενοι όμως πάντα τις υποχρεώσεις του τίτλου τους. Η Μαρία στην διάρκεια όλης της ζωής της θα ψάξει την επιβεβαίωση της γοητείας της, αμφισβητώντας τα φυσικά της προσόντα. Για τον λόγο αυτό δεν δίστασε να καταφύγει σε αισθητικές επεμβάσεις και σε εφήμερους εξωσυζυγικούς έρωτες, από τους οποίους ο πιο γνωστός είναι με τον πολιτικό Αριστείδη Μπριόν αλλά και μ’ έναν από τους γιους του πρίγκιπος Βαλντεμάρ.
Εκκεντρική μέχρι το τέλος της ζωής και απρόβλεπτη, δεν δίστασε να τηγανίσει τις αμυγδαλές του γιου της Πέτρου, όταν αυτός της αφαίρεσε με χειρουργική επέμβαση, για να διαπιστώσει τί γεύση έχει το ανθρώπινο κρέας. Ακόμη πιο απρόβλεπτη ήταν όταν ένας επιδειξίας, στην διάρκεια ενός πρωινού περιπάτου της στο δάσος της Βουλώνης της έδειξε τα «προσόντα» του. Τότε η πριγκίπισσα Μαρία του είπε ήρεμα: « Δεν με ενδιαφέρει αυτό που βλέπω, αλλά ιδού το επισκεπτήριό μου για ψυχανάλυση… ». (1)
Στην διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων με δικά της χρήματα δημιούργησε το πλωτό νοσοκομείο «Αλβανία» όπου περιέθαλπε και μετέφερε στον Πειραιά τους τραυματίες πολέμου αλλά και τους τραυματίες αιχμαλώτους.
Πάνω φωτογραφία: Το πλωτό νοσοκομείο «Αλβανία». Την μεταφορά των τραυματιών επέβλεπε η ίδια η πριγκίπισσα Μαρία ως νοσοκόμα. Η τάξις και η καθαριότητα που επικρατούσε, οι άριστοι γιατροί και το έμπειρο νοσοκομειακό προσωπικό του, συνέβαλαν στην διάσωση πολλών στρατιωτών που είχαν τραυματιστεί σοβαρά και που αν παρέμεναν στα μικρά νοσοκομεία του μετώπου θα είχαν χάσει την ζωή τους.
Ο πρίγκιπας Γεώργιος διατήρησε τους στενούς δεσμούς του με τον θείο του Βαλντεμάρ, μέχρι τον θάνατο του τελευταίου το 1939. Προς το τέλος της ζωής του εκμυστηρεύτηκε σ΄ έναν Γάλλο διπλωμάτη πως αισθάνθηκε να ζει στην σκιά της οικογένειάς του στην Ελλάδα, χωρίς να διαδραματίσει ο ίδιος ουδένα ουσιαστικό ρόλο στην Ιστορία της Ελλάδος. Πέθανε στις 25 Νοεμβρίου 1957, σε ηλικία 88 ετών, στο Παρίσι και η κηδεία του τελέστηκε στην Αθήνα. Ήταν το μακροβιότερο τέκνο των βασιλέων Γεωργίου Α’ και Όλγας.
Η πριγκίπισσα Μαρία Βοναπάρτη απεβίωσε στις 21 Σεπτεμβρίου 1962 στο Σαιντ-Τροπέ όπου διατηρούσε εξοχική έπαυλη, από οξεία λευχαιμία. Λίγο πριν πεθάνει έγραφε σε απόλυτη διαύγεια πνεύματος: «Απολογισμός: Ένα βασιλικό διαβατήριο. Απουσία φόρων. Απουσία τελωνείου. Βασιλικοί χαιρετισμοί με μουσική συνοδεία. Ο Εθνικός Ύμνος στον αντίποδα μιας αποτυχημένης ζωής». Στην διαθήκη της δεν παρέλειψε να δωρίσει και τους οφθαλμούς της. Με τον θάνατό της έπαυσε η επίγεια ζωή του πιο «RARA AVIS» μέλους της ελληνικής δυναστείας…
Γάμοι πριγκίπισσας Ελένης με τον πρίγκιπα Κάρολο, διάδοχο της Ρουμανίας
Πάνω φωτογραφία: Η βασίλισσα Μαρία της Ρουμανίας, την ημέρα της αφίξεώς της στην Αθήνα, μαζί με την βασίλισσα Σοφία και τον βασιλιά Κωνσταντίνο διασχίσουν με ανοιχτή άμαξα τους δρόμους της Αθήνας με κατεύθυνση τα νέα ανάκτορα.
Η βασίλισσα Μαρία της Ρουμανίας αφίχθη στην Αθήνα στις 24 Φεβρουαρίου 1921 για να παραστεί την επόμενη ημέρα στους γάμους του γιου της Καρόλου, διαδόχου της Ρουμανίας, με την πριγκίπισσα Ελένη, κόρη του βασιλιά Κωνσταντίνου Α΄και της βασίλισσας Σοφίας. Την ίδια ημέρα έφθασαν στην Αθήνα ο διάδοχος του ελληνικού θρόνου, πρίγκιπας Γεώργιος, με την σύζυγό, πριγκίπισσα Ελισάβετ της Ρουμανίας, κόρη του βασιλιά Φερδινάνδου και της βασίλισσας Μαρίας. Είχαν τελέσει τους γάμους τους με σε μία λαμπρή τελετή στις 14 Φεβρουαρίου 1921 στο Βουκουρέστι. Η βασίλισσα Σοφία της Ελλάδος με την βασίλισσα Μαρία της Ρουμανίας ήσαν πρώτες εξαδέλφες.
Πάνω φωτογραφία: Οι νεόνυμφοι πρίγκιπας Γεώργιος, διάδοχος του ελληνικού θρόνου, και η πριγκίπισσα Ελισάβετ, με ανοιχτή άμαξα και επευφημούμενοι από το ενθουσιώδες πλήθος διασχίζουν τους δρόμους των Αθηνών επίσης με ανοιχτή άμαξα.
Πάνω φωτογραφία: Η πριγκίπισσα Ελισάβετ την εποχή των γάμων της με τον πρίγκιπα Γεώργιο, διάδοχο του ελληνικού θρόνου.
Για τους γάμους της Ελένης και του Καρόλου χρησιμοποιήθηκαν συνολικώς δέκα άμαξες για την μεταφορά των νεονύμφων αλλά και των συγγενών τους. Η άμαξα που μετέφερε στον Ναό της Μητροπόλεως την πριγκίπισσα Ελένη που συνοδευόταν από την μητέρα της, βασίλισσα Σοφία, ήταν κλειστή, όπως επίσης κλειστή ήταν και η άμαξα που μετέφερε την βασίλισσα μητέρα Όλγα που την συνόδευε ο γιος της, βασιλιάς Κωνσταντίνος Α΄. Οι άλλες ήσαν ανοιχτές και το τσουχτερό κρύο και ο δυνατός αέρας εκείνης της ημέρας, σίγουρα έκανε τους υψηλούς καλεσμένους των γάμων να υποφέρουν. Στους γάμους δεν παρευρέθηκε ο βασιλιάς Φερδινάνδος της Ρουμανίας για πολιτικούς λόγους, όπως επίσης δεν παρευρέθηκε ο βασιλιάς Κωνσταντίνος και η βασίλισσα Σοφία στους γάμους του γιου τους, διαδόχου Γεωργίου στο Βουκουρέστι. Καθώς η Ελλάδα βρισκόταν σε εμπόλεμη κατάσταση δεν μπόρεσαν να παρευρεθούν μέλη άλλων βασιλικών οικογενειών.
Πάνω φωτογραφία: Η βασίλισσα Μαρία της Ρουμανίας. Θεωρείτο μια από τις πιο ωραίες γυναίκες της εποχής της. Ο πρίγκιπας Νικόλαος της Ελλάδος, την έβρισκε πολύ «θεατρική» στην συμπεριφορά της.
Η βασίλισσα Μαρία της Ρουμανίας φιλοδοξούσε να γίνει η πεθερά των Βαλκανίων. Ένα χρόνο αργότερα πάντρεψε την κόρη της, που ονομαζόταν επίσης Μαρία με τον βασιλιά της Γιουγκοσλαβίας, Αλέξανδρο. Όταν θέλησε να παντρέψει και την τρίτη κόρη της, πριγκίπισσα Ιλεάνα με τον Βόριδα της Βουλγαρίας, προσέκρουσε στην αντίθετη πολιτική της χώρας του.
Ο γάμος της πριγκίπισσας Ελένης έμεινε αξέχαστος στην ανάμνηση των Ελλήνων λόγω της μεγάλης αγάπης και αφοσιώσεως που έτρεφαν προς αυτήν. Η Ελένη ήταν η πιο λατρεμένη πριγκίπισσα της γενιάς της, όπως λατρεμένη ήταν και η κόρη του Γεωργίου Α΄, η πριγκίπισσα Αλεξάνδρα. Και των δύο η αναχώρησή τους για την χώρα καταγωγής των συζύγων τους, προκάλεσε μεγάλη θλίψη στον ελληνικό λαό. Η Ελένη γι΄αυτούς δεν ήταν μια απόμακρη πριγκίπισσα, αλλά το αγαπημένο τους κορίτσι.
Πάνω φωτογραφία: Η πριγκίπισσα Ελένη σε νεανική ηλικία. Ήταν απίστευτα αγαπητή σε όλους. Όσοι την γνώρισαν προσωπικώς σχημάτισαν τις καλύτερες εντυπώσεις. Σύμφωνα με τον συγγραφέα Guy de Cars o πατέρας της Ασπασίας Μάνου, Πέτρος Μάνος, είχε ερωτευθεί παράφορα της Ελένη. Είχε ακολουθήσει την βασιλική οικογένεια κατά την διάρκεια της πρώτης εξορίας της στην Ελβετία, όπου και αυτοκτόνησε εξ’ αιτίας των αισθημάτων του προς την πριγκίπισσα. (2)
Η βασίλισσα Μαρία έφθασε με δεκαμελή ακολουθία στην Αθήνα και επειδή δεν υπήρχε χώρος για όλους στα ανάκτορα, είχε νοικιαστεί το ξενοδοχείο της «Μεγάλης Βρετανίας» ως βασιλική κατοικία της. Όμως η βασίλισσα Μαρία αρνήθηκε να καταλύσει στο ξενοδοχείο αυτό. Τότε ο πλούσιος Αθηναίος Αλέξανδρος Σκουζές προσέφερε το πολυτελές μέγαρό του επί της οδού Ρηγίλλης για την παραμονή της απαιτητικής βασίλισσας Μαρίας μαζί με την μικρότερη κόρη της, την πριγκίπισσα Ιλεάνα. Εκτός από το υπηρετικό προσωπικό του μεγάρου Σκουζέ, ο βασιλιάς Κωνσταντίνος της έστειλε άλλους πέντε υπηρέτες από τα ανάκτορα….
Το μυστήριο του γάμου έγινε στην μητρόπολη από τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Θεόκλητο και τα χρυσοποίκιλτα στέφανα κράτησαν εναλλάξ ο διάδοχος Γεώργιος, ο πρίγκιπας Νικόλαος της Ρουμανίας, και οι Έλληνες πρίγκιπες Ανδρέας, Νικόλαος, Παύλος και Χριστόφορος. Η σύζυγος του Χριστοφόρου, πριγκίπισσα Αναστασία, δεν παρέστη στους γάμους γιατί ήταν χειρουργημένη λόγω σοβαρής ασθένειας.
Όταν ολοκληρώθηκε το μυστήριο του γάμου 101 κανονιοβολισμοί ερρίφθησαν από τον Λυκαβηττό ενώ οι ακουγόντουσαν κωδωνοκρουσίες από όλες της εκκλησίες των Αθηνών.
Πάνω φωτογραφία: Κλειστή άμαξα, από τους γάμους της πριγκίπισσας Ελένης με τον διάδοχο της Ρουμανίας, πρίγκιπα Κάρολο. Πιθανώς είναι η άμαξα της βασίλισσας μητέρας Όλγας που συνοδευόταν από τον βασιλιά Κωνσταντίνο Α΄. Αρχείο ΕΡΤ – Συλλογή Π. Πουλίδη. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση στον έντυπο ή ηλεκτρονικό Τύπο χωρίς έγγραφη άδεια από το τμήμα Αρχείων της ΕΡΤ
Καθώς το νιόπαντρο ζευγάρι διέσχιζε τους δρόμους της Αθήνας για να επιστρέψει στα νέα ανάκτορα το πλήθος φώναζε «Ζήτω η νυφούλα μας», «Να μας ζήσει το κορίτσι μας».
Πάνω φωτογραφία: Η νυφική άμαξα των γάμων της πριγκίπισσας Ελένης με τον διάδοχο της Ρουμανίας, πρίγκιπα Κάρολο. Αρχείο ΕΡΤ – Συλλογή Π. Πουλίδη. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση στον έντυπο ή ηλεκτρονικό Τύπο χωρίς έγγραφη άδεια από το τμήμα Αρχείων της ΕΡΤ
Στην πλατεία Συντάγματος, μπροστά από το ζαχαροπλαστείο του Ζαβορίτου είχαν σταθμεύσει από πολύ νωρίς το πρωί δέκα περίπου άμαξες αριστοτεχνικά διακοσμημένες με ροζ και λευκά τριαντάφυλλα, γεμάτες μπομπονιέρες των πριγκιπικών γάμων, που θα μοίραζαν κυρίες στον λαό μετά την τέλεση των γάμων.
Ο κόσμος περίμενε με αγωνία γύρω από τις άμαξες την διανομή των πριγκιπικών μπομπονιέρων και όσο η ώρα περνούσε τόσο το πλήθος αυξανόταν, επιθυμώντας να είναι όλοι όσο πιο κοντά γίνεται στις άμαξες. Όταν ολοκληρώθηκε η τελετή των γάμων πράγματι οι κυρίες άρχισαν να πετούν προς το πλήθος τις μπομπονιέρες. Τότε δημιουργήθηκε μια απίστευτη αναστάτωση, γιατί όλοι επιθυμούσαν ν’ αποκτήσουν την πολυπόθητη μπομπονιέρα των γάμων της αγαπημένης τους πριγκίπισσας. Επειδή όμως αυτό δεν ήταν εφικτό σημειώθηκαν πολλά δυστυχήματα, γυναίκες ποδοπατήθηκαν, παιδιά έκλαιγαν τρομαγμένα και οι άνδρες έκαναν επίδειξη των… «γαλλικών» τους.
«Είμαι ενθουσιασμένος δια τους γάμους της προσφιλούς μου πριγκιπίσσης Ελένης μετά του διαδόχου της Ρουμανίας», ανέφερε ο βασιλιάς Κωνσταντίνος στην πρόποσή του, στο γεύμα που παρέθεσε στα νέα ανάκτορα.
Ευτυχώς ο βασιλιάς Κωνσταντίνος Α΄δεν πρόλαβε να δει τον γάμο της λατρεμένης κόρης του να διαλύεται, την παρά την θέλησή της απομάκρυνσή της από τον μοναδικό παιδί της, τον πρίγκιπα Μιχαήλ, και τις κακές σχέσεις της με την βασίλισσα Μαρία. Επειδή πολλά μέλη της ελληνικής βασιλικής οικογένειας επισκεπτόντουσαν την πριγκίπισσα Ελένη στην Ρουμανία, η βασίλισσα Μαρία την αποκαλούσε ειρωνικά «Ηelen & Co»
Υ.Γ Όλες οι ημερομηνίες αυτού του κεφαλαίου είναι σύμφωνα με το παλιό ημερολόγιο.
Μουσείο Γεωργίου Α΄στα παλαιά ανάκτορα
Το 1938 στα παλαιά ανάκτορα – σημερινή Βουλή – είχε δημιουργηθεί σε ορισμένες αίθουσες του κτηρίου «Μουσείο Δυναστείας Γεωργίου Α΄». Το Μουσείο αυτό είχε δημιουργηθεί αρχικώς ενώ βασίλευε ακόμη ο Γεώργιος Α΄και περιελάμβανε όλα τα αντικείμενα που βρισκόντουσαν στα ιδιαίτερα διαμερίσματα του βασιλέως, που ήσαν στην ανατολικομεσημβρινή πλευρά του κάτω ορόφου των παλαιών ανακτόρων.
Όταν ο βασιλιάς Γεώργιος Α΄ανεχώρησε από την Αθήνα για να παρακολουθήσει τα νικηφόρα ελληνικά στρατεύματα, στην διάρκεια των ένδοξων πολέμων του 1912-1913, τα διαμερίσματα παρέμειναν κλειστά μέχρι την ημέρα της τραγικής δολοφονίας του στις 5 Μαρτίου 1913 στην Θεσσαλονίκη, οπότε σφραγίστηκαν επισήμως.
Πάνω φωτογραφία: Η επίπλωση της αίθουσας υποδοχής των παλαιών ανακτόρων επί βασιλείας του Γεωργίου Α΄. Φωτογραφία από τον οδηγό της έκθεσης.
Το Μουσείο λειτούργησε πάλι το 1928 με όλα τα αντικείμενα του Γεωργίου Α΄όπως ο ίδιος τα είχε αφήσει. Τον Αύγουστο του 1930 όταν το κτήριο των Παλαιών Ανακτόρων μετατράπηκε σε Μέγαρο της Βουλής, όλα τα αντικείμενα μεταφέρθηκαν σε ειδικές αποθήκες, όπου συντηρήθηκαν και φυλάχτηκαν με μεγάλη προσοχή. Στις 12 Νοεμβρίου του 1936 πραγματοποιήθηκε η μετακομιδή των σορών του βασιλιά Κωνσταντίνου, της βασίλισσας Όλγας και της βασίλισσας Σοφίας στην Ελλάδα. Λίγες μέρες αργότερα, στις 15 Νοεμβρίου 1936, δημιουργήθηκε πάλι μια μικρή έκθεσις για το κοινό με αντικείμενα που ανήκαν σε μέλη της δυναστείας του Γεωργίου Α΄.
Μεταξύ των αντικειμένων στον μικρό οδηγό του Μουσείου που εκδόθηκε το 1938, υπάρχει και η φωτογραφία μιας βασιλικής κλειστής άμαξας. Αν και μοιάζει πολύ με την άμαξα του κόμη του Σαμπόρ, που χρησιμοποιήθηκε στις αρχές του ίδιου έτους για τους γάμους του διαδόχου Παύλου με την πριγκίπισσα Φρειδερίκη του Ανοβέρου, υπάρχουν κάποιες διαφορές, όπως στα φανάρια και στην γιρλάντα της σκεπής τους.
Πάνω φωτογραφία: Η πριγκίπισσα Φρειδερίκη του Ανοβέρου εντός της βασιλικής άμαξας καθώς μεταβαίνει στην Μητρόπολη για την τέλεση των γάμων της με τον διάδοχο Παύλο. Φωτογραφία από την ιδιωτική συλλογή του κυρίου Νίκου Παπακωνσταντίνου.
Στην διάρκεια της Κατοχής οι βασιλικές άμαξες παρέμειναν στα παλαιά ανάκτορα. Οι Γερμανοί όταν κατέλαβαν την Αθήνα προσπάθησαν να αρπάξουν την επίσημη κλειστή βασιλική άμαξα των γάμων (του κόμη του Σαμπόρ), όμως το προσωπικό των ανακτόρων πρόλαβε και την μετέφερε και την έκρυψε κάπου στο Παγκράτι. Η άμαξα υπέστη καταστροφές όταν ένας όλμος στον εμφύλιο χτύπησε την οροφή του κτιρίου όπου φυλασσόταν, όμως ειδικοί τεχνίτες ανέλαβαν την αποκατάστασή της. (3)
Η πολύτιμη ιστορικώς αυτή άμαξα χρησιμοποιήθηκε πάλι δύο δεκαετίες σχεδόν αργότερα, όπως αναφέραμε στην αρχή του άρθρου μας, στους γάμους της πριγκίπισσας Σοφίας, αριστοτεχνικά πλέον ανακαινισμένη και λαμπερή.
Ελπίζουμε σύντομα, όλες αυτές τις άμαξες να μπορέσουμε να τις θαυμάσουμε στο Μουσείο Τατοΐου, έχοντας ξαναβρεί την παλιά τους αίγλη, τεκμηριώνοντας σιωπηλά με την παρουσία τους ένα κεφάλαιο της νεότερης ιστορίας της Ελλάδος….
(1) Οι πληροφορίες για αυτά τα δύο ιστορικά ανέκδοτα από την ζωή της πριγκίπισσας Μαρίας Βοναπάρτη έχουν ειπωθεί από τον πρίγκιπα Μιχαήλ.
(2) Η πηγή σχετικά με τα αισθήματα του Πέτρου Μάνου προς την πριγκίπισσα Ελένη είναι το βιβλίο του Guy des Cars, Les reines de coeur, σελ 220 και 221.
Η δεύτερη τεκμηρίωση η οποία αναφέρεται στον θάνατο του Πέτρου Μάνου είναι στο βιβλίο του Mihail-Dimitri Sturdza, Grandes familles de Grèce, d’ Albanie et de Constantinople, όπου υπάρχει στην σελίδα 318 η αναφορά του Κωνσταντίνου Νικολούδη στην οποία αναφέρει: « Ο αξιωματικός Πέτρος Μάνος, πατέρας της Ασπασίας, ακολούθησε τον βασιλιά Κωνσταντίνο στην εξορία και πέθανε στην Ελβετία, κάτω από συνθήκες που η βασιλική οικογένεια δεν θέλησε ποτέ να διευκρινίσει.»
Ο Πέτρος Μάνος πέθανε στις 4 Απριλίου 1918. Ο Κωνσταντίνος Νικολούδης είναι συγγενής της Ασπασίας Μάνου από την πλευρά του πατέρα της.
(3) Πληροφορίες από τον κύριο Ιωάννη Οικονομάκη
Κείμενο: Τέπη Πιστοφίδου
Ευχαριστώ πολύ τον κύριο Βασίλη Αλεξόπουλο διευθυντή του Αρχείου της ΕΡΤ και την κυρία Αγγελική Σαλπαούρα για την χορήγηση της άδειας δημοσίευσης των δύο φωτογραφιών της συλλογής Π. Πουλίδη από τους γάμους της πριγκίπισσας Ελένης με τον διάδοχο της Ρουμανίας, πρίγκιπα Κάρολο.
Ευχαριστώ θερμά τον κύριο Παπακωνσταντίνου για την πρόθυμη προσφορά των φωτογραφιών με τις βασιλικές άμαξες από την ιδιωτική του συλλογή και τις συμβουλές του.
Επίσης ευχαριστώ πολύ τον κύριο Ιωάννη Οικονομάκη για τις πολύτιμες πληροφορίες που μου έδωσε σχετκά την ιστορία της βασιλικής κλειστής άμαξας την περίοδο της Κατοχής.
Και τέλος ευχαριστώ τον κύριο Ιωάννη Καστρινάκη για την παραχώρηση του εξωφύλλου από το περιοδικό «L’ Ullustration» .
Οι παλιές φωτογραφίες των δύο αψίδων και η φωτογραφία των γάμων του διαδόχου Κωνσταντίνου με την πριγκίπισσα Σοφία της Πρωσίας είναι από το βιβλίο του Άλκη Ξανθάκη, Ιστορία της Ελληνικής Φωτογραφίας, 1839-1970, Εκδόσεις Πάπυρος, σελίδα 191
—————————————————————————————————————————————-
Βιβλιογραφία: Γάμοι πρίγκιπος Κωνσταντίνου, διαδόχου του ελληνικού θρόνου με την πριγκίπισσα Σοφία της Πρωσίας
1) Ανδρέα Σκανδάμη, Η βασίλισσα Σοφία, Εκδοτικός Οίκος Π΄Δημητράκου, Αθήνα 1947
2) Δημητρίου Σκουζέ, Η Αθήνα που έφυγε, βιβλίο τρίτο, κεφάλαιο «Βασιλικοί Γάμοι»
3) Εφημερίδα «Φωνή του Λαού», «Οι γάμοι του Βασιλέως Κωνσταντίνου Α΄», Δεκέμβριος 1932
4) Princess Victoria of Prussia, My Memoirs, London 1929
Βιβλιογραφία: Γάμοι πρίγκιπος Γεωργίου με την πριγκίπισσα Μαρία Βοναπάρτη
1) Δημητρίου Σκουζέ, Η Αθήνα που έφυγε, βιβλίο τρίτο, κεφάλαιο «Βασιλικοί Γάμοι».
2) Περιοδικό «Point de Vue», Mάρτιος 2003, Αφιέρωμα στην πριγκίπισσα Μαρία Βοναπάρτη.
Συνέντευξη του πρίγκιπος Μιχαήλ στον δημοσιογράφο Vincent Meylan, και άρθρο του συγγραφέα
Philippe Delorme για την πριγκίπισσα Μαρία Βοναπάρτη
3)Περιδικό «L’ Illustration», τεύχος 3382, 21-12-1907,άρθρο «Le mariage princier d’ Athènes».
4)Περιοδικό «Maribel»,28-10-1962, άρθρο «Η σοφή Πριγκίπισσα» από το αρχείο του Ανδρέα Σκανδάμη
Βιβλιογραφία: Γάμοι πριγκίπισσας Ελένης με τον πρίγκιπα Κάρολο, διάδοχο του ρουμανικού θρόνου
1) Δημητρίου Σκουζέ,Η Αθήνα που έφυγε, βιβλίο τρίτο,κεφάλαιο «Βασιλικοί Γάμοι»
2) Εφημερίδα «Αθηναϊκή», 24-2-1922 και 26-2-1922
3) Εφημερίδα «Εσπερινή», 26-2-19224
4) Les reines de coeur, Librairie Académique Perrin, 1979
Share On Facebook
Tweet It
