Του Γεωργίου Κουρκούτα
Δεν έχει δοθεί το απαραίτητο βάρος και η δέουσα σημασία για τον νεώτερο Ελληνισμό στο κορυφαίο γεγονός των Βαλκανικών Πολέμων 1912-1913. Δικαίως αυτή η περίοδος χαρακτηρίστηκε ως ένα νέο 1821, διότι η Ελλάς μέσα σε λίγους μήνες διπλασιάστηκε εδαφικά και πληθυσμιακά.
Το θέμα της Ελευθερίας μεγάλου μέρους των αλύτρωτων αδελφών σε Ήπειρο, Μακεδονία, Νήσους Αιγαίου και Κρήτη επιλύεται με τις θυσίες των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, μετά από αιώνες προσδοκιών και δεκαετίες αγώνων. Στο πλαίσιο των μαχών και των επιτυχιών του Ελληνικού Στρατού κορυφαία θέση κατέχει ο αγώνας για την Απελευθέρωση της πρωτεύουσας της ενιαίας Ηπείρου, των Ιωαννίνων. Ένα γεγονός, που μετά την επική σύγκρουση γύρω από το Μπιζάνι, κορυφώθηκε στις 21 Φεβρουαρίου 1913.
Στο Μπιζάνι αναδείχθηκε για μία ακόμη φορά η επιτυχής συνεργασία του στρατιωτικού ηγήτορος (Διαδόχου Κωνσταντίνου) με τους συνεργάτες του (Διοικητές Μονάδων), αλλά και η άξια πολική ηγεσία της χώρας (Πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος). Γι΄ αυτό και σε σύντομο χρονικό διάστημα επετεύχθησαν αξιόλογα αποτελέσματα.
Τα γεγονότα που οδήγησαν στην Απελευθέρωση των Ιωαννίνων
Ο Ελληνικός Στρατός τον χειμώνα του 1912 -1913 προέλασε στην Μακεδονία και στα βόρεια της Ηπείρου (ακόμη, τότε, η Ήπειρος ήταν ενιαία και δεν ήταν διχοτομημένη, όπως σήμερα ) απελευθερώνοντας μάλιστα την πρωτεύουσα της Μακεδονίας, την Θεσσαλονίκη. Μία Μεραρχία, υπό τον υποστράτηγο Κωνσταντίνο Σαπουντζάκη, δρούσε στα νότια της Ηπείρου.
Η εκκαθάριση των άλλων μετώπων έστρεψε τις Ελληνικές Δυνάμεις στην Ήπειρο. Οι άσχημες καιρικές συνθήκες και οι κακές επιλογές του Σαπουντζάκη υποχρέωσαν στις 19 Ιανουαρίου 1913 την Κυβέρνηση του Ελευθερίου Βενιζέλου να αναθέσει την διεύθυνση των στρατιωτικών επιχειρήσεων του Μετώπου Ηπείρου στον ίδιο τον απελευθερωτή της Θεσσαλονίκης, τον Αρχιστράτηγο Διάδοχο Κωνσταντίνο.
Ο Κωνσταντίνος φρόντισε αμέσως να βελτιωθεί ο ανεφοδιασμός του στρατεύματος και να ξεκουραστεί το ταλαιπωρημένο προσωπικό των Μονάδων, ενώ παράλληλα προέβη στην ανασυγκρότησή τους. Με τα μέτρα αυτά βελτιώθηκε κατακόρυφα η μαχητική ικανότητα του στρατεύματος. Δίπλα στον Αρχιστράτηγο βρισκόταν το Επιτελείο που είχε διευθύνει τις επιτυχημένες επιχειρήσεις στην Μακεδονία. Στο διάστημα Ιανουαρίου –Φεβρουαρίου 1913 η Στρατιά Ηπείρου διέθετε δύναμη 762 Αξιωματικών και 40647 Οπλιτών, με 48 πολυβόλα και 93 πυροβόλα (σύμφωνα με στοιχεία του ΓΕΣ). Οι έναντι αυτής Τουρκικές δυνάμεις αποτελούνταν από 4 Μεραρχίες συνολικής παρατακτής δυνάμεως 30000 ανδρών και 112 πυροβόλων, στις αρχές Φεβρουαρίου 1913.
Στο Χάνι Εμίν Αγά, νοτίως των Ιωαννίνων, λίγο πιο μπροστά από το απόρθητο Μπιζάνι, σχεδιάστηκε από τον Διάδοχο Κωνσταντίνο και το Επιτελείο του μία αριστοτεχνική επίθεση : παραπλανητική επίθεση κατά του Μπιζανίου και ταυτόχρονα παράκαμψη με άλλες δυνάμεις και είσοδος στην πρωτεύουσα της Ηπείρου από τα νότια.
Ο θρυλικός μαύρος καβαλάρης (από την Κύμη Ευβοίας ) Ταγματάρχης Ιωάννης Βελισσαρίου εκμεταλλεύεται την αδράνεια των Τούρκων και εισέρχεται νύχτα στα Ιωάννινα επικεφαλής του 9ου Τάγματος Ευζώνων. Γίνεται ο νέος Ήρωας του Ελληνισμού. Οι Τούρκοι βρίσκονται σε αδιέξοδο και συνθηκολογούν.
Στις 21 Φεβρουαρίου 1913 τα Γιάννενα είναι ελεύθερα … Ο Εσάτ Πασάς (ο Οθωμανός Διοικητής της πόλεως) και ο Τουρκικός Στρατός παραδίδονται στον Διάδοχο Κωνσταντίνο, ο οποίος εισέρχεται επικεφαλής του νικητή Στρατού στην Πρωτεύουσα της Ηπείρου. Η πόλη των θρύλων και των παραδόσεων (όπως είναι το επίσημο σύνθημα που συναντά ο σημερινός επισκέπτης της πόλεως) μετά την Τουρκική κατάκτηση 483 ετών (από το 1430 που περιήλθε στους Οθωμανούς Τούρκους κατακτητές), σχεδόν 5 αιώνων, ξαναγινόταν για πάντα Ελληνική.
Ευχαριστούμε τον κύριο Γεώργιο Κουρκούτα για την συνεργασία. Φωτογραφίες από το αρχείο του κυρίου Κουρκούτα.
Share On Facebook
Tweet It
