Του Νίκου Παπακωνσταντίνου
Τιμώντας την μνήμη του πρίγκιπα Αμεδαίο της Σαβοΐας, δούκα της Αόστης, που πέθανε την 1η Ιουνίου, δημοσιεύω σήμερα το άρθρο αυτό.
Να θυμίσω ότι ο Αμεδαίο ήταν ο μοναχογιός της πριγκιπίσσης Ειρήνης της Ελλάδος, δισέγγονος των Βασιλέων Γεωργίου Α’ και Όλγας, εγγονός των Βασιλέων Κωνσταντίνου και Σοφίας, ανεψιός των Βασιλέων Γεωργίου Β’, Αλεξάνδρου και Παύλου και πρώτος ξάδερφος του Βασιλέως Κωνσταντίνου.
Θα προσπαθήσω να τον γνωρίσουν οι αναγνώστες των Royal Chronicles μέσα από φωτογραφίες της συλλογής μου, από τις Χριστουγεννιάτικες Κάρτες που κάθε χρόνο μου έστελνε και από το βιβλίο του «Το Μεσογειακό μου όνειρο» στο οποίο περιγράφει την αγάπη του για την ζωή στη νήσο Pantelleria και τα φυτά του κήπου του.
Το άρθρο αυτό δεν είναι μία βιογραφία του δούκα, είναι περισσότερο μία συναισθηματική κατάθεση. Κατάθεση από μένα στην μνήμη ενός πρίγκιπα που έζησε στον εικοστό και τον εικοστό πρώτο αιώνα, σε εποχές δύσκολες για πρίγκιπες.
Καλοκαίρι του 1956. Ο 13χρονος Αμεδαίο, βοηθά την μητέρα του και την θεία του να συγκεντρώσουν τις αποσκευές τους και να επιβιβαστούν στο «Αχιλλεύς» το κρουαζιερόπλοιο με το οποίο θα πραγματοποιήσουν την δεύτερη βασιλική κρουαζιέρα, δύο χρόνια μετά την κρουαζιέρα του «Αγαμέμνων». Είναι καλεσμένοι από τον θείο Βασιλέα Παύλο και την θεία Βασίλισσα Φρειδερίκη. Βέβαια η κρουαζιέρα αυτή, μόνο κρουαζιέρα δεν είναι! Το Κυπριακό βρίσκεται σε άσχημη φάση, δεν είναι εποχή για ευχάριστες διακοπές. Το «Αχιλλεύς» φτάνει στην Κέρκυρα, αγκυροβολεί ανοικτά του Mon Repos και οι καλεσμένοι αρκούνται σε μπάνια στα νερά του Ιονίου, δείπνα στην θερινή κατοικία της βασιλικής οικογένειας και κάποιες εκδρομές στο εσωτερικό του νησιού. Όταν οι μέρες περνούν, το «Αχιλλεύς» θα τους φέρει πίσω στη Βενετία.
Αγαπούσε πολύ την Ελλάδα ο Αμεδαίο! Σε όλα τα ταξίδια του στην πατρίδα της μητέρας του, της πριγκιπίσσης Ειρήνης της Ελλάδος, ο θείος Βασιλεύς Παύλος τον φρόντιζε τόσο πολύ και προσπαθούσε να αναπληρώσει την πατρική παρουσία στην ζωή του ορφανού πρίγκιπα.
Το 1999, εν όψει της έκδοσης του βιβλίου «Το Χρονικό του Τατοΐου» του Κώστα Σταματόπουλου, και προσπαθώντας και εγώ να βοηθήσω στην συγκέντρωση υλικού, απευθύνθηκα στον δούκα της Αόστης. Η απάντησή του, αυθόρμητη και ειλικρινής, φανέρωνε όλη την αγάπη του για το Τατόι αλλά και για την Ελλάδα:
«δυστυχώς δεν έχω τίποτα που να αφορά το Τατόι στα αρχεία μου. Αυτό είναι πραγματικά λυπηρό, γιατί οι πιο όμορφες αναμνήσεις από την παιδική μου ηλικία αφορούν κυρίως το Τατόι και τόσα άλλα μέρη στην Ελλάδα, την δεύτερη Πατρίδα μου.»
Όταν το 2004 κυκλοφόρησαν οι δύο τόμοι του βιβλίου για το Τατόι και τους έστειλα ως Χριστουγεννιάτικο δώρο, η απάντησή του ήταν απλή, αλλά με τρεις λέξεις τα έλεγε όλα:
«Τατόι, όλη η παιδική μου ηλικία, ευχαριστώ!»
Στο δικό του βιβλίο, έχω διαβάσει την πιο τρυφερή περιγραφή του Τατοΐου, μια περιγραφή που μόνο ένα παιδί μπορεί να κάνει. Ο Αμεδαίο το έζησε σαν παιδί, και το κράτησε έτσι μέσα του για όλη του την ζωή, ίσως γιατί παρέμεινε παιδί σ’ όλη του την ζωή:
«…Και από την οικογένεια της μητέρας μου, μού έχουν επίσης κληροδοτηθεί αναμνήσεις των χρωμάτων και της υπέροχης φύσης της Ελλάδος, όπου ως παιδί περνούσα τις καλοκαιρινές μου διακοπές, περιτριγυρισμένος από την ζέστη και τα αρώματα αυτής της υπέροχης Χώρας. Οι ευτυχισμένες αναμνήσεις της παιδικής μου ηλικίας παραμένουν ανεξίτηλες, και μου αρκεί να κλείσω τα μάτια για να γυρίσω πίσω στον χρόνο, και να ξαναβρεθώ εκεί, ανάμεσα στα ζωηρά χρώματα και το ήρεμο και φροντισμένο πευκόδασος του Τατοΐου όπου αναπαύονται εν ειρήνη, κάτω από τα φουντωτά πεύκα, οι Έλληνες πρόγονοί μου».
Μετά το 1967, ο Αμεδαίο γύρισε στο Τατόι μόνο μία φορά, τον Φεβρουάριο του 1981, για την κηδεία της Βασιλίσσης Φρειδερίκης.
Τον Μάρτιο του 1964 έφτασε στην Αθήνα για την κηδεία του Βασιλέως Παύλου. Η φωτογραφία δεν είναι από την ημέρα της κηδείας. Είναι μία από τις προηγούμενες ημέρες, η έξοδος από τον Μητροπολιτικό Ναό, μετά το τρισάγιο που κάθε απόγευμα ετελείτο, παρουσία της οικογένειας. Ο Αμεδαίο είναι δίπλα στην θεία του, την πριγκίπισσα Αικατερίνη και τον πρίγκιπα Πέτρο. Φέρει τον Μεγαλόσταυρο του Σωτήρος και τον Μεγαλόσταυρο του Βασιλικού Οικογενειακού Τάγματος των Αγίων Γεωργίου και Κωνσταντίνου που ο Βασιλεύς Παύλος τού είχε απονείμει με την ενηλικίωσή του, στα 18 του χρόνια. Ο θείος του, μ’ αυτήν του την ενέργεια, είχε τιμήσει υπερβολικά τον ανεψιό του! Απένειμε στον νεαρό πρίγκιπα το ανώτερο παράσημο της Ελλάδος, ένα παράσημο που δεν απένειμε ποτέ στις δύο κόρες του! Βεβαία την εποχή εκείνη ίσχυε ακόμα …η υπεροχή των ανδρών έναντι των γυναικών.
Στην Αθήνα, στα 1962, στις γιορτές και τις δεξίωσεις των γάμων της Σοφίας με τον Χουάν Κάρλος, ο Αμεδαίος ερωτεύτηκε τρελά την πριγκίπισσα Κλωντ της Ορλεάνης, μία από τις έξη κόρες του κόμη και της κόμισσας των Παρισίων. Και η Κλωντ τον ερωτεύτηκε ακόμα πιο τρελά. Δεν την γνώρισε τότε, γνωριζότανε από μικρά παιδιά, τότε όμως είδαν ο ένας τον άλλο με άλλο μάτι.
Ο γάμος του Αμεδαίου και της Κλωντ έγινε στην Σίντρα, στην Πορτογαλία, στις 22 Ιουλίου 1964. Μια περήφανη πριγκίπισσα Ειρήνη οδηγεί τον μοναχογιό της στην εκκλησία.
Ακόμα και την ημέρα του γάμου, παρ’ όλη την παρουσία τόσων υψηλών καλεσμένων και εκατοντάδων φωτορεπόρτερ, ο Αμεδαίος και η Κλωντ δεν είχαν μάτια παρά μόνο ο ένας για τον άλλο και δεν μπορούσαν να κρύψουν την αγάπη τους.
Πέρασαν τον μήνα του μέλιτος στην Ρόδο.
Σεπτέμβριος του 1964, η άφιξη του δουκικού ζεύγους στην Αθήνα, στο αεροδρόμιο Ελληνικού, για τους γάμους του ξάδερφου Βασιλιά Κωνσταντίνου.
Η φωτογραφία αυτή περιέχεται σε ένα δερματόδετο άλμπουμ 60 φωτογραφιών που το Ελληνικό Βασιλικό Αυλαρχείο πρόσφερε στον Βασιλέα Ουμβέρτο της Ιταλίας. Είναι υπέροχες φωτογραφίες των γάμων των Βασιλέων Κωνσταντίνου και Άννας Μαρίας και 9 φωτογραφίες του Βασιλιά Ουμβέρτου και της Ιταλικής βασιλικής οικογένειας. Μετά τον θάνατο του Ουμβέρτου η βιβλιοθήκη του πουλήθηκε και το άλμπουμ περιήλθε στην κατοχή μου.
Τον Δεκέμβριο του 1967, αμέσως μετά την δραματική άφιξη του Βασιλιά Κωνσταντίνου και της βασιλικής οικογένειας στη Ιταλία, ο Αμεδαίο και η Κλωντ έσπευσαν από την Φλωρεντία στη Ρώμη για να τους συμπαρασταθούν και να προσφέρουν την φιλοξενία τους.
Άλλες επισκέψεις στο βασιλικό ζεύγος τις πρώτες εκείνες ημέρες, η ινφάντα Βεατρίκη της Ισπανίας, πριγκίπισσα Τορλόνια, θεία του Χουάν Κάρλος, κάτοικος Ρώμης και ο Σταύρος Νιάρχος.
Το 1976, ο Αμεδαίο και η Κλωντ χώρισαν. Χωρίς αμφιβολία οι αταξίες του ζωηρού δούκα κούρασαν την Κλωντ και κατέστρεψαν τον γάμο τους.
Το 1987 ο Αμεδαίο νυμφεύτηκε την donna Silvia Paterno di Spedalotto, κόρη του don Vincenzo Paterno di Spedalotto, μαρκησίου de Regiovanni, κόμη de Prades, βαρώνου de Spedalotto, de Pettineo, de Gallitano.
Θα ακολουθήσουν οι Χριστουγεννιάτικες Κάρτες που ο δούκας μου έκανε την τιμή να μου στέλνει κάθε χρόνο, σε απάντηση των δικών μου ευχών. Μέσα απ’ αυτές μπορεί κανείς να παρακολουθήσει την πορεία της οικογένειας και τα εγγόνια που έκαναν τον Αμεδαίο υπερήφανο.
Χριστούγεννα 2000. Με τις υπογραφές του Αμεδαίο, της Σίλβιας και Αίμονε.
Xριστούγεννα 2001 και 2002.
Χριστούγεννα 2004. Όλη η οικογένεια στην νήσο Pantelleria, στο σπίτι του δούκα και της δούκισσας, στον κήπο με τους κάκτους και τα παχύφυτα, δημιούργημα και καμάρι του Αμεδαίου.
Χριστούγεννα 2005
Χριστούγεννα 2006
Χριστούγεννα 2007
Χριστούγεννα 2008. Η χρονιά του γάμου στην Πάτμο του Αίμονε με την πριγκίπισσα Όλγα της Ελλάδος, την κόρη του πρίγκιπα Μιχαήλ και της Μαρίνας Καρέλλα. Στην κάρτα οι νεόνυμφοι με την Μπιάνκα και την Μαφάλντα, τις δύο αδερφές του Αίμονε και τα παιδιά τους.
Χριστούγεννα 2009
Χριστούγεννα 2010,2011 και 2012. Τα εγγόνια.
Χριστούγεννα 2013, όλη η οικογένεια για τα 70 χρόνια του δούκα, και 2014, τα εγγόνια Χριστουγεννιάτικο δένδρο.
Χριστούγεννα 2015 και 2016. Με τον Ουμβέρτο, τον Αμεδαίο και την Ισαβέλλα, τα παιδιά του Αίμονε και της Όλγας.
Χριστούγεννα 2018. Η τελευταία κάρτα.
Στα 2004 κυκλοφόρησε το βιβλίο του Αμεδαίο «Το Μεσογειακό μου όνειρο» όπου περιγράφει την ζωή στο γραφικό νησάκι Pantelleria, το σπίτι και τον κήπο του με την συλλογή κάκτων και παχυφύτων που φροντίζει μόνος του.
Η αφιέρωσή του στην πρώτη σελίδα του βιβλίου του.
Στο βιβλίο του ο δούκας γράφει ότι το «πράσινο είναι μέσα στο DNA μου» και έτσι εξηγείται και η αγάπη του για τα φυτά που συλλέγει στο κτήμα του στην Pantelleria.Αναφέρει έναν ένα όλους τους προγόνους Σαβόια- Αόστα, την αγάπη τους για τα φυτά και την δράση τους για το πράσινο, αναφέρει την θεία του, την Βασίλισσα Μητέρα Ελένη της Ρουμανίας και τους τέλεια σχεδιασμένους από την ίδια κήπους της Villa Sparta και καταλήγει να γράψει από τις παιδικές του αναμνήσεις, από την ζωή με την μητέρα του στην Villa San Domenico a Fiesole:
«’Ενα πράγμα που πάντα θυμάμαι με νοσταλγία είναι τα κρυστάλλινα βάζα, τα γεμάτα νερό, τα τοποθετημένα παντού στα σαλόνια του σπιτιού και στα οποία υπήρχαν πάντα φρέσκα λουλούδια από τον κήπο μας. Όλα ήταν αρμονία και η μορφή της μητέρας μου παραμένει πάντα συνδεδεμένη μ’ αυτό το όραμα της ήρεμης και κομψής ομορφιάς».
Του παρατήρησα ότι ίσως το πιο μεγάλο μέρος του «πράσινου DNA του» να προέρχεται από την γιαγιά του, την Βασίλισσα Σοφία της Ελλάδος. Έδειξε να εκπλήσσεται και να μην γνωρίζει την συμβολή της Βασίλισσας στην δημιουργία πρασίνου παντού στην Αθήνα. Κι όμως, ότι πράσινο υπάρχει ακόμη και σήμερα, οφείλεται στις προσπάθειές της! Πρόεδρος και Προστάτης της Ελληνικής Φιλοδασικής Ενώσεως!
Η τελευταία δημόσια εμφάνιση του δούκα ήταν τον Οκτώβριο του 2019 στην Ρουμανία, στην Curtea de Arges, νεκρόπολη της Ρουμανικής βασιλικής οικογένειας. Την ημέρα εκείνη έγινε η μετακομιδή της σορού της αγαπημένης του θείας Ελένης και η ταφή της κοντά στον μοναχογιό της Βασιλέα Μιχαήλ της Ρουμανίας.
Πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της καραντίνας του 2020, μαζί με την δούκισσα, στην Pantelleria, στο σπίτι της καρδιάς του, φροντίζοντας τον κήπο των κάκτων και των παχύφυτων που τόσο αγαπούσε.
Υποβλήθηκε σε μια επέμβαση στον πνεύμονα, όλα πήγαν καλά και είχε προγραμματιστεί το εξιτήριό του όταν πέθανε από ανακοπή στην κλινική.
Ευχαριστούμε θερμά τον κύριο Παπακωνσταντίνου για την συνεργασία.
Share On Facebook
Tweet It
